بولیوی 1930 و عجیب ترین پیراهن تاریخ فوتبال

مهدی زارعی- اگر به دهه ها قبل و ایام شکل گیری فوتبال هم عقب برویم، قانون پوشیدن پیراهن همرنگ توسط اعضای یک تیم، از اولین قانونهایی بود که در فوتبال به تصویب رسید و به همین خاطر، کسی تیمی را ندید که در یک مسابقه فوتبال، با پیراهن های متفاوت در میدان حضور پیدا کند.

اما در روز 17 جولای 1930، حاضران در استادیو سنترال پارک شهر مونته ویدئو( پایتخت اروگوئه) با صحنه ای عجیب مواجه شدند. قرار بود از ساعت 12:45 به وقت محلی، دو تیم یوگسلاوی و بولیوی به مصاف هم بروند. یوگسلاوها پیراهن آبی و شورت سفید به تن داشتند و بولیوی هم قرار بود که با پیراهن سفید و شورت مشکی در میدان حضور پیدا کند. اما به محض ورود بازیکنان بولیوی به میدان، مشخص شد که  روی لباس هر یک از بازیکنان این تیم، یکی از حروف الفبای انگلیسی به بزرگ ترین فونت ممکن نوشته شده است. وقتی بازیکنان این تیم برای گرفتن عکس یادگاری ابتدای مسابقه در کنار هم قرار گرفتند، معلوم شد که هدف آنها از پوشیدن چنین لباسهایی چه بوده. عبارت Viva Uruguay( زنده باد اروگوئه) دقیقا از 11 حرف تشکیل شده بود و تیم بولیوی با پوشیدن این پیراهن منحصر بفرد، در تلاش بود که 18306 تماشاگر حاضر در ورزشگاه- که عمدتا اروگوئه ای بودند- را طرفدار خود کند. البته سطح کیفی بولیوی آن قدر پایین بود که حتی با وجود حمایت هواداران کشور میزبان هم کاری از پیش نبرد. مسابقه ساعتی بدون گل سپری شد اما با گلزنی ایوان بِک در دقیقه 60، گلهای یوگسلاوی آغاز شدند و این تیم در دقایق 65، 67 و 85 گلهای بعدی را به ثمر رساند تا مسابقه(4-0) به پایان برسد.

سه روز بعد، بولیوی حذف شده باید در دیداری تشریفاتی به مصاف برزیل می رفت که با پیراهن سفید و شورت آبی در این جام شرکت کرده بود. این بار مسابقه از ساعت 13 در استادیو سنته ناریو و در حضور 25466 تماشاگر برگزار می شد؛ اما به خاطر همرنگ بودن لباس اصلی برزیل و بولیوی، دیگر بازیکنان بولیوی نمی توانستند از پیراهن های خاص خود استفاده کنند. آنها با خود، پیراهن دومی به جام نیاورده بودند و به همین خاطر ناچار شدند چند پیراهن آبی آسمانی از اروگوئه میزبان قرض بگیرند. سایمون بارتنِن نویسنده گاردین، چندین دهه بعد مدعی شد که لباسهای آبی آسمانی کم بود و چند بازیکن بولیوی از پیراهن قرمز استفاده کردند و کلاه هم به سر گذاشتند تا کاملا از حریف متمایز باشند. معلوم نیست این ماجرا تا چه اندازه راست است. اما یک مساله مشخص است و آن، این بود که پیراهن های منحصر بفرد بولیوی با عبارت Viva Uruguay، دیگر هرگز در جام جهانی مورد استفاده قرار نگرفت و بعدها با قوانین فیفا مبنی بر استفاده اعضای یک تیم از پیراهن هایی کاملا مشابه، این گونه خلاقیت ها به تاریخ پیوستند.

تیم ملی بولیوی هم فقط یک بار دیگر توانست پیراهنی که حروف الفبای انگلیسی روی آن نوشته شده بود، به تن کند. در جام ملتهای آمریکای جنوبی در سال 1945 در شیلی و با عبارت "Viva Chile.  دوازده سال بعد، پیراهن بولیوی سبزرنگ شد و لباسهای سفید و خاص این تیم، برای همیشه در صفحات تاریخ ناپدید شدند.