رابطه بین اقتصاد و صنعت

آیا بین اقتصاد و صنعت رابطه وجود دارد؟ اگر می خواهید در این مورد بیشتر بدانید این بخش آسمونی را تا پایان دنبال نمایید چرا که در مورد رابطه بین اقتصاد و صنعت صحبت می کنیم.

رابطه بین اقتصاد و صنعت

اقتصاد چیست؟

اقتصاد یا ترازمان به یک نظام اقتصادی در یک یا چند منطقه جغرافیایی یا سیاسی خاص اطلاق می‌شود و در برگیرنده تولید، توزیع یا تجارت و مصرف کالاها و خدمات در آن منطقه یا کشور می‌باشد. یک اقتصاد مجموع کل ارزش معاملات میان فعالان اقتصادی نظیر افراد، گروه‌ها، سازمانها و حتی ملتهاست.

اقتصاد برآیند کلیه فرایندهایی است که فرهنگ، ارزشها، آموزش، تکامل تکنولوژیکی، تاریخ، سازمان اجتماعی، ساختار سیاسی و سیستمهای قانونی و همین‌طور جغرافیا و مواهب طبیعی را دربر می‌گیرد. این عوامل زمینه، محتوا و شرایطی را که یک اقتصاد در آن عمل می‌کند را تعیین می‌نمایند. برخی فرهنگها اقتصادهای مولدتری را به وجود می‌آورند و لذا ارزش یا GDP بیشتری را تولید می‌کنند.

تعاریف اقتصاد

فرهنگ لغت آکسفورد اقتصاد را اینگونه تعریف کرده‌است: ارتباط میان تولید، تجارت و عرضه پول در یک کشور یا منطقه مشخص. در تعریفی دیگر اقتصاد مجموعه بزرگی از فعالیتهای بهم مرتبط تولیدی و مصرفی دانسته شده که به تعیین چگونگی تخصیص منابع کمیاب کمک می‌رسانند. اقتصاد همچنین به صورت «شبکه‌ای از تولیدکنندگان، توزیع‌کنندگان و مصرف‌کنندگان کالاها و خدمات در یک مکان، منطقه یا کشور» تعریف شده‌است.

دانشهای مرتبط اقتصاد

امروزه طیفی از حوزه‌های مختلف علوم اجتماعی از جامعه‌شناسی (جامعه‌شناسی اقتصادی) و تاریخ (تاریخ اقتصادی) گرفته تا انسان‌شناسی (انسان‌شناسی اقتصادی) و جغرافیا (جغرافیای اقتصادی) به بررسی و تجزیه و تحلیل جنبه‌های مختلف اقتصادی حیات جمعی انسانها می‌پردازند.

اقتصاد واقعی

با توجه به اهمیت رو به رشد بخش مالی اقتصاد در عصر حاضر، تحلیلگران اصطلاح اقتصاد واقعی (به انگلیسی: real economy) را به کار می‌گیرند تا بخش واقعی اقتصاد را که واقعاً با تولید کالاها و خدمات ارتباط دارد از بخش مالی اقتصاد (یا اقتصاد کاغذی) که مرتبط با خرید و فروش در بازارهای مالی است تفکیک کند.

معیارهای اندازه‌گیری یک اقتصاد

با استفاده از مفاهیم زیر می‌توان معیارها و شاخصهایی را برای شناخت و اندازه‌گیری اقتصاد به دست آورد:

• مخارج مصرفی
• نرخ ارز
• تولید ناخالص داخلی
• GDP سرانه
• GNP
• بازار سهام
• نرخ بهره
• بدهی ملی
• نرخ تورم
• بیکاری
• تراز تجاری

مقادیر واقعی و اسمی

از آنجا که در طول زمان قیمت‌ها تغییر می‌کنند برای داشتن نگاه واقعی تری به اقتصاد، اقتصاددانان و آمارگران برخی از معیارهای اندازه‌گیری اقتصاد را بر اساس میزان تورم تعدیل و مقادیراسمی را به مقادیر واقعی تبدیل می‌کنند. به عنوان مثال GDP اسمی معمولاً به GDP واقعی تبدیل می‌شود تا میزان رشد یک اقتصاد محاسبه گردد.

جایگاه اقتصاد ایران در دنیا و منطقه

در حال حاضر ایران بر اساس فهرست صندوق بین‌المللی پول با توجه به GDP اسمی بیست و یکمین و بر اساس GDP تعدیل شده با شاخص برابری قدرت خرید هفدهمین اقتصاد بزرگ دنیاست. در این رتبه‌بندی و بر اساس معیار اولی به ترتیب کشورهای ترکیه و عربستان سعودی و بر اساس معیار دوم کشور ترکیه بالاتر از ایران قرار می‌گیرند.

اقتصاد غیررسمی

اقتصاد غیررسمی فعالیتهای اقتصادی را شامل می‌شود که - برخلاف اقتصاد رسمی - نه مالیات می‌پردازند و نه تحت نظارت دولت انجام می‌گیرند بنابراین اقتصاد غیررسمی در محاسبات مربوط به تولید ناخالص ملی نمی‌آیند. اگرچه غالباً اقتصاد غیررسمی با مباحث مربوط به کشورهای در حال توسعه پیوند خورده‌است، تمامی نظامهای اقتصادی به درجاتی اقتصاد غیررسمی را شامل می‌شوند.

صنعت چیست؟

اگر تمام فعالیت‌های اقتصادی که با تولید کالا و خدمات با استفاده از ماشین‌آلات و تجهیزات ساخته دست بشر سروکار دارند را بعنوان یک کل تصور کنیم، هرصنعت، زیرمجموعه‌ای از این کل است که عده فراوانی از فعالیت‌های مشابه را شامل می‌شود.

تعریف مهم برای صنعت: به مجموعهٔ تمام یگان‌هایی که در تولید، توزیع یا مصرف یک فراورده یا یک دسته از فراورده‌های مشابه فعالیت می‌کنند، «صنعت» گفته می‌شود.

تعریف «صنعت»

در مورد تعریف دقیق «صنعت»، اختلاف نظرهای کثیری وجود دارد. صنعت دارای تعریف‌ها و تعبیرهای متفاوتی است که براساس جایگزین‌پذیری فراورده‌ها، فرایند تولید و محدوده‌های گیتاشناختی ارائه شده‌اند. مثلاً مایکل پورتر، صنعت را چنین تعریف می‌کند: «صنعت، عبارتست از گروه شرکت‌هایی که فراورده‌های آنها جایگزین نزدیکی برای هم می‌باشند.»

گروه‌های صنعت

با توجه به تعریف‌های گوناگونی که در مورد صنعت ارائه شده‌اند، گروه‌های صنعتی ممکنست با استفاده از روش‌های گوناگونی در کنار یکدیگر تقسیم‌بندی شوند. مثلاً گروه‌های صنعت تعریف‌شده در «بورس اوراق بهادار تهران» به شرح زیر می‌باشند:

• استخراج زغال سنگ
• کشاورزی، دامپروری و خدمات وابسته به آن
• استخراج کانه‌های فلزی
• استخراج سایر معدن‌ها
• نساجی
• دباغی، پرداخت چرم و ساخت انواع پاپوش
• فراورده‌های چوبی
• فراورده‌های کاغذی
• انتشار، چاپ و تکثیر
• فراورده‌های نفتی، زغال کک و سوخت هسته‌ای
• لاستیک و پلاستیک
• فلزهای اساسی
• ساخت فراورده‌های فلزی
• ماشین‌آلات و تجهیزات
• ماشین‌آلات دستگاه‌های برقی
• ساخت رادیو، تلویزیون، دستگاه‌ها و وسیله‌های ارتباطی
• وسیله‌های اندازه‌گیری، پزشکی و نورشناختی
• خودرو و ساخت افزاره‌ها
• سایر وسیله‌های ترابری
• مبلمان و دیگرمصنوعات
• قند و شکر
• شرکت‌های چندرشته‌ای صنعتی
• فراورده‌های غذایی و آشامیدنی بجز قند و شکر
• مواد و فراورده‌های دارویی
• فراورده‌های شیمیایی
• پیمانکاری صنعتی
• رایانه و فعالیت‌های وابسته به آن
• خدمات فنی و مهندسی
• انبوه‌سازی، املاک و مستغلّات
• کاشی و سرامیک
• سیمان، آهک و گچ
• سایر فراورده‌های کانی غیر فلزّی
• سرمایه‌گذاری‌ها
• بانک‌ها، مؤسسه‌های اعتباری و سایر نهادهای پولی
• سایر واسطه‌گری‌های مالی
• ترابری، انبارداری و ارتباطات.

البته لازم به ذکرست که تقسیم‌بندی مذکور، الزاماً متداول‌ترین گروه‌بندی صنایع نیست مثلاً در برخی متون، کاشی و سرامیک، سیمان، آهک و گچ و سایر فراورده‌های کانی غیر فلزی درمجموع یک گروه به نام صنعت سرامیک یا کانی نافلزی را تشکیل می‌دهند یا تمام گروه‌های مربوط به تهیهٔ غذا، در گروه صنایع غذایی قرار می‌گیرند. همچنین علاوه بر موارد مذکور، صنایعی مانند صنعت گردشگری و صنایع دستی نیز در برخی متون در ردیف گروه‌های صنعت قرار می‌گیرند.

تقسیم‌بندی صنایع

با توجّه به مشابهت‌هایی که به لحاظ فرایند تولید، شیوهٔ بازاریابی، شیوهٔ مدیریت، حجم سرمایه، نوع ماشین‌آلات مورد استفاده، نوع موادّ اولیه ملزوم و غیره میان گروه‌های گوناگون صنعت وجود دارند، گروه‌های گوناگون صنعت را می‌توان از جنبه‌های گوناگون تقسیم‌بندی کرد.