نگاهی به فیلم کنت مونت کریستو

دوشنبه 30 خرداد 1401
نگاهی به فیلم کنت مونت کریستو، با توجه به فیلمنامه‌
2002
چکاوک‌ شیرازی

اثری کامل برگرفته از داستانی کامل نوشته الکساندر دوما که برای همگان کاملا شناخته شده است.
داستان های کلاسیک عموما داستان های طولانی اما کاملی هستند.‌
ساختن فیلم از روی چنین داستان هایی کاری بس دشوار است زیرا فیلمساز ضمن این که باید به متن کتاب وفادار باشد در عین حال باید فیلمی بسازد که کامل تر از کتاب جلوه کند. زیرا هر مخاطبی که کتاب را خوانده باشد به واسطه ی تصویر ذهنی که برایش ایجاد می شود، یک جور دورنمای کلی در حافظه دارد که اگر فیلم به آن تصویر نزدیک نباشد نتیجه ای که باید، به دست نمی آید‌. دشواری کار به این جا ختم نمی شود؛ آن نویسنده ها که به خودی خود بزرگ هستند و این کارگردان است که باید خود را در حد و اندازه های آن ها بالا بکشد تا دیده شود. پس مسیری سخت پیش رو دارد تا بتواند دل مخاطب را به دست بیاورد.

«کوین رینولدز» یکی از آن کارگردان هایی است که توانسته این توفیق را به دست آورد که فیلمی بسازد که همانند خود کتاب ارزشمند باشد.
او همه ی هنرش را هم در تعریف مناسب قهرمان و ضدقهرمان به کار برده است.

قهرمان داستان، دانتس، یکی از ایده آل های سینمای بدنه ی امروزی است.
او در ابتدا یک فرد بی سواد است که حتی توانایی شمشیربازی هم ندارد. از آن جایی که آموزش و یادگیری فنون رزمی هم از امتیازات طبقه ی مرفه جامعه آن روزها بوده (و هست!) نشان می دهد که دانتس از کدام قشر جامعه برخواسته است.
تنها دلخوشی اش عشقی است که از کودکی برایش به یادگار مانده و هنوز هم یکدیگر را دوست دارند. اما همه ی این ها وقتی درست تعریف می شود که رقیبی خوب در کار باشد. مثلا اگر دانتس در شرایطی قرار نمی گرفت که با رقیبش مجبور به شمشیربازی نمی شد، ما از کجا متوجه ی ضعف او در این زمینه می شدیم؟
رقیب او که ادعای دوستی دارد، رقیبی بسیار قدرتمند است. او پول و نفوذ دارد. با سواد و شمشیر بازی حرفه ای است و در جایی که در مقابل یکدیگر قرار می گیرند، این اوست که حرفش نفوذ دارد نه قهرمان.
همه ی این ها شرایطی را فراهم می کند که وقتی قهرمان برای تغییر دادن سبک زندگی خودش اقدام می کند، برای مخاطب دلچسب باشد و حتی او را الگوی خود قرار دهد.
سختی های او در زندان و تلاشی که برای زنده ماندن می کند و حتی اشتیاقی که برای آموزش از خود نشان می دهد وقتی به بار می نشیند که برای از بین بردن رقیبش از آن استفاده می کند.
دانتس وقتی کاملا خودساخته به میدان برمی گردد، طبق قواعد فیلم نامه نویسی مستقیما به سراغ حریف اصلی اش نمی رود. بلکه ابتدا حسابش را با افرادی که به او کمک کردند تا دانتس را به زندان بیفکنند، صاف می کند.‌ این ها کمک می کنند که داستان رو به جلو پیش برود و مخاطب برای مرحله ی آخر و اوج داستان خود را آماده کند.

در پایان داستان وقتی این دو نفر رو به روی هم قرار می گیرند دانتس با این که قوی تر شده و تجربه اندوخته است اما رقیبش هم چنان از او جلوتر است و همین باعث می شود که ارزش پیروزی دانتس بالاتر برود. نبرد بین دانتس و رقیبش نبرد بین خیر و شر است و از آن جایی که در متن های کلاسیک افراد یا خوب مطلق هستند یا بد مطلق، این معنا کاملا به تصویر کشیده می شود.
همه ی حرف بر این است که داشتن یک رقیب خوب و قوی به اندازه ی یک قهرمان برای داستان لازم و ضروری است.‌ اشتباهی که چند سال پیش توسط کارگردان های ما انجام می شد.
فیلم کنت مونت کریستو علاوه بر پرداخت خوب کاراکترهایش که رقابتشان بر سر مسئله ای عشقی بود توانست کاری کند که مخاطب همان قدر که از مطالعه ی کتاب لذت برده بود از تماشای فیلم هم لذت ببرد.