آلرژی به شیر، واکنش غیرمعمول سیستم ایمنی بدن به پروتئین‌های موجود در شیر و محصولات لبنی است. این مشکل به‌ویژه در کودکان شایع است و می‌تواند ناشی از مصرف شیر گاو، گوسفند، بز، گاومیش و سایر پستانداران باشد. علائم این آلرژی شامل مشکلات گوارشی، کهیر، تنگی نفس یا خس خس سینه و در موارد شدید، آنافیلاکسی است. با آسمونی همراه شوید تا با دلایل علائم و راه‌های پیشگیری از آلرژی به شیر آشنا شوید.

 

علائم آلرژی به شیر

 

علائم آلرژی به شیر از چند دقیقه تا چند ساعت پس از مصرف شیر یا محصولات لبنی بروز می‌کند. این علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

علائم و نشانه‌های فوری:

• کهیر
• خس خس سینه
• احساس خارش یا سوزن سوزن شدن در اطراف لب یا دهان
• تورم لب ها، زبان یا گلو
• سرفه یا تنگی نفس
• استفراغ

علائم و نشانه‌های با تاخیر:

• مدفوع شل یا اسهال (که ممکن است حاوی خون باشد)
• گرفتگی شکم
• آبریزش بینی
• چشمان اشک آلود
• گاز معده در نوزادان

 

حساسیت به شیر یا عدم تحمل شیر؟ تفاوت‌ها و علائم

 

حساسیت به شیر

حساسیت واقعی به شیر، یک واکنش سیستم ایمنی بدن به پروتئین‌های موجود در شیر است. این واکنش می‌تواند باعث علائم شدید مانند کهیر، خس‌خس سینه، تورم لب‌ها، زبان یا گلو و حتی آنافیلاکسی شود. درمان حساسیت به شیر نیاز به اجتناب کامل از مصرف شیر و محصولات حاوی شیر دارد.

عدم تحمل شیر

عدم تحمل شیر شامل عدم تحمل پروتئین شیر و عدم تحمل لاکتوز است که برخلاف حساسیت به شیر، سیستم ایمنی را درگیر نمی‌کند. این مشکل نیاز به درمان متفاوتی دارد و معمولاً علائم گوارشی ایجاد می‌کند.

علائم و نشانه‌های رایج عدم تحمل شیر

• نفخ
• گاز
• اسهال پس از مصرف شیر یا محصولات حاوی شیر

تفاوت‌های کلیدی

حساسیت به شیر: واکنش سیستم ایمنی بدن، علائم شدیدتر و نیاز به اجتناب کامل از شیر.

عدم تحمل شیر: عدم تحمل گوارشی، علائم ملایم‌تر و نیاز به مدیریت مصرف شیر.

 

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

 

اگر شما یا فرزندتان بلافاصله پس از مصرف شیر علائم آلرژی به شیر را تجربه کردید، به پزشک یا متخصص آلرژی مراجعه کنید. اگر شما یا فرزندتان علائم آنافیلاکسی را داشتید، باید به سرعت به اورژانس مراجعه کنید.

 

علل آلرژی به شیر

 

آلرژی‌های غذایی به دلیل نقص در عملکرد سیستم ایمنی بدن ایجاد می‌شوند. اگر به شیر آلرژی دارید، سیستم ایمنی شما پروتئین‌های موجود در شیر را به عنوان مواد مضر شناسایی می‌کند. در نتیجه، بدن شما آنتی‌بادی‌های ایمونوگلوبولینE  (IgE) تولید می‌کند تا با این پروتئین‌ها (آلرژن‌ها) مقابله کند.

 

دو پروتئین اصلی در شیر گاو وجود دارد که می تواند باعث واکنش آلرژیک شود:

• کازئین، موجود در بخش جامد شیر که دلمه می‌شود
• آب پنیر یا پروتین وی، در قسمت مایع شیر که پس از جامد شدن شیر باقی می‌ماند، یافت می‌‌شود.

 

شما ممکن است فقط به یک پروتئین شیر یا به هر دو حساسیت داشته باشید. اجتناب از این پروتئین ها ممکن است سخت باشد زیرا در برخی از غذاهای فرآوری شده نیز وجود دارند. و اکثر افرادی که به شیر گاو واکنش نشان می دهند به شیر گوسفند، بز و گاومیش نیز واکنش نشان می‌دهند.

 

راه های پیشگیری از آلرژی به شیر

 

• اجتناب از منابع شیر: از مصرف شیر و تمامی فرآورده‌های شیری پرهیز کنید.

 

• مطالعه دقیق برچسب‌ها: به دنبال کازئین، که مشتق شیر است، در برچسب‌های مواد غذایی باشید. این ماده می‌تواند در برخی محصولات مانند کنسرو ماهی تن، سوسیس و محصولات غیر لبنی نیز یافت شود.

 

• شناخت منابع پنهان شیر: مواد غذایی با پیشوند "لاکت" (مانند لاکتوز و لاکتات)، آب نبات‌هایی مانند شکلات و نوقا، پودرهای پروتئینی، طعم کره و پنیر مصنوعی و هیدرولیزها نیز ممکن است حاوی پروتئین‌های شیر باشند.

 

• شناخت منابع آشکار شیر، شامل:

شیر کامل، شیر کم‌چرب، شیر بدون چربی، دوغ

کره

ماست

بستنی و ژلاتو

پنیر و محصولات حاوی پنیر

 

جایگزین های شیر برای نوزادان با حساسیت به شیر

 

برای کودکانی که به شیر حساسیت دارند، شیر مادر بهترین و امن‌ترین منبع تغذیه است. شیر مادر تا زمانی که ممکن است توصیه می‌شود، به ویژه اگر نوزاد شما در معرض خطر ابتلا به آلرژی به شیر باشد. شیر مادر به طور طبیعی ترکیبات مغذی لازم برای رشد نوزاد را فراهم می‌کند و می‌تواند به جلوگیری از واکنش‌های آلرژیک کمک کند.

اگر شیر می‌دهید و کودکتان به شیر حساسیت دارد، پروتئین‌های شیر گاو که از شیر مادر عبور می‌کنند ممکن است باعث واکنش آلرژیک شوند. در صورت لزوم تمام محصولات حاوی شیر را از رژیم غذایی خود حذف کنید.

اگر از رژیم غذایی بدون شیر استفاده می کنید، متخصص تغذیه می تواند به شما در برنامه ریزی وعده های غذایی متعادل کمک کند. ممکن است برای جایگزینی کلسیم و مواد مغذی موجود در شیر، مانند ویتامین D و ریبوفلاوین، نیاز به مصرف مکمل داشته باشید.