بسیاری از مسلمانان بزرگسال که از زمان کودکی به اقامه نماز مشهور بوده اند، در سن پیری و با داشتن عمرهای بالا، تا حد زیادی از سلامت جسمانی و عقلی قابل قبولی برخوردارند. این پژوهش به بررسی فایده فرمان الهی به شروع نماز، در سن کودکی میپردازد. آغاز نماز در این سن، باعث میشود کودک، نماز را به خوبی به جا آورد و به انجام نماز به شکل صحیح، عادت کند. انجام صحیح حرکات نماز، باعث پدید آمدن بیشترین تاثیرات مطلوب بر بدن خواهد شد.
فواید جسمانی نماز
- نماز یکی از مهمترین راههای سلامتی، شادابی، و توازن است.
- نماز باعث کشیده شدن عضلات و افزایش قدرت بدنی میشود.
- نماز در درمان آرتروز موثر است چرا که باعث افزایش انعطافپذیری و کاهش اسپاسم میشود.
- نماز منبع خوبی برای ایجاد تعادل در فرایندهای شیمیایی آنابولیک و کاتابولیک بدن است.
- نماز برای قلب، مغز، و کل بدن مفید است.
- نحوهی ایستادن در نماز (قیام) باعث جریان خون در بخشهای پایینی بدن میشود. و همچنین برای تقویت عضلات پا مفید است.
- اقامهی منظم نماز فرد را تندرست و سلامت نگه میدارد زیرا باعث سوزاندن کالریهای بیشتر و کاهش وزن میشود. نماز راهحلی موثر برای کاهش وزن و کنترل اضافه وزن است.
تاثیر نماز در چرخه خون در مغز
با توجه به این که مغز یکی از مهمترین اعضای بدن به شمار میرود، وظیفه آن به میزان زیادی به جریان چرخش خون بستگی دارد. جریان چرخه خون، تغذیه کننده مغز میباشد. چرخه خون ویژگیهایی دارد که همین ویژگیها نشاط و پویایی مغز را تامین میکند.
یکی از این ویژگیها وجود چرخه ذخیرهای است که در مواقع اضطراری و مورد نیاز به کار میافتد. همچنین دارای نظامی خودکار برای تنظیم چرخه خون در مغز است که ثبات جریان خون به مغز را در شرایط گوناگون تضمین میکند.
بر اساس تحلیل انجام شده در این پژوهشها، مشخص شده که گونههای مختلف ورزش به چرخه خون در مغز آسیب میرساند.
به عکس نماز که یکی از وظایف دینی اسلامی است، فواید بسیاری در این زمینه دارد. ورزش بدنی از این جهت که خون را به شکل مستقیم از مغز سرقت میکند و برای تغذیه عضلات دیگر به کار میگیرد، به چرخه خون در مغز ضرر میزند. این تغذیه عضلانی به حساب تغذیه خونی مغز گذاشته میشود.
تاثیر خواندن نماز در جریان خون به سمت مغز
همچنین در نتیجه سرعت گرفتن عملیات تنفسی در هنگام انجام ورزش، معدل دیاکسیدکربن در خون، پایین میآید که پیامد آن، آرامتر شدن جریان خون به سمت مغز است، زیرا نسبت دیاکسیدکربن در خون یکی از مهمترین عوامل جریان خون به سمت مغز به شمار میآید.
گزارشهای علمی فراوانی وجود دارد که حاکی بیهوشی ورزشکاران هنگام فعالیت ورزشی یا بلافاصله بعد از ورزش است، در حالی که این بیهوشیها هیچ گونه سابقه بیماری قلبی را به همراه نداشته.
این گزارشها نیز آسیبرسانی ورزش به فرآیند خون رسانی مغزی را تأیید میکند.
همچنین گزارشهای گوناگون دیگری، بیانگر پایین آمدن نیروهای اعتدالی در بسیاری از ورزشکاران میباشد که سرزنش بیشتری را نسبت به مسأله ورزش برانگیخته است. اضافه بر این سکتههای قلبی متعدد در هنگام ورزش - در ورزشکاران بیمار و ورزشکاران سالم- تأییدگر نظریه آثار نامناسب برخی ورزشهای خشن میباشد.
تاثیر حرکات نماز در اضافه شدن جریان خون به به سمت مغز
از سوی دیگر به نظر میرسد، حرکات نماز بر جریان خون در مغز تأثیرات مثبت فراوانی داشته باشد. در هنگام سجده با متمایل شدن سر به سمت پایین، جریان خون به سمت مغز افزایش مییابد.
همچنین خم شدن بدن بر روی خود هنگام سجده، به جهتگیری خون از اطراف بدن به سمت اعضای درونی و مغز کمک میکند.
اضافه بر این،هنگام سجده و تمایل سر به سمت پایین، معدل دیاکسیدکربن در خون به شکل فیزیولوژیک افزایش مییابد.
این حالت در نتیجه فشار اعضای دستگاه گوارشی بر ریه پدید میآید. بالا رفتن نسبت دیاکسیدکربن در خون باعث اضافه شدن جریان خون به سمت مغز خواهد شد.
همچنین خمشدن مکرر سر به پایین در هنگام رکوع و سجود؛ سپس بالا آمدن سر هنگام ایستادن و نشستن، کمک میکند از نظام خودکار توازن جریان خون به مغز، مراقبت بیشتری شود. مشهور این است که این نظام خودکار اعتدالی، با افزایش سن، فرسوده میشود.
تاثیر خواندن نماز بر تقویت عضلات
فواید نماز بر روی جسم فقط بر مورد فوق ختم نمیشود که به برخی دیگر از آنها به صورت خلاصه میپردازیم: مثلا در هنگام رکوع رفتن و برگشتن به حالت ایستاده این حرکت باعث تقویت عضلات فیله کمر میشود که از دردهای کمر و قوز پشت جلوگیری میکند.
یا هنگام نشستن و برخواستن در نماز عضلات ۴ سر ران و همسترینگ تقویت میشوند که برای دردهای زانو و تحلیل عضلات پا بسیار مؤثر است و هنگام قامت بستن عضلات دست و سرشانه تحریک و تقویت میشوند.
و هنگام برخواستن از سجده عضلات پشت بازو و عضلات فیله کمر تحریک و تقویت میشوند، براین اساس دیگر قسمتهای نماز نیز هر کدام گروهی از عضلات را تحریک و تقویت میکند.
تاثیر خواندن نماز بر کاهش پوکی استخوان
با بالا رفتن سِن عضلات به علت عدم تحرک و تغییرات هرمونی تحلیل میروند و تراکم استخوان بدن هم به مرور زمان کم میشود و پوکی استخوان بوجود میآید که تحرکات حین نماز تا حد چشمگیری از این مشکلات جلوگیری میکند.
البته افراد سالخوردهای که از ناحیه زانو دچار بیماریهای شدید آرتروز زانو هستند و یا در این ناحیه عمل جراحی انجام دادهاند، برای نشستن و برخواستنهای هنگام نماز معمولاً طبق نظر پزشک معالج یا بزرگان دینی و روحانیون، باید از صندلی و میز استفاده کنند زیرا در این حالت بیماری آنها تشدید میشود.