سوم آوریل؛ روز جهانی مهمانی

سوم آوریل روز جهانی مهمانی است. ایرانی‌ها از جمله اقوامی هستند که در میان کشورهای دنیا به مهمان‌نوازی شهرت دارند.با این حال، امروزه دید و بازدیدهای اقوام و دوستان و آشنایان در مقایسه با گذشته کمرنگ‌تر شده و گاهی این دیدارها به دید و بازدیدهای نوروزی محدود شده است. حتی بسیاری بدبینانه بر این باورند که شاید تا چند سال آینده، نسل جدید این سنت کهن ایرانی را نیز به دست فراموشی بسپارند و تنها به دیدار اعضای خانواده در این ایام بسنده کنند.

بی‌شک افرادی که زندگی در دهه‌های گذشته را تجربه کرده‌اند به خوبی می‌دانند که در دنیای امروز دیگر از صمیمیت‌ها و دوستی‌هایی که در گذشته بین اقوام و آشنایان وجود داشت خبری نیست. به همین علت است که امروزه کمتر مهمان دعوت می‌کنیم یا به مهمانی دعوت می‌شویم.

در گذشته یکی از مهم‌ترین سرگرمی‌های خانواده‌های ایرانی دید و بازدید از اقوام و آشنایان بود اما امروزه سرگرمی‌های دیگری جایگزین این سنت دیرینه شده است و به همین علت به ندرت همه افراد خانواده و خویشاوندان در یک مهمانی بزرگ دور هم جمع می‌شوند و تازه اگر ردپایی از این مهمانی‌های خانوادگی وجود داشته باشد اغلب بزرگ‌ترهای خانواده میزبان این مهمانی بزرگ هستند که همچنان به سنت‌های قدیمی و کهن پایبند هستند.

مهمانی تجملاتی عامل کاهش دید و بازدید

یکی از رسوم حاکم بر جامعه ایرانی در دنیای امروز این است که وقتی تعدادی از اقوام یا دوستان خود را برای مهمانی دعوت می‌کنند غذای مفصلی را برای مهمانان خود تدارک می‌بینند تا به بهترین نحو ممکن از آن‌ها پذیرایی کنند. اما شاید یکی از عواملی که در کمرنگ‌شدن روابط بین اقوام و آشنایان تأثیرگذار بوده است این باشد که امروزه ما ایرانی‌ها مهمانی‌های خود را به نوعی تجملاتی برگزار می‌کنیم و این در حالی است که در گذشته اغلب مهمانی‌ها بسیار ساده و با هدف دور هم جمع‌ شدن اعضای خانواده‌ها برگزار می‌شد.

پایبندی به سنت‌های کهن

اگر نگاهی به آداب و رسوم اجتماعی دیگر کشورها بیندازیم و آن‌ها را با آداب و رسوم حاکم بر جامعه ایرانی مورد مقایسه قرار دهیم متوجه خواهیم شد که علی‌رغم این که در بسیاری از کشورها دید و بازدیدهای خانوادگی در مقایسه با گذشته کمرنگ‌تر شده و بسیاری از سنت‌های قدیمی به دست فراموشی سپرده شده‌اند، اما همچنان در بسیاری از کشورها مهمانی‌ها به شیوه‌های سنتی و با رعایت آداب و اصول اجتماعی برگزار می‌شود.

به عنوان مثال از آنجایی که در سال‌های اخیر ساختار زندگی خانوادگی مردم در ایالات متحده آمریکا دستخوش تحولات قابل توجهی شده، رنگ و بوی روابط خانوادگی نیز در این کشور کمتر شده است. اما آنچه مسلم است این است که دید و بازدیدهای خانوادگی و دوستانه یکی از مهم‌ترین تفریحات و سرگرمی‌های آمریکایی‌ها محسوب می‌شود تا جایی که افراد گاهی برای دیدن خانواده‌هایشان مسافتی طولانی را با اتومبیل‌های شخصی خود یا حتی هواپیما سفر می‌کنند. اما آنچه برای این افراد مهم است این است که دوست دارند وقتی برای دیدن همدیگر به مهمانی می‌روند از آرامش و راحت بودن در کنار هم لذت ببرند. بنابراین خیلی به تجملات پایبند نبوده و میزبان هم تلاش خود را می‌کند تا شرایطی را فراهم کند که مهمان بتواند هر کاری را که راحت است انجام داده و از زمانی که در مهمانی است بیشترین لذت را ببرد.

مهمانی های بدون تکلف در کشورهای مختلف

برخلاف انگلیسی‌ها، آمریکایی‌ها در روابط خانوادگی خود معمولاً راحت‌تر هستند و حتی اگر میزبان یا مهمان اصول و آداب اجتماعی را رعایت نکند، نشانه بی‌احترامی نخواهد بود. در این کشور، مهمان معمولاً هدیه کوچکی که اغلب گل یا گلدان یا یک بسته شکلات است برای میزبان می‌آورد. اگر مهمانی بخواهد چندین روز در جایی اقامت داشته باشد، بهتر است در پایان مدت اقامت خود هدیه کوچکی را به پاس قدردانی از زحمات میزبان به او تقدیم کند. اگر چه تأخیر در مهمانی‌ها پذیرفتنی است اما معمولاً غذا در ساعت معینی حدود ساعت سه بعد از ظهر یا هشت و نیم شب سرو خواهد شد.

در ژاپن نیز که یکی از پیشرفته‌ترین کشورها از نظر فناوری است، پایبندی به آداب و رسوم در از جایگاه بسیار مهمی برخوردار است و به همین علت بسیاری بر این باورند که کشور ژاپن از این نظر که توانسته است علی‌رغم پایبندی به سنت‌های کهن و دیرینه به استقبال فناوری‌های جدید در زندگی روزمره برود، در مقایسه با دیگر کشورها منحصر به فرد بوده است. آداب و رسوم کشور ژاپن که برگرفته از فرهنگ کهن این کشور است، بسیار مهم محسوب می‌شود.

ژاپنی‌ها بسیار مؤدب و در عین حال مهمان‌نواز هستند. دعوت از مهمان برای حضور در یک مهمانی ضروری است و اغلب آن‌ها بدون دعوت میزبان در مهمانی‌ها حاضر نمی‌شوند. به همراه داشتن هدیه‌ای هر چند کوچک برای میزبان نیز نشانه احترام و ادب مهمان است و اگر فردی برای حضور در یک مهمانی دعوت شده هدیه‌ای برای میزبان نیاورده باشد نشان‌دهنده بی‌احترامی او نسبت به میزبان است. مهمان در بدو ورود خود، این هدیه را به میزبان تقدیم می‌کند و معمولاً هنگامی که مهمان قصد خروج از منزل میزبان را دارد میزبان نیز هدیه‌ای را به او تقدیم می‌کند. اگر چه ممکن است مهمان در ابتدا از پذیرفتن آن خودداری کند اما شرط ادب و احترام این است که حتماً این هدیه را از میزبان قبول کند.

هندی‌ها نیز از جمله اقوامی هستند که بسیار پایبند به خانواده بوده و علاقه زیادی به حفظ سنت‌های کشورشان دارند. از آن‌جایی که خانواده در کشور هند از جایگاه بسیار مهم و ارزشمندی برخوردار است در این کشور اغلب دید و بازدیدها در خانواده انجام می‌شود. اگر چه گاهی دوستان و اقوام نزدیک بدون اطلاع میزبان و به طور سرزده و بی‌خبر به دیدن همدیگر می‌روند اما در شهرهای بزرگ رسم بر این است که مهمان باید قبل از رفتن به مهمانی به میزبان اطلاع دهد.

در این کشور معمولاً مهمانان دسته گلی برای میزبان هدیه می‌آورند. اگر فردی به مهمانی شام یا ناهار دعوت شده باشد معمولاً هدیه کوچکی که اغلب شیرینی یا شکلات است را نیز به عنوان هدیه به میزبان تقدیم می‌کند. اگر تعدادی مهمان برای شام یا ناهار به مهمانی دعوت شده باشند، میزبان به شیوه غذایی خاص خود که برگرفته از آیین‌ها و سنت‌های حاکم بر هر خانواده است غذای مفصلی را برای مهمانان خود تدارک می‌بیند. در اقوام هندی رسم بر این است که زنان خانواده حتماً باید بعد از مهمانان و دیگر افراد خانواده غذا بخورند.