طوفان چگونه تشکیل می شود
طوفان (Tornadoes) یا توفان عبارت است از آشفتگی شدید جوّی و اختلال شدید فشار هوا گاه بر اثر برخورد دو جبهه هوای سرد و گرم، توفانی به وقوع میپیوندد که میتواند موجب قطع درختان، خرابی ساختمانها و شکستن شیشهها شود. گردباد در نقاط مختلف بهصورت تندباد، گردباد دریایی یا گردباد خشکی ظاهر میشوند.
توفندها (Hurricanes)
بر فراز اقیانوسهای گرم اسطوایی تشکیل میشوند و سواحل مناطق مختلف دنیا را در هم میکوبند. در اقیانوس آرام و آسیای جنوب شرقی به آنها تایفون( Typhone) می گویند ، در اقیانوس هند به نام سایکلون( Syclone) معروفندو درسواحل دریای کارائیب، هاریکن(Hurricane) نامیده میشوند.
طوفان های پیچنده (Tornadoes)
طوفان ها می توانند در هر نقطة زمین بوجود آیند، اما فراوانترین محل تشکیل آنها، شرق کوه های "راکی" در ایالات متحده است. آنها یکی از پرقدرترین طوفانها محسوب میشوند. اگر در صحرا ایجاد شوند، قدرت زیادی ندارند و تنها ماسهها را با خود بلند می کند که به آن گرد باد میگوییم. در آفریقا آنها را سایمون (Symoon) مینامند. اگر بر روی آب تشکیل شوند فورانهای آب نامیدهمیشوند.
مقدمه ایجاد این طوفانها، طوفان تندری (Thunderstorm) است. طوفان های تندری در هوای گرم و مرطوب ایجاد می شوند. اغلب با تگرگ، بادهای شدید و طوفان های پیچنده همراهند. در عرض های پایین تر طوفندها(Hurricanes) و طوفان های اسطوایی نیز با آنها همراه میشوند. فشار کم و هوای گرم و مرطوب، شرایط را برای ایجاد Supercells ( طوفان تندری بسیار سهمگین و نادر) فراهم میکند که به نوبة خود، شرط تشکیل طوفان پیچنده است. منبع انرژی طوفان تندری و پیچنده یکی است: گرمای پنهانی موجود در هوای گرم و مرطوب. به خاطر داشته باشید که شما نمی طوانید این گرمای پنهانی را با دماسنج اندازه بگیرید.
رادارهای دوپلر (Doppler) تشکیل و حرکت طوفند ها را تعقیب می کنند و معمولا به موقع، تشکیل طوفان پیچنده را پیش بینی می نمایند و از این طریق جان بسیاری را نجات میدهند.
توفندها
همانطور که می دانید، خشکیها سریعتر و بیشتر از آب گرم میشوند. جزایر کوچک اسطوایی که در اقیانوس پراکنده اند، در روزهای گرم به یک نقطه داغ در میان اقیانوس سرد تبدیل می شوند. هوای بالای جزیره هم باطبع داغتر از هوای اطرافش میشود و به طرف بالا میرود. به محض جابه جا شدن هوای گرم، هوای سردتر، از اطراف برای پر کردن جای آن به آن سمت جریان می یابد. اگر جزیره خیلی داغ نباشد، این جابهجایی، نسیم ملایم دریایی را سبب می شود، اما اگر هوا خیلی گرم شود سریع بالا می رود و باد های شدید از فواصل دور بهآن طرف وزیدن میگیردو به این ترتیب، پدیدة دیگری رخ میدهد.
فرض کنید باد از اسطوا به طرف جزیره ای که 100 مایل در شمال آن قرار گرفته، بوزد. چون زمین به دور محور خود می چرخد، جزیره، دریا و هوای بالای آن نیز، میچرخند، بنابراین باد عملا نه به شمال بلکه به طرف شرق حرکت می کند. چون زمین در اسطوا بزرگترین دایره را دارد، حرکت شرقی باد سریعتراز حرکت شرقی جزیره است. بنابر این ظاهرا باد هرگز به جزیره نمی رسد . اما واقعیت این است که هر چه باد، به جزیره نزدیکتر شود، قدرت مکش ناشی از برخاستن هوای گرم، بیشتر میشود و در نتیجه باد با یک انحنای بسیار شدید، به طرف جزیره تاب میخورد که نتیجة آن یک چرخش عظیم است.
همة بادها یی که از جهات مختلف به سمت جزیره حرکت میکنند،همین شرایط را دارند. بنابر این آنچه ایجاد می شودمجموعه ای از بادهای وزنده است که حول یک محور خالی( هوای گرم بالا رفته) جمع میشوند. هوا خیلی به آهستگی به درون این مرکز خالی نفوذ میکند تا جای خالی هوای داغ را بگیرد. این عمل ممکن است روزها بهطول انجامد. در این مدت ( گاهی 2- 3 هفته) بادهای جانبی، این طودة چرخنده و طوفانی عظیم را با خود جابه جا می کنند . اگر دریا نوردان با یک طوفند مواجه شوند، نتیجه اش باد های سهمناک، امواج خروشان و باران سنگین است. اما در مرکز طوفان، بادها مطوقف میشوند، ابرها بازمیشوند، هر چند امواج سهمگین برقرارند. کمتر کشتی میطواند از این موقعیت جان سالم به در برد. مگر اینکه کاملا مجهز باشد. این نقطه را" چشم طوفان" مینامند.
فشار هوا اینجا بسیار پایین است و دریا نوردان میدانند که هنوز نیمة دیگر طوفان در پیش است زیرا آنها در مرکز طوفان قرار دارند. علاوه بر وجود جزایر، بالا رفتن سریع هوای گرم در اثر طوفان تندری نیز میطواند سبب ایجاد طوفند شوند. همانطور که در خشکی باعث ایجاد طوفان پیچنده میشوند. اگر آب دریا هم به اندازة کافی گرم شود، همین اتفاق میطواند بیافتد. در این صورت دمای آب برای تشکیل طوفند باید بیشتر از 5/26 درجة سانتیگراد باشد. نقشه زیر نمایشگر دمای سطح آب در نیمکرة شمالی است. نقاط زرد ، نارنجی و قرمز دمای مناسب برای تشکیل طوفندها است. علاوه بر دمای بالای آب دریا، رطوبت نسبی بالا نیزدر تروپوسفر میانی یا پائینی لازم است. این امر باعث افزایش گرمای نهان در منطقه میشود.
طول عمر هاریکن ها از تشکیل تا تخریب دو تا سه هفته است. آنها با رسیدن به آبهای خنک تر یا خشکی ، به سرعت انرژی خود را از دست می دهند و از شدت و قدرتشان کم میشود.
طوفانها و توفندها رخ داده
- طوفان شن
در شرایطی رخ میدهد که شرایط اقلیمیِ توفان در مناطقی به وجود آید که از پوشش گیاهیِ مناسب برخوردار نبوده و کانون بحران طوفان، حساس به فرسایش باد باشد. - طوفان درچیو
طوفانی است با باد گرم که برخلاف سایر طوفانها معمولاً مسیر مستقیمی را طی میکند. - طوفان آیک
همراه با سیل و آبگرفتگی بوده و خسارات زیادی وارد کردهاست. - طوفان گنو
منطقهٔ ساحلی را در شمالشرق اقیانوس هند و دریای عمان درنوردید. - توفند گوستاو
از توفانهای شدید در آمریکا بود. - طوفان مغناطیسی
پدیدهای نجومی است. طوفانهای خورشیدی، طوفانهای زحلی و طوفانهای مریخی از نوع این پدیده هستند. - طوفان موسمی یا مانسون
توفانی است که هر سال از خردادماه تا مهرماه در هندوستان و هندوچین جریان دارد. - توفان مایکل
از جمله توفانهای بزرگ آمریکا است. - توفند هوگو
در ۱۹۸۹ در ایالات متحده و کارائیب بهوقوع پیوست و باعث خسارات گسترده و جان باختن دهها نفر شد.
ممنون عالی بود
عالی بود. ممنون از مطالب خوبتون???
چه وحشتناک. ممنونم آسمونی مثل همیشه عالی بود.
سپاس ازت عزیز