تأثیر رژیم غذایی و تغذیه در ترک اعتیاد

الف) تمامی افرادی كه شدیداً به الكل و مواد مخدر معتاد هستند، دچار سوء تغذیه اند. درك نقش تغذیه، برای...

الف) تمامی افرادی که شدیداً به الکل و مواد مخدر معتاد هستند، دچار سوء تغذیه اند.

درک نقش تغذیه، برای کمک به ترک اعتیاد اهمیت زیادی دارد. از سوختن یک گرم الکل در بدن ، 7 کیلو کالری انرژی و از سوختن یک

گرم چربی ، 9 کیلو کالری انرژی تولید می شود. در بین مواد مغذی ، فقط چربی دارای انرژی بیشتری از الکل است ولی با این همه ، معتادین هنگام نوشیدن الکل، خیلی کم یا اصلاً احساس سیری نمی کنند. موادی مثل الکل که دارای انرژی تهی ( یعنی تولید انرژی بدون داشتن مواد مغذی ) هستند، باعث به وجود آمدن عادات غذایی ناکافی و نامناسب و بروز سوء تغذیه می شوند.
معتادین به مواد مخدر نیز مانند معتادین به الکل هستند. الکل و مواد مخدر باعث می شوند که بدن عمل جذب و هضم مواد مغذی و دفع سموم را به درستی انجام ندهد و منجر به بروز بیماری ها و مشکلات متعددی در بدن می شوند.

ب) بازگرداندن معتادین به سلامت جسمی و روحی اولیه

ترک اعتیاد ، شامل تغییر عادات و رفتار منفی به نوع مثبت است. تغذیه مناسب، استراحت و آرامش و ورزش، نقش مهمی در انجام این تغییر به طور موفقیت آمیز دارند. انتخاب درست و سالم مواد غذایی، برای رسیدن به شیوه سالم زندگی، اهمیت دارد.
معتادین، به دلیل عدم توجه به برنامه غذایی خود، دچار اختلالات گوارشی متعددی مثل: اسهال، یبوست، عدم توانایی در هضم درست غذاها به همراه کاهش اشتها می باشند. در نتیجه، این افراد دارای نیازهای تغذیه ای خاصی هستند. غذای این افراد باید حاوی مقادیر زیادی مواد مغذی باشد تا بتواند بافت ها و اندامهای از بین رفته بدنشان را مجدداً بسازد و عملکرد سیستم عصبی و گوارشی را بهبود بخشد.

ج) تغذیه صحیح ، میل به مصرف الکل و مواد مخدر را به مقداری زیادی کاهش می دهد.

هر معتادی در آغاز ترک خود، به شدت با میل به مصرف مواد مخدر و الکل درگیر است و با آن دست و پنجه نرم می کند. تحقیقات نشان داده است، داشتن رژیم غذایی حاوی انواع خوب پروتئین با ارزش بیولوژیکی بالا و غنی از کربوهیدرات مرغوب ، در ترک اعتیاد، نسبت به سایر رژیم ها ، تأثیر بیشتری داشته است.

غذاها بر روی اخلاق و رفتار فرد نیز اثر دارند. کمبود مواد مغذی مثل اسید فولیک و ویتامین های گروهB به همراه کمبود اسیدهای آمینه ، خطری جدی برای سلامتی فرد هستند. مصرف شکر و کافئین( قهوه) باعث تغییرات رفتاری نامطلوبی می شود؛ بنابراین نباید در مراحل اولیه ترک اعتیاد مصر ف شوند یا به مقدار خیلی کم مصرف شوند.

مصرف مواد مخدر والکل ، باعث عدم توانایی بدن در فرایند صحیح دو اسید آمینه مهم؛ تیروزین و تریپتوفان می شود. این دو اسید آمینه مهم ، مسئول تولید نوراپی نفرین، دوپامین و سروتونین در بدن می باشند. این ترکیبات، انتقال دهنده های عصبی هستند که برای پایداری احساس، هوشیاری ذهن و داشتن حالت شادابی وطراوت ،لازم اند.

تیروزین، پیشساز انتقال دهنده های عصبی نوراپی نفرین و دوپامین است که این انتقال دهنده ها، سطح هوشیاری وتیزهوشی فرد را افزایش می دهند. این اسید آمینه غیر ضروری در غذاهای غنی از پروتئین مثل انواع گوشت قرمز وسفید ، غذاهای دریایی و خمیر سویا(tufa) وجود دارد.
اسید آمینه تریپتوفان برای تولید سروتونین لازم است؛ سروتونین اثر آرامش دهنده در فرد دارد وباعث خواب راحت و آرام می شود. این اسید آمینه در موادغذایی مثل موز، شیر، تخمه های آفتابگردان، و گوشت بوقلمون وجود دارد.

2- برنامه غذایی در ترک اعتیاد

مطالعات تغذیه ای نشان داده است که تغذیه افراد در مراحل ترک اعتیاد، باید به صورت " کروز کنترل" (Cruise control) باشد؛ یعنی افراد باید وعده های غذایی سبک را بصورت متناوب و مقدار کم بخورند تا بیش از پیش مقدار انرژی بدن و عادات رفتاری صحیح خود را حفظ کنند.

الف) توصیه های غذایی برای ارتقاء کیفیت ترک اعتیاد:

* استفاده از هرم راهنمای غذایی برای آماده کردن وعده های مناسب و متعادل غذایی ( مطلب هرم راهنمای غذایی در بخش رژیم های لاغری/ تغذیه / اجتماعی در همین سایت وجود دارد)

* خوردن 3 وعده اصلی غذایی و 3 میان وعده در هر روزقهوه بدون کافئین و دم کرده های گیاهی برای کاهش دریافت کافئین.
* خوردن میوه و سبزیجات تازه.
* خوردن غذاهای تهیه شده از غلات کامل ( مثل آرد سبوس دار، دانه های خوراکی سبوس دار)
* خوردن انواع محصولات تهیه شده از غلات و لوبیاها و سایر دانه های خوراکی به مقدار زیاد، کاهش مصرف گوشت قرمز( زیرا گوشت قرمز دیر هضم می شود) .
* حذف یا مصرف بسیار کم مواد غذایی حاوی شکر و کافئین.
* آگاهی از وجود شکر و قند پنهان در کاکائو، چاشنی ها و بیشتر داروهای بدون نسخه پزشک.
* آگاهی از وجود کافئین در بیشتر داروهای تجویز شده توسط پزشک یا بدون تجویز.

ب) ترکیب مواد مغذی در برنامه غذایی ترک اعتیاد:

25 درصد پروتئین
45 درصد کربوهیدارت
30 درصد چربی
انرژی کل 2000 کیلو کالری

ج) نمونه ای از وعد های غذایی در روز:

در وعده های غذایی فرد، می توانید از این مواد غذایی استفاده کنید:
سالاد، انواع سوپ.
شام: انواع سوپ و آبگوشت، برنج و انواع لوبیا، جوجه( مرغ) و سبزیجات، چیپس ذرت، لازانیا همراه با سبزیجات.
دسر: ماست، میوه، کلوچه های ذرتی، فرنی.

د) نکته ای در مورد ویتامین ها:

مصرف مواد مخدر و الکل باعث دفع ویتامین ها و املاح می شود، بنابراین خوردن مکمل های مولتی ویتامین و املاح به همراه مکمل های ویتامینB برای بدن ضروری و مفید است.
مکمل های غذایی و ویتامینی برای جذب بهتر، بایستی همراه با غذا خورده شوند.