پولشویی چیست؟

پولشویی یعنی مشروع جلوه‎دادن پول‌هایی که از راه‎های غیرقانونی و نامشروع به‎دست می‌آیند با استفاده از روش‌هایی که باعث پنهان شدن منشاء غیر قانونی آن پول‌ها می‌شوند.

تعریف پولشویی

پولشویی فعالیتی غیرقانونی است که در طی انجام آن، عواید و درآمدهای ناشی از اعمال خلاف قانون، مشروعیت می‌یابد. به عبارت دیگر پول‎های کثیف ناشی از اعمال خلاف به پول‎های به‎ظاهر تمیز تبدیل می‎شوند و در بدنه اقتصاد جایگزین می‌شود.

روش‌های پول‎شویی

قرار دادن پول کثیف در یک شرکت خدماتی(placement)، جایی که در آنجا در لایه‌های درآمد مشروع قرارگیرد(Layering) و سپس در ظاهر مشروع جریان پول ادغام شود (Integration)، یک شکل پولشویی است. شیوه‌های پول‎شویی پیچیده و متنوع است.

این شیوه‌ها به عواملی چون نوع خلاف انجام‎شده، نوع نظام اقتصادی و قوانین و مقررات کشوری بستگی دارد که در آن جا خلاف صورت گرفته است و نوع مقررات کشوری که درآن جا پول تطهیر می‌شود.

از معمول‎ترین و مهم‌ترین روش‎های پول‎شویی این است که پول‎شویان اقدام به تاسیس شرکت‌های مختلف برای نقل‎وانتقال پول‎های کثیف و هم‎چنین اقدام به هزینه کردن این گونه پول‎ها در امور اقتصادی متنوع هم‎چون انجام کارهای عمرانی یا سرمایه‎گذاری در انواع مختلف بازارهای مالی (بانک، بورس، ...) و خدمات مهندسی گوناگون می‌کنند.

راحت‎ترین روش برای کاهش جلب توجه مجریان قانون به عملیات پول‎شویی این است که مقادیر هنگفت پول نقد به مقادیر کوچکی تبدیل می‎شود. این مبالغ یا به طور مستقیم در بانک سپرده‎گذاری می‎شود یا با آن ابزارهای مالی چون چک، سفته، سهام، اوراق مشارکت، و غیره خریده می‎شود و آن‎ها را در مکان‎های دیگر سرمایه‌گذاری می‌کنند.

شیوه‌های دیگر پول شویی سرمایه‎گذاری موقت در بنگاه‎های تولیدی - تجاری قانونی، سرمایه‎گذاری در بازار سهام و اوراق قرضه، ایجاد سازمان‎های خیریه قلابی، سرمایه‎گذاری در بازار طلا و الماس و دیگر فلزات گران‎بها یا جواهرآلات، شرکت در مزایده‎های آثار هنری و اجناس عتیقه و انتقال پول به کشورهای دارای مقررات بانکی آزاد - مثل سوئیس - می‌باشد به صورتی که پول کثیف زمانی که در فعالیت‎های قانونی وارد و سرمایه‎گذاری می‎شود، در طول گردش و دست‎به‎دست شدن با پول‎های تمیز آمیخته می‌شود، تا جایی که شناسایی آن ناممکن می‌شود.

اقدامات لازم برای مبارزه مؤثر با پولشویی:

• هدایت و سازماندهی مؤثر و کارآمد نهادهای ذخیل در امر مبارزه
• بررسی و ارزیابی ساختارهای بانکی و مالی به ویژه صندوق های قرض الحسنه و مؤسسات اعتباری
• اجرای اصل 44 قانون اساسی بمنظور فاصله گرفتن از اقتصاد دولتی و ایجاد فضای سالم رقابتی در اقتصاد
• اصلاح ساختارمالیاتی کشور و جلوگیری از فرار مالیاتی پولشویان
• عضویت در معاهدات پولی و مالی بین المللی و استفاده از امکانات آنان
• تشکیل مرکز حفظ و ارزیابی اطلاعات و مبادله با دیگر کشورها
• آموزش و تجهیز پلیس و تعامل با پلیس بین الملل در امر مبارزه
• برگزاری سمینارها و نشست‌های مشترک بین استان های منطقه و سایر کشورها
• گسترش معاضدت های قضایی بین المللی

تاثیر پولشویی بر اقتصاد

پول‎شویی به عنوان یک جرم مالی تاثیر منفی چشم‎گیری بر رشد و توسعه اقتصادی کشورها به جای می‌گذارد. در قطعنامه‎ای که در ژوئن 1998 در مجمع عمومی سازمان ملل متحد تصویب شد، برآورد شد سالانه دست‎کم 2 میلیارد دلار پول تطهیر می‌شود.

اثرات منفی پولشویی

• تخریب بازارهای مالی
• فرار سرمایه به صورت غیرقانونی از کشور
• کاهش تقاضای پول و کاهش معینی در نرخ سالانه تولید ناخالص ملی
• ورشکستگی بخش خصوصی
• کاهش بهره‌وری در بخش واقعی اقتصاد
• افزایش ریسک خصوصی سازی
• تخریب بخش خارجی اقتصاد
• بی‌ثباتی در روند نرخ‌های ارز و بهره
• توزیع نابرابر درآمد