خسرو شکیبایی (زاده 7 فروردین 1323 تهران - درگذشت 28 تیر 1387 ساعت 4 صبح در بیمارستان پارسیان تهران به...
خسرو شکیبایی (زاده 7 فروردین 1323 تهران - درگذشت 28 تیر 1387 ساعت 4 صبح در بیمارستان پارسیان تهران به دلیل سرطان کبد و نارسایی قلبی) بازیگر معروف سینمای ایران بود. او تحصیلاتش را در رشتهٔ بازیگری در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران به پایان برد. تا پیش از انقلاب فقط در عرصه تئاتر فعالیت داشت و فعالیت حرفهای در عرصه سینما را با بازی در فیلم «خط قرمز» (مسعود کیمیایی - 1361) آغاز کرد. او در نزدیک به 40 فیلم سینمایی بازی کرد. بازی در نقش حمید هامون در فیلم هامون ساختهٔ داریوش مهرجویی یکی از ماندگارترین نقشهایی است که ایفا کرده است.
خسرو شکیبایی در فیلم هامون ساختهٔ داریوش مهرجویی
سرفصل های این مطلب:
خسرو شکیبایی در 7 فروردین ماه سال 1323 در خیابان مولوی تهران به دنیا آمد. در شناسنامه نامش «خسرو» است ولی خانواده و نزدیکان او را «محمود» صدا میکردند. پدر خسرو سرگرد ارتش بود و وقتی او 14 ساله بود بر اثر سرطان از دنیا رفت. او قبل از اینکه وارد عرصه تئاتر شود، در حرفههایی چون خیاطی و کانالسازی وآسانسورسازی کار میکرد. در 19 سالگی برای اولین بار روی صحنه تئاتررفت و بعد از مدتی به عباس جوانمرد، معرفی و به صورت کاملا حرفهای بازیگر تئاتر شد. وی فارغالتحصیل بازیگری دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران بود و فعالیت هنری خود را از سال 1342 با بازیگری تئاتر آغاز کرد، 5 سال بعد یعنی در سال 1347 وارد حرفهٔ دوبلوری شد.
شکیبایی فعالیت هنری خود را از سال 1342 با بازیگری تئاتر آغاز کرد. در 19 سالگی برای اولین بار روی صحنه تئاتر رفت و بعد از مدتی به عباس جوانمرد، معرفی و به صورت کاملاً حرفهای بازیگر تئاتر شد. از جمله نمایشهایی که وی در آنها ایفای نقش نمودهاست، میتوان به سنگ و سرنا، همه پسران من، شب بیست و یکم و بیا تا گل بر افشانیم اشاره کرد. او چندین نمایش تلویزیونی مانند فیزیکدانها و هنگامه شیرین وصال را هم در کارنامه دارد. 5 سال پس از ورود به تئاتر، یعنی در سال 1347 وارد حرفهٔ دوبلوری شد و مدت کوتاهی نیز در زمینه دوبله به فعالیت پرداخت.
شکیبایی نخستین بار در سال 1353 در فیلم کوتاه و 16 میلیمتری «کتیبه» به کارگردانی فریبرز صالح مقابل دوربین رفت. در سال 1361 در حالی که مشغول بازی در نمایش «شب بیست و یکم» بود، مورد توجه مسعود کیمیایی قرار گرفت و با بازی در نقش کوتاهی در فیلم خط قرمز (مسعود کیمیایی-1361) به سینما آمد و تا سال 1368 نقش آفرینیهایی کرد. از جمله در فیلمهای دزد و نویسنده، ترن و رابطه خوب ظاهر شد. اما از بعد از بازی در فیلم هامون (داریوش مهرجویی-1368) بود که نام خسرو شکیبایی بر سر زبانها افتاد. او برای بازیش در همین فیلم از «هشتمین جشنواره فیلم فجر»، سیمرغ بلورین دریافت کرد و تحسین منتقدان و مردم را برانگیخت. خسرو شکیبایی از سال 1368 به بعد، دیگر نتوانست از جلد حمید هامون بیرون بیاید و حمید هامون را در انواع اقسام لباسها و تیپهای مختلف تکرار کرد. اما تواناییهای انکار ناپذیرش را در چند فیلم به معرض نمایش گذاشت: بازی تاثیرگذار او در دو فضای کاملاً متفاوت در فیلم کیمیا و کاغذ بی خط. او برای بازی در فیلم کیمیا (احمد رضا درویش-1373) بار دیگر برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول از سیزدهمین جشنواره فیلم فجر شد. او سومین سیمرغ خود را هم را برای بازی در نقش عادل مشرقی فیلم سالاد فصل (فریدون جیرانی) گرفت. از آخرین افتخارات شکیبایی هم دیپلم افتخار برای فیلم اتوبوس شب (کیومرث پوراحمد) بود.شکیبایی آخرین جایزهاش را از ششمین جشن ماهنامه «دنیای تصویر» برای بازی در فیلم «کاغذ بی خط» دریافت کرد. پس از گذشت نزدیک به 22 سال از اولین حضورش در فیلم کیمیایی، در فیلم حکم (1383) باری دیگر در فیلم وی در کنار عزتالله انتظامی ایفای نقش کرد. در 9 تیرماه 1387 در دومین جشن منتقدان سینمایی، جایزه یکی از برترین بازیگران سی سال سینمای پس از انقلاب را گرفت. او همچنین در بیست و ششمین جشنواره فیلم فجر، بازیگر و گوینده تیزر جشنواره بود.
شکیبایی در سال 1354، یعنی یک سال بعد از اولین حضور خود در فیلم کوتاه «کتیبه»، به دعوت محمدرضا اصلانی در سریال «سمک عیار» ایفای نقش کرد و پس از آن در سریالهایی چون لحظه، کوچک جنگلی، مدرس، روزی روزگاری، خانه سبز، کاکتوس، آواز مه، تفنگ سر پر و در کنار هم. او در تلویزیون هم موفق بود. از همان زمان که در نقش «سید حسن مدرس» بازی کرد و آن مونولوگ طولانی معروفش را اجرا کرد. تا کارهای به یاد ماندنی ای همچون روزی روزگاری، خانه سبز، کاکتوس،تفنگ سر پر و در کنار هم. شکیبایی در چند فیلم تلویزیونی هم به ایفای نقش پرداخت. فیلم آخرین نقشآفرینی این هنرمند در فیلم تلویزیونی پیوند (سعید عالمزاده) و آخرین نمایش فیلمش، آشیانهای برای زندگی (حمید طالقانی) بود که به مناسبت روز پدر از تلویزیون پخش شد.
او علاوه بر هنرنمایی در نقش آفرینی سینما و تئاتر و تلویزیون، برخی از سرودههای فروغ فرخزاد، سهراب سپهری، سید علی صالحی و محمدرضا عبدالملکیان را به صورت دکلمه اجرا کرده بود.
شکیبایی در ساعت 4 صبح جمعه 28 تیرماه 1387 در سن 64 سالگی در اثر بیماری عارضه قلبیدر بیمارستان پارسیان تهران درگذشت و در قطعه هنرمندان گورستان بهشت زهرا دفن شد. او مدتها از عارضه سرطان کبد رنج میبرد. در پی این رویداد، محمد خاتمی رئیس جمهور سابق ایران، غلامعلی حداد عادل، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس و عزتالله ضرغامی، رئیس سازمان صدا و سیما پیام تسلیت صادر کردند، همچنین وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، پیام تسلیت محمود احمدینژاد، رئیس جمهوری اسلامی ایران را در مراسم تشییع پیکر «خسرو شکیبایی» اعلام داشت.
- خط قرمز (مسعود کیمیایی - 1361) - دادشاه (حبیب کاووش - 1362) - صاعقه (1364) - رابطه (پوران درخشنده - 1365) - دزد و نویسنده (کاظم معصومی - 1365) - ترن (امیر قویدل - 1366) - شکار (مجید جوانمرد - 1366) - هامون (داریوش مهرجویی - 1368) - عبور از غبار (پوران درخشنده - 1368) - ابلیس (احمدرضا درویش - 1368) - جستجو در جزیره (مهدی صباغزاده - 1369) - سارا (داریوش مهرجویی - 1371) - پرواز را بخاطر بسپار (حمید رخشانی - 1371) - یکبار برای همیشه (سیروس الوند - 1371) - بلوف (ساموئل خاچیکیان - 1372) - کیمیا (احمدرضا درویش - 1373) - پری (داریوش مهرجویی - 1373) - درد مشترک (یاسمین ملک نصر - 1373) - لژیون (سیدضیاءالدین دری - 1373) - سایه به سایه (علی ژکان - 1374) - خواهران غریب (کیومرث پوراحمد - 1374) - سرزمین خورشید (احمدرضا درویش - 1374) - عاشقانه (علیرضا داودنژاد - 1374) - روانی (داریوش فرهنگ - 1376) - زندگی (اصغر هاشمی - 1376) - دختردایی گمشده (داریوش مهرجویی - 1377) - میکس (داریوش مهرجویی - 1378) - دختری بنام تندر (حمیدرضا آشتیانی پور - 1379) - کاغذ بی خط (ناصر تقوایی - 80/1379) - مزاحم (سیروس الوند - 1380) - اثیری (محمدعلی سجادی - 1380) - صبحانه برای دو نفر (مهدی صباغزاده، 1382) - ازدواج صورتی (منوچهر مصیری، 1383) - سالاد فصل (فریدون جیرانی، 1383) - حکم (مسعود کیمیایی، 1383) - پیشنهاد پنجاه میلیونی (مهدی صباغزاده، 1383) - ستاره ها: ستاره بود (فریدون جیرانی، 1384) - عروسک فرنگی (فرهاد صبا، 1384) - چه کسی امیر را کشت؟ (مهدی کرم پور، 1384) - اتوبوس شب (کیومرث پوراحمد، 1385) - دست های خالی (ابوالقاسم طالبی، 1385) - رئیس (مسعود کیمیایی، 1385) مجموعه های تلویزیونی: - مدرس - روزی روزگاری (امرالله احمدجو، 1368) - خانه سبز (مجموعه - بیژن بیرنگ، مسعود رسام - 1375) - کاکتوس (مجموعه سری اول - محمدرضا هنرمند - 1377) - تفنگ سرپر (مجموعه - امرالله احمدجو - 79/1378) - در کنار هم (مجموعه تلویزیونی - فتحعلی اویسی- 1381) نمایشهای تئاتر :
جشنواره فیلم فجر
سایت ایران اکتور