- آسمونی
- مجله اینترنتی
- کار و برند
- کارآفرینی
- آشنایی با صنعت سیمان
آشنایی با صنعت سیمان
پیشینه صنعت سیمان
محصول سیمان یکی از پرمصرف‌ترین فرآورده‌های صنعتی در دنیا است و بالاترین میزان تولید را در بین محصولات صنعتی در جهان را دارا است. گستردگی دامنه تولید و مصرف آن یکی از شاخص‌های رشد و توسعه هر کشور است.
در کشور ما در سال 1312 نخستین کارخانه تولید سیمان به ظرفیت 100 تن در روز در جنوب‌شرقی تهران نزدیکی کوه بی‌بی شهربانو به‌عنوان سیمان ری آغاز به‌کار کرد و بعد از 45 سال مقارن با شروع انقلاب اسلامی (در سال 1357) ظرفیت اسمی تولید سیمان در کشورمان به 8 میلیون تن در سال رسید.
بعد از انقلاب شکوهمند اسلامی و استقرار نظام جمهوری اسلامی، با وجود تحمیل شرایط جنگ و تحریم‌های مختلف، سرمایه‌گذاری در این بخش به‌رغم رشد کم متوقف نشد. با اتمام جنگ تحمیلی و طی سال‌های 68 لغایت 76 به میزان 3/7 میلیون تن به ظرفیت اسمی تولید سیمان کشورمان اضافه شد و این روند طی سال‌های 76 تا 84 نیز ادامه داشت، در این مقطع زمانی 10 میلیون تن به ظرفیت تولید اضافه شده است. به‌طوری که در سال 1384 جمع ظرفیت تولید به 34 میلیون تن رسید. با شروع به‌کار دولت نهم و تشکیل ستاد ویژه راه‌اندازی طرح‌ها و رفع موانع تولید سیمان در وزارت نصایع و معادن تا پایان سال گذشته ظرفیت تولید سیمان 30 میلیون افزایش یافته و به 64 مییون تن رسید و این موضوع حاکی است که ظرفیت نصب شده سیمان کشورمان در پایان سال گذشته(8) برابر مدت 45 سال قبل از انقلاب است. کشور ما در حال حاضر رتبه(15) را در بین تولیدکنندگان سیمان جهان قرار دارد.
در سال جاری راه‌اندازی حداقل 10 واحد سیمانی اعم از طرح‌های جدید، بهینه‌سازی و توسعه ظرفیت در برنامه قرار داشته که با تحقق آن 10 میلیون تن به ظرفیت تولید سیمان کشور اضافه خواهد شد.
وضعیت مصرف
متوسط رشد مصرف در 42 سال گذشته 5/6 درصد بوده و در 5 سال گذشته به 5/8 درصد و در سه سال اخیر به 5/10 درصد ارتقا یافته است و سرانه سالانه مصرف نیز از 220 کیلوگرم در سال 1357 به 650 کیلوگرم در پایان سال 1387 رسیده است.
وضعیت صادرات و واردات سیمان
وضعیت صادرات:
در حال حاضر با وجود سیمان مازاد بر مصرف، متاسفانه صادرات سیمان به کندی صورت می‌پذیرد، لیکن باید اذعان داشت براساس اقدامات اخیر که برمبنای آن محدودیت قبلی صادرات کیسه‌ای سیمان حذف و صادرات فله‌ای آن نیز امکان‌پذیر خواهد شد. پیش‌بینی می‌شود صادرات آن از رشد قابل‌توجه و مناسبی برخوردار شود.
واردات:
مطابق مقررات صادرات و واردات، سود بازرگانی واردات کالای سیمان صفر است، لیکن نرخ سیمان وارداتی در مبادی ورودی کشور بیش از نرخ فروش کارخانه‌های داخلی بوده و اصولا با توجه به پاسخگو بودن تولیدات برای بازار مصرف، واردات سیمان ضرورت نداشته و از توجیه اقتصادی لازم برخوردار نیست.
سهم بخش خصوصی در تولید صادرات سیمان
در حال حاضر سهم بخش خصوصی از تولید سیمان حدود 15 درصد است، لیکن با توجه به رویکرد جدید دولت طی سال‌های اخیر این سهم روبه تزاید بوده به‌طوری که پیش‌بینی می‌شود با بهره‌برداری از پروژه‌های جدید این سهم به 40 درصد ارتقا یابد که می‌تواند شاخص مناسبی برای حضور بخش باشد.
وضعیت رقابت‌پذیری با محصولات خارجی
براساس گزارشات دوره‌ای و مستمر آزمایشگاهی و کنترل کیفی، سیمان تولیدی ایران از کیفیت درجه بالا برخوردار بوده و قابل مقایسه با مشابه خارجی آن (و حتی بالاتر) است. تا پیش از این شرایط حاکم بر بازار داخلی امکان صادرات و رقابت با بازار خارجی را از تولیدکنندگان سلب کرده بود لیکن امید می‌رود با ابلاغیه جدید مبنی بر حذف عوارض صادرات کلینکر و سیمان حضور موثر در بازارهای جهانی محقق شود.
وضعیت اشتغال ـ سهم اشتغالزایی به نسبت میزان سرمایه‌گذاری
نرم اشتغال برای یک کارخانه یک میلیون تنی سیمان در سال حدود 800 نفر در دوران ساخت و 20 هزار نفر (اشتغال مستقیم و غیرمستقیم) در دوران بهره‌برداری است و سهم اشتغالزایی به نسبت میزان سرمایه‌گذاری معادل 7/2 نفر به ازای یک میلیارد تومان است.
مسائل و مشکلات حال حاضر صنعت سیمان و راهکارهای پیشنهادی
مسائل و مشکلات صنعت سیمان در حال حاضر:
1- تولید مازاد بر مصرف و دپوی محصول
2- کمبود نقدینگی طرح‌های در دست اجرای سیمان
