سالمندی پديده طبيعی است كه به مرور زمان با تغييرات فيزيولوژيك همراه است روند اين تغييرات در افراد مختلف...
تغذیه در سالمندی اهمیت بسیار زیادی دارد زیرا عامل مهمی در تأمین سلامتی بدن است .بدن ما نیاز به تغذیه غذایی خاصی دارد.این نیازها شامل انرژی، پروتئین، چربی وویتامین ها و مواد معدنی هستند .یکی از بهترین راه های اطمینان از تامین این نیازها ،مصرف روزانه از هر یک از چهار گروه مواد غذایی یعنی: شیر و لبنیات، گوشت، وحبوبات، نان و غلات و میوها و سبزی ها ست.
درمصرف گروه های مواد غذایی یاد شده، سعی کنید تنوع غذایی داشته باشیدو ودر هر وعده غذایی حداقل از 03گروه غذایی) بالا استفاده نمایید. توجه بیشتر به سبزیجات تازه و میوه ها، خصوصا در فصل های مربوطه از اهمیت زیادی برخوردار است.
مصرف روزانه 6 تا 8 لیوان آب را فراموش نکنید .
نوع تغذیه در دوره ی سالمندی بسیار مهم است زیرا چنانچه رعایت نگردد موجب بیماری (اضافه وزن، فشار خون بالا، چربی خون بالاوقند خون بالا) خواهد شد .چنانکه می دانیم این بیماریهای شایع در دوره ی سالمندی هستند که تغذیه صحیح یکی از راههای کنترل آنها است.
در صورت کنترل نکردن این مشکلات، میزان ابتلا به بیماری های مانند سکته قلبی ومغزی، دیابت، پوکی استخوان و سرطان ها در این دوره بیشتر می شود.
سوء تغذیه در دوران سالمندی:
در یک سوم افراد بالای 70 سال،آنزیم های گوارشی واسیدمعده کاهش می یابد ودر این صورت ظرفیت هضم و جذب غذا، ویتامین ها و املاح کلسیم، آهن و روی نیز کمتر می شود.
تولید ویتامین ها از جمله ویتامین D در بدن کاهش می یابد و سیستم ایمنی بدن ضعیف شده و خطر ابتلا به انواع بیماری ها افزایش می یابد.
ابتلابه این بیماری ها، تغییر در احساس طعم، مزه و بو ، کاهش ترشح بزاق، عدم تحرک، واکنش متقابل غذا و داروهای مصرفی، نگرانی های روحی و تنهایی، همگی می توانند اشتها را کم می کنند.
برنامه غذایی سالمندی شامل انواع مختلفی از مواد غذایی است بگونه ای که بتواند حدود 30 در صد کالری (انرژی) را از چربیها، 15 در صد از پروتئین ها و 55 در صد از کربو هیدراتها را تأمین کند و چربی ها ترجیحأ از منابع گیاهی و مصرف کلسترول کمتر از 300 میلی گرم در روز باشد.
مهمترین راهنمای تغذیه ای، تهیه غذای ساده و کم حجم می باشد که تمامی نیازهای فرد به مواد مغذی راتامین کرده و در عین حال متناسب با فرهنگ فرد باشد.
گروه اصلی و مواد غذایی دوران سالمندی:
با افزایش سن تغییرات متعددی در قسمت های مختلف بدن ایجاد می شود، قلب، ریه ها، سیستم عصبی، عضلات و استخوان ها دچار تغییرات ناشی از افزایش سن می شوند. ورزش باعث افزایش حجم اکسیژن در قلب و ریه ها، افزایش استحکام عضلانی، تنظیم قند خون و فشار خون و نیزکاهش توده های چربی می شود.
به ایجاد آرامش، کاهش اضطراب و افزایش اعتماد به نفس کمک می کند و حس شادابی و رضایت را در شما بوجود می آورد .
سن بالا و ضعف قوای جسمانی، مانعی برای ورزش کردن نیست. پیاده روی، ساده ترین ورزش برای دوره سالمندی است.
کلمه استخوان، محکم بودن را به یاد ما می آورد . ماده اصلی که سختی و شکل استخوان را به وجود می آورد، کلسیم است .ذخیره شدن کلسیم در استخوان، قبل از تولد آغاز می شود و تا سن 30 سالگی ادامه می یابد. در 30 سالگی، استخوان های یک فرد سالم به بیشترین سختی خود میرسد. اگر فعالیت بدنی وجود نداشته باشد یا غذای حاوی کلسیم کم مصرف شود به تدریج کلسیم استخوان های کم شده و استخوان ها شکننده می شوند.
به این حالت«پوکی استخوان »می گویند.. پوکی استخوان را گاهی بیماری خاموش می نامند ، زیرا بدون هیچ علامتی، کم کم به وجود می آید.
دندان ها در اثر رعایت نکردن بهداشت از جمله مسواک نزدن در سنین پایین تر ومراقبت نشدن در سنین بالا، باعث پوسیدگی آن میشود. دندان ها حالت شکنندگی به خود می گیرند وبه مرور زمان ریز می شوند.
در این حالت ، افراد مسن حتما باید با مراجعه به دندان پزشک اقدام به ترمیم یا کشیدن دندان ها نمایند .چون باعث عفونت لثه ها شده و انسان را مبتلا به بیماری های گوناگون می کند.
بی اختیاری ادراری:
یکی از مشکلات شایع در زنان، بی اختیاری ادراری می باشد که بعلت عفونت های ادراری، تغییرات مجرای ادرار، افزایش سن وزایمان های متعدد می باشد که حالت های مختلف دارد.
«حالت اول بی اختیاری ادراری» در این حالت هنگام عطسه،سرفه، خنده،و برخاستن از زمین، بی اختیار چند قطره ادرار خارج می شود.
«حالت دوم بی اختیاری»
در این حالت احساس ناگهانی و موقعیت شدید برای ادرار کردن ایجاد می شود اما قبل از رسیدن به دستشویی ادرار می ریزد، بجز توصیه های مورد اشاره در حالت اول، از ورزش های سخت اجتناب کنید. قهوه، نوشابه های گاز دار و غذا های پر ادویه میل نکنید.
بهداشت روان در سالمندی
در فرهنگ ما همواره کلمه«پیر شدن» زیاد بکار گرفته میشود و حتی دعای خیری است که بدرقه راه کودکان و جوانان می باشد. امروزه وقتی به سالمندی فکر می کنیم، به جای نا توانی،سالمندی، موفق را در نظر می آوریم. حال که طول عمر آدمیان نسبت به نسل های گذشته افزایش یافته، بایستی تلاش شود که سالمندان زندگی سالمتری را نجربه کنند.
آرتروز چیست؟یک بیماری اسکلتی است که مشخصه ی آن تورم، التهاب، سفتی محدود شدن حرکات مفصلی و درد می باشد
بیماری آرتروز می تواند هر یک از 150 مفصل بدن را مبتلا کند، در انواع خفیف این بیماری فقط دردهای کمی وجود دارد، اما در موارد شدید آن دردهای عذاب آور بهمراه صدمات شدیدی که به مفاصل وارد می شود، می تواند باعث تغییر در زندگی عادی بیمار شود.
نحوه ی صحیح به رختخواب رفتن و بلند شدن
نشستن:
در صورت داشتن درد در زانو یا کمر بهتر است،روی زمین ننشنیدو روی صندلی بنشینید .
نحوه صحیح ایستادن
عضلات شکم را منقبض کنی، تا شکم تو برود و گودی کمر کمتر شود.
اگر برای انجام کار های روزانه مثل اتو کردن لباس و شستشوی ظرف ها مجبور به ایستادن در یکجا هستید، چهار پایه ای به بلندی 30 سانتی متر را زیر یک پا قرار دهید وپس از هر 10 دقیقه جای پا را عوض کنید.
نحوه صحیح خم شدن
باکمی دقت می توانید بسیاری از کارهای روزانه را بدون خم کردن کمر انجام دهید.
نحوه صحیح بلند کردن اشیاء ازروی زمین:
از بلند کردن اجسام سنگین خودداری و دقت کنید، یک شیء سبک را به طرز صحیح بردارید تا آسیب به کمر وارد نشود.
پیشگیری و کنترل بیماری های دهان و دندان در سالمندی:
مراقبت از دندان های طبیعی:
به صورت سالانه معاینات دوره ای دندان پزشکی را انجام دهید.
مراقبت از دندان های مصنوعی:
خمیر دندان برای شستن دندان مصنوعی مناسب نیست دندان مصنوعی در هوا خشک می شود و در آب داغ خراب میشود.
استرس (فشارهای روانی) جزیی از زندگی ماست و هیچ موجود زنده ای عمر خود را بدون آن سپری نمی کند. هر کاه با تهدیدی واقعی یا خیالی روبرو می شویم یا با تغییر عمده ای در زندگی مان مواجه می شویم دچار استرس می گردیم.
علت های عمده ی استرس در دوران سالمندی چیست؟
توصیه هایی برای مقابله با استرس:
ارتباط خود را حتی الامکان، با خانواده ی خود حفظ نماید.