در سال 1946 اتفاق کم نظیری در فوتبال انگلیس رخ داد و دو نوع مدال مختلف به تیم قهرمان جام حذفی اعطا شد. اما دلیل آن چه بود؟
برای تماشاگرانی که بارها و بارها با دیدن زیباترین مسابقات بین تیمهای بزرگ فوتبال کشور خود، لذت برده بودند، مسابقاتی مثل دیدار تیمهای دارلینگتون و استاکتون، برد 8 بر3 کوئینز پارک رنجرز مقابل بَرنت یا برتری 3 بر 2 بارو در برابر نیترفیلد قاعدتا نباید مسابقاتی جذاب باشند؛ اما شرایط در فصل 46-1945 جام حذفی انگلیس متفاوت بود. بعد از برگزاری آخرین دوره این رقابتها در فصل 40-1939 شش سال در قدیمی ترین تورنمنت فوتبالی جهان وقفه ایجاد شده بود و همین امر جذابیت مسابقات را بیش از همیشه کرده بود. تعداد تیمها کم بود و همین باعث شد که کلیه مراحل به صورت رفت و برگشت برگزار شود؛ مساله ای غریب و نامأنوس در جام حذفی انگلیس. تنها دور نیمه نهایی به شکل تک بازی برگزار شد که در این مرحله هم داربی کانتی و بیرمنگام(1-1) مساوی شدند و با برگزاری مسابقه دوم بین دو تیم و برتری(4-0) داربی، این تیم در حالی فینالیست شد که در تمام مراحل دو بازی انجام داد؛ یک مساله عجیب دیگر برای فینالیست های ومبلی.
داربی در مراحل قبل هم دو برد(6-0) و (3-0) مقابل لوتون تاون، دو پیروزی(1-0) و (3-1) بر وست برومویچ آلبیون، دو برد قاطع (4-0) و (6-1) مقابل برایتون و آن گاه یک برد(3-4) در خانه استون ویلا به دست آورد؛ در حالی که در این مسابقه تا پنج دقیقه به پایان مسابقه از حریف خود عقب بود. مسابقه برگشت هم (1-1) شد تا داربی با آشتبار خط حمله خود به نیمه نهایی و سپس فینال صعود کند.
برای چارلتون اتلتیک صعود به فینال با برتری(3-1) و باخت(2-1) مقابل فولام، برد(5-2) و تساوی(1-1) مقال ولورهمپتون، تساوی(1-1) و برد(6-0) مقابل پرستون، برتری قاطع(6-3) و (3-1) بر برنتفورد و سرانجام برد(2-0) در زمین بی طرف ویلاپارک مقابل بولتون رقم خورد و همه آماده فینال روز 27 آوریل 1946 در ومبلی شدند.
هرچند این دوره رقابتها آغازی بود بر برگزاری بی وقفه جام تا امروز، اما مسابقات فاقد لحظه های تلخ نبود. اوج اتفاقات تلخ این دوره، در 9 مارچ در بِرندِن پارک شهر بولتون اتفاق افتاد. در مسابقه برگشت دو تیم بولتون و استوک حتی آمار دقیق تماشاگران مسابقه مشخص نیست. اما با گذشت نزدیک به هشت دهه از آن روز، آمارها خبر از مرگ 33 تماشاگر می دهند.
فینال در حضور 98 هزار تماشاگر برگزار شد و مهمترین اتفاق مسابقه تا اواخر آن، زمانی بود که جکی استَمپز توپی را در میانه میدان شلیک کرد و ناگهان توپ ترکید. جذابیت این ماجرا از آن جایی بود که در رقابت دو تیم در لیگ که تنها یک هفته قبل برگزار شده بود، همین اتفاق رخ داده و توپ در آن دیدار نیز ترکیده بود!
در شرایطی که همه منتظر تساوی بدون گل دو تیم در طول 90 دقیقه بودند، ناگهان در دقیقه 85 داربی به گل رسید. به دنبال دفع یک سانتر از کنار توسط سام بارترام سنگربان چارلتون، توپ به دِیلی دانکن رسید و او توپ را به سمت دروازه شلیک کرد. برت ترنر هافبک راست چارلتون برای دفع توپ شلیک کرد. اما تنها نتیجه دفع توپ او این بود که نام وی به عنوان زننده این گل ثبت شد!
اتفاق عجیب برای ترنر یک دقیقه بعد رخ داد. در گوشه محوطه جریمه داربی یک ضربه کاشته نصیب چارلتون شد و هافبک ولزی این تیم این ضربه را به سمت دروازه شلیک کرد. به نظر می آمد که ویک وودلی دروازه بان داربی توپ را مهار کند اما برخورد توپ با مدافعان داربی سبب شد که توپ در گوشه دروازه آرام گیرد. زننده گل؟ برت ترنر.
به این ترتیب او اولین بازیکنی می شد که در یک فینال جام حذفی برای هر دو تیم گلزنی می کرد. بعدها در 1981 تامی هاچیسون و در 1987 گری مابوت دو بازیکن دیگری شدند که این کار خارق العاده را در فینال جام حذفی انجام دادند. ترنر یک رکورد دیگر هم به نام خود ثبت کرد. گلزنی با 36 سال و 312 روز، او را به مسن ترین زننده گل در فینال جام بدل ساخت.
مسابقه به وقت اضافی کشید و خیلی زود تکلیف قهرمان مشخص شد؛ ابتدا پیتر دوهرتی ایرلندی در دقیقه 92 گلزنی کرد و سپس جکی استمپز با شوتهایی که توپ را می ترکاند، دو بار دیگر در دقایق 97 و 106 برای داربی گلزنی کرد تا با برتری(4-1) داربی، این تیم برای اولین و آخرین بار فاتح جام حذفی شود.
حتی جوایز اولین جام بعد از جنگ جهانی هم منحصر بفرد بودند. فقدان طلا در بازار سبب شد که به دو تیم فینالیست مدالهای برنز اعطا شود؛ اما وقتی در اواخر سال شرایط اقتصادی بهبود یافت و طلا آسان تر در دسترس قرار گرفت، مجددا به بازیکنان دو تیم مدالهایی اهدا شد تا بازیکنان فینالیست این دوره، دو مدال دریافت کنند.
و بالاخره این که...رِگ هریسون بازیکن سمت راست داربی در این مسابقه، آخرین بازمانده فینال بود که روز 17 سپتامبر 2020 از دنیا رفت.