زندگینامه بهروز وثوقی

بهروز وثوقی یکی از بازیگران قدیمی و قبل از انقلاب ایران است که فیلم های بسیار زیادی را بازی کرده است. بهروز وثوقی بعد از انقلاب به خارج از کشور مهاجرت کرد و در آنجا فعالیت بازیگری خود را ادامه داد. آسمونی در این بخش زندگینامه بهروز وثوقی را برای شما عزیزان منتشر می کند.

 درباره بهروز وثوقی

بهروز وثوقی زادهٔ 20 اسفند 1316 در شهر خوی، هنرپیشه ایرانی پرسابقه و سرشناس سینما و تئاتر اهل ایران است. او برادر چنگیز وثوقی و شهراد وثوقی است که هر دو در ایران به کار هنرپیشگی مشغولند. وثوقی قبل از بازیگری در سینما، کارمند ادارهٔ دارایی و بعد دوبلور و گویندهٔ رادیو تلویزیون بود. بهروز وثوقی پس از فردین که محبوبیتی افسانه‌ای بین مردم و سینمادوستان دارد، همواره یکی از محبوب‌ترین چهره‌های سینمای ایران بوده است.

بهروز وثوقی در آثار کارگردانان نامداری چون ساموئل خاچیکیان، ناصر تقوایی، امیر نادری، فریدون گُله، مسعود کیمیایی، خسرو هریتاش، علی حاتمی، ژان نگولسکو، رضا بدیعی، شیرین نشاط، جیمز فارگو، بهمن قبادی، جلال مقدم و شاپور قریب ایفای نقش کرده و در موفقیت بهترین فیلم‌های مسعود کیمیایی همچون قیصر، گوزن‌ها، داش آکل، رضا موتوری و خاک (فیلم) تأثیر فراوانی داشته است. او در طول فعالیت هنری‌اش بارها نامزد و برنده جوایز جشنواره‌های مختلف شد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به کسب دو مجسمهٔ سپاس بهترین بازیگر نقش اول مرد برای فیلم‌های قیصر و رضا موتوری و جایزهٔ بز بالدار جشنواره جهانی فیلم تهران برای فیلم گوزن‌ها اشاره کرد. بهروز وثوقی به‌ خاطر نقش شمایل‌وارش در فیلم قیصر از سوی سینمادوستان ایرانی به «قیصر سینمای ایران» ملقب شده‌ است.

زندگینامه و کارهای بهروز وثوقی

بهروز وثوقی در سال 1316 در خوی به دنیا آمد. به گفته خودش از شش ماهگی به تهران آمد و در خیابان خرمشهر ساکن شد. شخصی به نام مسعود صمدی در سال 1334 در 18 سالگی بهروز وثوقی را مطرح کرد. بازی در نقش‌های متفاوت و شخصیت‌های به یادماندنی سینمای ایران مانند مردی که قاتلش را کشت، داش آکل، سید در گوزن‌ها، مجید ظروف چی در سوته دلان، ممل آمریکایی، زائر محمد (شیر محمد) در تنگسیر، رضا موتوری، ابی نسیه در کندو، دکتر رستگار در سازش و سرهنگ نصرالله در کاروان‌ها وی را تبدیل به یکی از محبوب‌ترین بازیگران تاریخ سینمای ایران کرده‌ است.

او از سال 1337 با بازی در فیلم طوفان در شهر ما به سینما آمد و تا سال 1347 در نقش‌های متفاوت اما نه‌چندان پررنگی ظاهر شد. نخستین فیلم سینمایی مورد توجه او صد کیلو داماد به کارگردانی عباس شباویز در سال 1340 بود. وی در سال 1348 توسط مسعود کیمیایی به فیلم قیصر دعوت شد و این نقطه شروع او به عنوان یک بازیگر مطرح بود. بازی او در این فیلم مورد توجه عموم و علاقه‌مندان به سینما قرار گرفت.

جوان اول آن سال‌های سینمای ایران، در بسیاری از فیلم‌ها به ایفای نقش پرداخته‌ است. از جمله فیلم‌های مطرحی که او در آن‌ها به ایفای نقش پرداخته‌ است می‌توان به سوته‌دلان، ذبیح، کندو، داش اکل، خاک، بلوچ، تنگسیر، همسفر، ممل آمریکایی، رضا موتوری، دشنه، طوقی، گوزن‌ها، سازش، کاروان‌ها، ملکوت، گرگ بیزار، فرار از تله، قهرمانان و زرین اشاره کرد.

بهروز وثوقی پس از آن به آمریکا رفت تا در فیلم گربه در قفس ساخته تونی زرین‌دست بازی کند که اقامت او در آمریکا با انقلاب اسلامی مصادف شد. در سال 2000 داوران جشنواره فیلم سانفرانسیسکو جایزهٔ آکیرا کوروساوا را به عباس کیارستمی اهدا کردند و او نیز به بهروز وثوقی تقدیم کرد. وثوقی بعد انقلاب، دوستی خود را با ناصر ملک مطیعی و جمشید مشایخی حفظ نموده و به گفتهٔ خودش فقط با این دو هنرپیشه در داخل کشور در ارتباط است. هنرپیشه مشهور آمریکایی آنتونی کویین بازیگر نقش حمزه در فیلم محمد رسول‌الله چندین سال رابطهٔ بسیار صمیمانه‌ای با او در آمریکا داشته‌ است.

وثوقی در سال 1978 در فیلم کاروان‌ها به همراه آنتونی کوئین و کریستوفر لی به ایفای نقش پرداخت. او همیشه در قراردادهای خود از عقیده خاصی برخوردار بود و آن این بود که در فیلمی به‌ عنوان نقش اول در ابتدای فیلم اگر نام او نوشته نمی‌شد، در آن فیلم ایفای نقش نمی‌کرد، هر چند این مسئله برای فیلم‌سازان هم حائز اهمیت بود و باعث پرفروشیِ اثر آن‌ها می‌شد. در حادثهٔ آتش‌سوزی سینما رکس آبادان در مرداد 1357، ازدحام جمعیت برای تماشای فیلم گوزن‌های بهروز بود.

کارنامه هنری بهروز وثوقی

بهروز وثوقی در آثار کارگردانان نامداری چون ساموئل خاچیکیان، ناصر تقوایی، امیر نادری، فریدون گُله، مسعود کیمیایی، خسرو هریتاش، علی حاتمی، ژان نگولسکو، رضا بدیعی، شیرین نشاط، جیمز فارگو، بهمن قبادی، جلال مقدم و شاپور قریب ایفای نقش کرده‌ است. او همچنین با بازیگران نامداری چون کامرون میچل، کریستوفر لی، آنتونی کویین، پوری بنایی، داریوش اسدزاده، جمشید مشایخی، رضا کرم‌رضایی، پرویز فنی‌زاده، عزت‌الله انتظامی، گوگوش، فرامرز قریبیان، مونیکا بلوچی، لیلا فروهر، شهره آغداشلو، ناصر ملک‌مطیعی، رضا بیک ایمانوردی، شهلا ریاحی، پروین خیربخش، نوری کسرایی، فخری خوروش، جنیفر اونیل، محمدعلی کشاورز، بهزاد فراهانی، گلشیفته فراهانی، فرزانه تأئیدی، ایرج قادری، داود رشیدی، جیمز کارن، استوارت ویتمن، الکه زومر، بهمن مفید، جعفر والی، اکبر مشکین، ایرن زازیانس، کورنبرگ ریس و جف دانیلز همبازی بوده‌ است.

بهروز وثوقی از ستایش‌شده‌ترین و به عقیدهٔ بسیاری از اهالی سینما و هنرمندان (مانند فریبرز عرب نیا، خسرو شکیبایی، پرویز فنی‌زاده، پرویز پرستویی، داریوش اقبالی، بهمن قبادی، مهدی هاشمی، فاطمه معتمدآریا، پژمان بازغی، حامد بهداد، سعید راد و شهاب حسینی و بابک حمیدیان) بهترین بازیگر تاریخ سینمای ایران است. آخرین کار هنری و اولین کار بهروز وثوقی در صحنه تأتر در ایران، بازیگری در نمایشنامه موضوع جدی نیست از لویی جی پیراندلو، نویسنده بنام ایتالیایی به ترجمه و کارگردانی ایرج انور بود که در تابستان 1357 در انجمن ایران و آمریکا به اجرا درآمد و نقش مقابل او را شهره آغداشلو به عهده داشت. تلویزیون ملی ایران این نمایش را با کیفیت عالی ضبط کرد اما هرگز پخش نشد. خسرو شکیبایی، بهمن قبادی و عباس کیارستمی از بهروز وثوقی بارها به عنوان کسی که دیدن فیلم‌هایش آن‌ها را به سینما علاقه‌مند کرده‌است یاد کرده‌اند.

فیلم های پیش از انقلاب بهروز وثوقی

• صد کیلو داماد (1340) - عباس شباویز
• گل گمشده (1341) - عباس شباویز
• فرشته‌ای در خانه من (1342) - آرامائیس آقامالیان
• دختر ولگرد (1343) - آرامائیس آقامالیان
• لذت گناه (1343) - سیامک یاسمی
• دزد بانک (1344) - اسماعیل کوشان
• عروس دریا (1344) - آرمان هوسپیان
• امروز و فردا (1345) - عباس شباویز
• بیست سال انتظار (1345) - مهدی رئیس فیروز
• خداحافظ تهران (1345) - ساموئل خاچیکیان
• هاشم خان (1345) - محمد زرین دست
• ایمان (1346)-مهدی رئیس فیروز
• دالاهو (1346) - سیامک یاسمی
• زنی به نام شراب (1346) - امیر شروان
• وسوسه شیطان (1346) - محمد زرین دست
• بر آسمان نوشته (1347) - ابراهیم زمانی آشتیانی
• بیگانه بیا (1347) - مسعود کیمیایی
• تنگه اژدها (1347) - سیامک یاسمی
• دشت سرخ (1347)- حکمت آقانیکیان
• گرداب گناه (1347) - مهدی رئیس فیروز
• من هم گریه کردم (1347) - ساموئل خاچیکیان
• هنگامه (1347) - ناصر محمدی
• دزد سیاهپوش (1348) - امیر شروان
• دنیای آبی (1348) - صابر رهبر
• قیصر (1348) - مسعود کیمیایی
• پنجره (1349) - جلال مقدم
• دور دنیا با جیب خالی (1349) - خسرو پرویزی
• رضا موتوری (1349) - مسعود کیمیایی
• طوقی (1349) - علی حاتمی
• قهرمانان (1349) (مشترکاً با ایالات متحده آمریکا) - ژان نگولسکو
• لیلی و مجنون (1349) - سیامک یاسمی
• داش‌آکل (1350) - مسعود کیمیایی
• رشید (1350) - پرویز نوری
• فرار از تله (1350) - جلال مقدم
• یک مرد و یک شهر (1350) - امیر شروان
• بلوچ (1351) - مسعود کیمیایی
• دشنه (1351) - فریدون گله
• غریبه (1351) - شاپور قریب
• تنگسیر (1352) - امیر نادری
• خاک (فیلم) (1352) - مسعود کیمیایی
• گرگ بیزار (1352) - مازیار پرتو
• نفرین (1352) - ناصر تقوایی
• سازش (1353) - محمد متوسلانی
• ممل آمریکائی (1353) - شاپور قریب
• گوزن‌ها (1354) - مسعود کیمیایی
• ذبیح (1354) - محمد متوسلانی
• کندو (1354) - فریدون گله
• همسفر (1354) - مسعود اسداللهی
• بت (1355) - ایرج قادری
• بت‌شکن (1355) - شاپور قریب
• ماه عسل (1355) - فریدون گله
• ملکوت (1355) - خسرو هریتاش
• سوته دلان (1356) - علی حاتمی
• کاروان‌ها (1356) (مشترکاً با ایالات متحده)- جیمز فارگو
• نفس بریده (1357) - سیروس الوند

فیلم های پس از انقلاب بهروز وثوقی

• گربه در قفس (1357) (در ایالات متحده) - محمد زرین‌دست
• دفینه (1359خ / 1981م) (در ایالات متحده)
• وقت گردش کننده - 1978 تام کندی (در ایالات متحده آمریکا)
• ابوالهول - 1981 فرانک شفنر (در مصر)
• گروگان (1362خ / 1984م) (در آلمان غربی)
• چشمهایش (1365خ / 1987م) (در آلمان غربی)
• ترور در بورلی هیلز (ساخته 1989م) - جان مایهرس
• تهدید (1369خ / 1991م) - سیروس نورسته (در ایالات متحده آمریکا)
• وحشت در بورلی هیلز (1369خ / 1991م)
• عبور (1999) - نورا هوپ (در هلند و بلژیک)
• پل‌های شکسته (2004) - رفیق پویا
• زرین - (2005)- شیرین نشاط
• شب‌های اضطراب - محمد ناطق (در آلمان غربی)
• 2 اسب نر - فرانسیس فورد کاپولا (در مراکش) نیمه تمام
• فصل کرگدن (1390خ / 2011م) - بهمن قبادی (در ترکیه)
• مجموعه تلویزیونی «بلبل» - رضا بدیعی (در ایالات متحده)
• مجموعه تلویزیونی «تاج فالکون» - رضا بدیعی (در ایالات متحده)

نمایش های بهروز وثوقی

• موضوع جدی نیست (1357) - از لویی جی پیراندلو - مترجم و کارگردان، ایرج انور
• رستمی دیگر اسفندیاری دیگر - سیاوش اوستا
• پروانه‌ای در مشت - ایرج جنتی عطایی
• یک رؤیای خصوصی (1392)- ایرج جنتی عطایی

جوایز و دستاوردهای بهروز وثوقی 

جوایز بهروز وثوقی در جشنواره فیلم سپاس تهران

• برنده جایزه مجسمه سپاس بهترین بازیگر نقش اول مرد در دومین دوره در سال 1348 برای بازی در فیلم قیصر
• برنده جایزه مجسمه سپاس بهترین بازیگر نقش اول مرد در سومین دوره در سال 1349 برای بازی در فیلم رضا موتوری
• نامزد جایزه مجسمه سپاس بهترین بازیگر نقش اول مرد در چهارمین دوره در سال 1350 برای بازی در فیلم داش آکل

جوایز بهروز وثوقی در جشنواره جهانی فیلم تهران

• برنده جایزه بز بالدار بهترین بازیگر نقش اول مرد در سومین دوره در سال 1353 برای بازی در فیلم گوزن‌ها
• نامزد جایزه بز بالدار بهترین بازیگر نقش اول مرد در چهارمین دوره در سال 1354 برای بازی در فیلم کندو
• نامزد جایزه بز بالدار بهترین بازیگر نقش اول مرد در پنجمین دوره در سال 1355 برای بازی در فیلم ملکوت
• نامزد جایزه بز بالدار بهترین بازیگر نقش اول مرد در ششمین دوره در سال 1356 برای بازی در فیلم سوته دلان

جوایز بین‌المللی بهروز وثوقی

• برنده جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره بین‌المللی فیلم تاشکند برای بازی در فیلم داش آکل 1971
• برنده جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره فیلم دهلی برای بازی در فیلم تنگسیر 1974
• جایزه یک عمر دستاورد هنری جشنواره بین‌المللی فیلم سان فرانسیسکو 2006
• جایزه یک عمر فعالیت هنری جشنواره فیلم توکیو فیلمکس 2012
• جایزه یک عمر فعالیت هنری برای بازی در فیلم فصل کرگدن جشنواره بین‌المللی فیلم تسالونیکی 2012