18 دی؛ سالروز سقوط هواپیمای اوکراینی

 یک پرواز مسافربری متعلق به هواپیمایی بین‌المللی اوکراین از مبدأ تهران به مقصد کی‌یف بود که در عملیات شهید سلیمانی هدف شلیک پدافند هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار گرفته و ساقط شد.

این هواپیما در 18دی 1398 (8ژانویه 2020) ساعت 6:19 صبح، اندکی پس از بلند شدن از فرودگاه بین‌المللی امام خمینی هدف دو موشک قرار گرفت که به فاصله 24 ثانیه از سامانه موشکی تور پدافند هوایی سپاه پاسداران شلیک شدند و کمی بعد این هواپیما در نزدیکی شاهدشهر استان تهران سقوط کرد. همهٔ 176 سرنشین این پرواز جان باختند.

مسئولین ایران بلافاصله علت سقوط را نقص فنی اعلام کرد. در مقابل کارشناسان بنابر شواهد فرضیه برخورد موشک را مطرح کردند. اما ایران برخورد هرگونه موشک به این هواپیما را انکار کرد. سپس در همان روز، ابوالفضل شکارچی، سخنگوی نیروهای مسلح ایران، این ادعا را دروغ محض خواند و تأکید کرد که این موضوع توسط خط نفاق به نفع آمریکایی‌ها دنبال می‌شود و توطئه‌ای دیگر در حوزه جنگ روانی است.

در روز بعد، مقامات اطلاعاتی آمریکایی اعلام کردند که تصاویر ماهواره‌های شناسایی مادون قرمز مستقر در فضا با اطمینان شلیک و نزدیک شدن دو موشک سطح به هوا به بدنهٔ هواپیما را نشان می‌دهد.

مقامات دفاعی انگلیس، ارزیابی آمریکایی‌ها در مورد برخورد موشک را تأیید کردند و نخست‌وزیر کانادا، جاستین ترودو، اظهار داشت شواهد نشان می‌دهد که این هواپیما توسط یک موشک ایرانی ساقط شده‌است. نیویورک‌تایمز با بررسی یکی از فیلم‌های منتشر شده در شبکه‌های مجازی که لحظهٔ برخود موشک به هواپیما را نشان می‌داد، صحت آن را با نظر کارشناسان خود تأیید کرد.

سخنگوی دولت ایران اما بی‌درنگ با انتشار بیانیه‌ای هرگونه برخورد موشک را تکذیب کرد و آن را عملیات روانی دولت آمریکا عنوان کرد. 

در روز 20 دی 1398، خبرگزاری نسیم، نزدیک به سپاه پاسداران، براساس اطلاعاتی از منابع آگاه خود در فرودگاه امام خمینی(ره) و طبق فرم موجود اجازه پرواز اعلام کرد که در شب حادثه هواپیما دچار اشکال فنی بوده و مهندس ایرانی که پیش‌بینی حادثه را می‌کرده اجازهٔ پرواز را نداده بود، اما مهندس اوکراینی ایرلاین مخالف کرده‌است و از این رو «فقط همان موتور هواپیما آتش گرفته‌است و سبب سقوط این هواپیما شده است.

حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران، در تماس تلفنی با ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین برای رفع اتهام‌ها از تشکیل تیم مشترکی از کارشناسان دو کشور برای بررسی دقیق علت حادثه خبر داد.

دولت ایران همچنین از همهٔ کشورهای مرتبط به موضوع دعوت کرد در تحقیقات حضور داشته باشند. با وجود درگیری نظامی، ایران حتی از آمریکا نیز برای حضور در تحقیقات دعوت کرد که در پی آن هیئت ملی ایمنی حمل و نقل آمریکا بامداد جمعه 20 دی ماه 1400 در بیانیه‌ای اعلام کرد که در تحقیقات مربوط به سقوط این هواپیما حضور خواهد داشت.

با وجود تحلیل‌ها و خبرسازی‌های مختلف، همچنین پنهان‌کاری‌ها و تکذیب‌های متوالی، در نهایت در تاریخ 21 دی 1398، شلیک موشک به پرواز 752 توسط ستاد کل نیروهای مسلح ایران تأیید شد. دلیل شلیک موشک به این هواپیمای مسافربری، در اطلاعیه ستاد کل نیروهای مسلح، «خطای انسانی غیرعمد در تشخیص شیء پرنده» اعلام شده‌است.