یکی از عوامل مهم توسعه تجارت الکترونیکی، ایجاد اعتماد و اطمینان در میان کاربران خدمات الکترونیکی می باشد. برای آشنایی بیشتر با مرکز توسعه تجارت الکترونیکی ، این بخش آسمونی را تا پایان مطالعه نمایید.

مرکز توسعه تجارت الکترونیکی

آسمونی : در ایران مرکز توسعه تجارت الکترونیکی مسئولیت ایجاد زیر ساخت های امنیت و اعطای نماد اعتماد الکترونیکی به کسب و کارهای اینترنتی را برعهده دارد. ساماندهی سایت‌های تجاری در کشور موثرترین گام برای ایجاد فضای تجارت الکترونیکی به‌خصوص خواهد بود.

به نحوی‌که مردم در هنگام خرید از طریق اینترنت با اطمینان از این‌که سایت‌ها به تعهدات خود در قبال آنان عمل خواهند کرد و حقوق مصرف کنندگان را به رسمیت می‌شناسند،‌ اقدام به خرید می کنند.

تجارت الکترونیکی در ایران

آسمونی : تجارت الکترونیکی در ایران بسیار نوپا و در مراحل اولیه است. اما اهمیت فناوری اطلاعات باعث شده تا تدوین و اجرای قوانین و لوایح مورد نیاز در این عرصه همواره مد نظر مسئولان ایران باشد.

اما به‌نظر می‌رسد با وجود برگزاری دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی متعدد هنوز میزان آگاهی افراد و تجار کشور از نحوه استفاده از امکانات موجود برای تجارت الکترونیکی کم است. از سوی دیگر نبود شناخت از میزان امنیت موجود در شبکه داخلی و جهانی باعث شده‌است که اطمینان لازم وجود نداشته باشد البته برخی از فروشگاه‌های اینترنتی با استفاده از روش‌هایی مانند نماد اعتماد، تحویل درب منزل یا گارانتی برگشت وجه، سعی کرده‌اند تا اعتماد خریداران را جلب نمایند.

پیش‌بینی می‌شود که فروشگاه‌های اینترنتی به تدریج جای خود را در میان خریداران پیدا کنند.

انواع تجارت الکترونیکی

آسمونی : تجارت الکترونیکی را می‌توان از حیث تراکنش‌ها(Transactions) به انواع مختلفی تقسیم نمود که بعضی از آن‌ها عبارتند از:

• ارتباط بنگاه و بنگاه (B2B): به الگویی از تجارت الکترونیکی گویند، که طرفین معامله بنگاه‌ها هستند.
• ارتباط بنگاه و مصرف‌کننده (B2C): به الگویی از تجارت الکترونیکی گویند که بسیار رایج بوده و ارتباط تجاری مستقیم بین شرکت‌ها و مشتریان می‌باشد.
• ارتباط مصرف‌کننده‌ها و شرکت‌ها (C2B): در این حالت اشخاص حقیقی به کمک اینترنت فراورده‌ها یا خدمات خود را به شرکت‌ها می‌فروشند.
• ارتباط مصرف‌کننده با مصرف‌کننده (C2C): در این حالت ارتباط خرید و فروش بین مصرف‌کنندگان است.
• ارتباط بین بنگاه‌ها و سازمان‌های دولتی (B2A): که شامل تمام تعاملات تجاری بین شرکت‌ها و سازمان‌های دولتی می‌باشد. پرداخت مالیاتها و عوارض از این قبیل تعاملات محسوب می‌شوند.
• ارتباط بین دولت و شهروندان (G2C): الگویی بین دولت و توده مردم می‌باشد که شامل بنگاه‌های اقتصادی، موسسات دولتی و کلیه شهروندان می‌باشد. این الگو یکی از مولفه‌های دولت الکترونیک می‌باشد.
• ارتباط بین دولت‌ها (G2G): این الگو شامل ارتباط تجاری بین دولت‌ها در زمینه‌هایی شبیه واردات و صادرات می‌باشد.

البته باید گفت که انواع بالا کاملاً مستقل از هم نیستند و گاهی که تأکید بر خرید و فروش ندارند در قالب کسب و کار الکترونیک می‌آیند.

نماد اعتماد الکترونیکی

آسمونی : نماد اعتماد الکترونیکی نشانه‌ای است که از طرف مرکزی با نام توسعه تجارت الکترونیکی که وابسته به وزارت صنعت، معدن و تجارت ایران است، به عنوان تاییدیه به فروشگاه‌های اینترنتی داده می‌شود.

نشانه‌ای نمادین است که منحصراً توسط مرکز توسعه تجارت الکترونیکی صادر شده و به کسب و کارهای مجازی (کسب و کار اینترنتی و موبایل) مجاز با هدف ساماندهی، احراز هویت و صلاحیت آنها اعطا می‌گردد؛ این نماد پس از بررسی وبگاه (وب‌سایت) و احراز هویت و صلاحیت مالک (حقیقی یا حقوقی) آن برای مدت یک سال صادر می‌گردد.

انواع حالت‌های نماد

نماد دائم یک ستاره: پس از اعطای نماد موقت فرایند بررسی فروشگاه جهت دریافت نماد دائم آغاز می‌شود. اعطای نماد دائم، مستلزم احراز مجموعه‌ای از معیارهاست.

نماد دائم دو ستاره: فرایند اعطای نماد دائم دو ستاره از لحاظ معیارهای ارزیابی کاملاً مطابق با نماد اعتماد تک ستاره است. تنها تفاوت الزام فروشگاه برای نصب گواهی امنیت SSL در وب سایت فروشگاه است.

مرکز توسعه تجارت الکترونیک برای آگاهی متقاضیان دریافت نماد، شاخص‌های ارزیابی تهیه کرده است که این شاخص‌ها معیار تعیین شرایط احراز در هر کدام از انواع نماد توضیح داده شده در بالاست.

قوانین و آئین‌نامه‌ها

آسمونی : آگاهی از حقوق مصرف‌کننده حق تمامی شهروندان است. با مطالعه و آگاهی از قوانین، در خریدها می‌توانیم موارد قانونی را از فروشندگان مطالبه نماییم.

هدف از اعطای نماد اعتمادالکترونیکی

آسمونی : هدف از تدوین این سند تشریح جزییات کلیه فرایندهای مربوط به ارزیابی کسب و کارهای اینترنتی، شاخص‌های ارزیابی و اعطای نماد اعتماد الکترونیک بر اساس شاخص‌های مذکور، به علاوه نحوه نظارت بر عملکرد و فعالیت‌های کسب و کارهای اینترنتی و رسیدگی به تخلفات آنها و نیز شکایات مصرف‌کنندگان می‌باشد.

الزامات عرضه کالاهای فرهنگی در اینترنت

آسمونی : وفق اعلام مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد و اسلامی، شرایط عرضه کالاهای فرهنگی در اینترنت شامل:

• انواع کتب
• مجموعه‌های صوتی (آلبوم‌های موسیقی و…)
• مجموعه‌های تصویری
• بسته‌های نرم ا‍فزاری

به شرح زیر می‌باشد:

• عرضه کلیهٔ اقلام فرهنگی فاقد مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ممنوع است.
• عرضه آن دسته از اقلام فرهنگی که حق مالکیت معنوی آنها رعایت نشده است، ممنوع است.
• عرضه هرگونه فایل قابل دانلود دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، توسط کسب و کارهای اینترنتی، مستلزم اخذ مجوز توسط کسب و کارهای مزبور از مؤسسه فرهنگی دیجیتال می‌باشد.
• عرضه محصولات فیزیکی توسط کسب و کارهای اینترنتی دارای مجوز از مؤسسه فرهنگی دیجیتال، نیازمند اخذ مجوز دیگری نیست.

نکات دریافت نماد اعتماد الکترونیکی

• امکان کلیک بر روی نماد اعتماد الکترونیک وجود داشته باشد.
• با عرض تاسف بعضی از طراحی سایت‌ها صرفاً از علامت نماد اعتماد الکترونیک بهره می‌برند و این نماد حالتی تزیینی و فریبکارانه برای آن‌ها دارد (که بنا به ضوابط در صورتی که این نحوه گذاشتن نماد در سایتی دیده شود مورد پیگرد قانونی خواهد بود) دقت کنید که این وقتی بر روی این نماد قرار می‌گیرید قابلیت کلیک شدن را داشته باشد و بعد از کلیک بر روی آن بایست بتوانید داخل سایت مرکز توسعه تجارت الکترونیک بشوید که با آدرس اینترنتی http: //www. enamad. ir شناخته می‌شود و می‌توانید در این سایت سایت‌های با مجوز رسمی این مرکز را ببینید.
• همواره پیش از پرداخت نشانی اینترنتی بالای صفحه سایت را بررسی نمایید. این آدرس اینترنتی بایست به بانک مربوطه تعلق داشته باشد و به صورت دقیق همان نشانی اینترنتی بانک در آنجا نوشته شده باشد.
• در صفحه پرداخت که برایتان گشوده می‌شود قبل از هرکاری و پیش از داخل شدن داده‌ها کد کپچا را رفرش و لود دوباره نمایید. (کدی که به منظور معلوم شدن هویت شما بوده و از ورود ربات‌ها جلوگیری می‌کند و بایست مطابق با آنچه در کادر آمده نوشته شود) غالباً در صفحه‌های تقلبی این کدها قابلیت رفرش را ندارند.

شرایط دریافت نماد اعتماد الکترونیکی

آسمونی : برای آنکه وبسایت‌ها این نماد (e نماد) را دریافت کنند باید دارای شرایطی باشند.

از جمله این شرایط این است که تنها شرکت و وبسایتهایی که در طراحی سایت خود دارای خدمات خرید و فروش هستند به آنها این نماد تعلق می‌گیرد و باید تمام مراحل سفارش و پرداخت وجه به صورت آنلاین و از طریق سایت باشد.

اگر سایت شما دارای خدمات فروش کالا نیست و صرفاً در آن کسب و کار خود را تبلیغ می‌کنید نیاز به دریافت این نماد نمی‌باشد. همچنین شرکتهای دارای اعتبار قانونی و به ثبت رسیده می‌توانند ای‌نماد را دریافت کنند.

برای دریافت نماد اعتماد الکترونیکی باید مدارک دامنه وبسایت باشد، پس باید دامنه وب سایت در اختیار شرکت یا مالک آن باشد. برای انجام مراحل دریافت ای نماد توسط نماینده حقوقی شرکت، باید مدارک حقوقی وکالت نماینده از شرکت موجود باشد.

همچنین برای دریافت ای نماد دوستاره، همان‌طور که در بالا گفته شد مدارک دریافت گواهینامه SSL مورد نیاز است؛ بنابراین درطراحی سایت فروشگاه اینترنتی برای دریافت ای‌نماد باید تمامی ضوابط و قوانین و نیز شرایط امنیتی را رعایت کرده که بدین منظور می‌توانیم طراحی سایت خود را به شرکت‌های معتبر واگذار کنید.

کارشناسان با اعمال موارد مورد نیاز جهت دریافت نماد اعتماد الکترونیکی و همچنین رعایت کردن سایر اصول لازم برای طراحی‌های فروشگاهی که از جمله مهمترین این موارد می‌توان به سئو و بهینه‌سازی سایت، امنیت، سهولت کاربری سایت، سرعت لود مناسب، مقیاس پذیری، نمایش درست در دستگاه‌های مختلف و گرافیک جذاب اشاره کرد، می‌توانند برای شما سایتی مناسب و حرفه‌ای جهت فروش محصولات طراحی نمایند.

شرایط تمدید مدت اعتبار نماد اعتماد الکترونیکی

آسمونی : مدت زمان اعتبار نماد اعتماد یک ساله بوده و در پایان این مدت در صورت احراز مجدد صلاحیت متقاضی اعتبار آن تمدید می‌گردد.

متقاضی می ب‍اید در فاصله زمانی 3‍ هفته مانده به انقضای اعتبار نماد اعتماد، نسبت به ارائه درخواست تمدید نماد کسب و کار خود اقدام نماید.

تعهدات دارنده نماد اعتماد الکترونیکی

دارنده نماد اعتماد الکترونیکی موظف است:

• تمامی تعهدهای مندرج در این دستورالعمل و پیوست‌های آن و همچنین مفاد متن تعهدنامه‌ای که هنگام صدور نماد اعتماد به صورت رسمی از ایشان اخذ شده است را در تمام مدت فعالیت و اعتبار نماد اعتماد الکترونیکی به طور کامل و دقیق رعایت نمایند.
• هرگونه تغییر در کسب و کار در خصوص شاخص‌های اعطای نماد اعتماد را در اسرع وقت به مرکز اعلام نمایند.
• تجهیزهای استاندارد مورد تأیید مرکز را به کار گیرد.
• به مکاتبات –اعم از الکترونیکی و فیزیکی-و اخطارهای صادره از سوی مرکز و دستگاه‌های نظارتی، حداکثر طی دو روز کاری پاسخ دهد.
• اطلاع‌ها، گزارش‌ها و کلیه مستندهای درخواستی مرکز و دستگاه‌های نظارتی را در مدت زمان ابلاغ شده ارائه نماید.
• در زمان تعلیق نماد اعتماد از قبول تعهدات جدید خودداری نمودهو مطابق دستورالعملهای ابلاغی و با هماهنگی مرکز، صرفاً به ارائه تعهدات قبلی عمل نماید. در غیر اینصورت، نماد اعتماد وی ابطال خواهد شد.
• احکام صادره از سوی کمیته نظارتی را به صورت کامل و دقیق اجرا نماید.
• کلیه شرایط لازم جهت ورود بازرسان به کلیه اماکن و محل‌های فعالیت و دسترسی به تجهیزهای مرتبط با موضوع فعالیت را بنا به تشخیص مرکز، جهت انجام وظایف نظارتی برای مرکز فراهم آورد.
• شخص حقوقی دارنده نماد اعتماد موظف است قبل ازهر گونه تغییر در اساسنامه، امور مربوطه به مدیریت، نام و نشان، موضوع و محل فعالیت خود را به اطلاع مرکز رسانیده و تائیدیه لازم را دریافت نماید، در غیر اینصورت نماد اعتماد شرکت توسط مرکز به مدت دو ماه تعلیق، و در صورت استمرار، نماد اعتماد ابطال خواهد شد.
• چنانچه کسب و کار اینترنتی دارنده نماد اعتماد پس از اخذ نماد اعتماد، به مدت سه ماه بدون داشتن عذر قابل قبول، تعطیل یا هیچ گونه فعالیتی نداشته باشد پس از دو تذکر به فاصله روز توسط مرکز، نماد اعمتاد وی ابطال خواهد شد.
• چنانچه در اشخاص حقوقی، دارنده نماد اعتماد یا مدیرعامل محجور شود یا فوت نماید، هیئت مدیره موظف است مراتب را تا 15 روز به صورت کتبی به مرکز اعلام، و تا یک ماه نسبت به جایگزینی مدیر عامل واجد شرایط اقدام نماید. در غیر اینصورت نماد اعتماد به مدت دو ماه تعلیق می‌شود و اگر در مدت یاد شده شرایط مورد نظر را فراهم ننماید، نماد اعتماد شرکت ابطال خواهد شد.
• چنانچه شخص حقیقی دارنده نماد اعتماد قصد واگذاری کسب و کار به غیر را داشته باشد، موظف است مراتب را تا 48 ساعت به صورت کتبی به مرکز اعلام نماید و تا یک ماه نسبت به معرفی مالک جدید کسب و کار اقدام و موافقت مرکز را اخذ نماید. در این مدت نماد اعتماد تعلیق می‌شود و درغیراینصورت، نماد اعتماد الکترونیکی ابطال خواهد شد.