معرفی دانشگاه شهید بهشتی

دانشگاه شهید بهشتی یکی از دانشگاه‌های دولتی معتبر ایران است که در منطقهٔ اوین، غرب ولنجک و شرق درکه در شمال غربی شهر تهران واقع شده‌است. اگر می خواهید با دانشگاه شهید بهشتی بیشتر آشنا شوید این بخش آسمونی را تا پایان مطالعه نمایید.

معرفی دانشگاه شهید بهشتی

آسمونی : دانشگاه شهید بهشتی در بهمن ماه سال 1338 تأسیس شد. اساسنامه دانشگاه در نهصد و نود و هشتمین جلسه شورای فرهنگ وقت به تصویب رسید.

علیرغم افتتاح رسمی در اسفندماه 1339، پذیرش دانشجو در مهرماه 1339 و توسط دانشکده‌های معماری و شهرسازی و علوم بانکداری که اولین دانشکده‌های دانشگاه بودند انجام شد.

تاریخچه دانشگاه شهید بهشتی قبل از انقلاب اسلامی

پس از انتصاب دکتر علی شیخ­الاسلام به ریاست دانشگاه - برای مدت پنج سال- اعضاء هیأت مؤتمنین دانشگاه با ریاست وزیر دربار، منصوب گردیدند.

آسمونی : این هیأت اولین اساسنامه دانشگاه را در تاریخ 8/8/1339 در پنج فصل تهیه نمود.

به موجب ماده 5 اساسنامه مذکور، اساسنامه هیأت امناء دانشگاه نیز در سه فصل با 17 ماده و 6 تبصره منضم به آن تصویب شد.

اساسنامه دانشگاه تا پنج سال بعد یعنی تا سال 1344به جز در موارد ضروری غیر قابل تغییر بود.

اعضای هیأت امناء عبارت بودند از:

• وزیر فرهنگ
• مدیر کل بانک مرکزی ایران
• رئیس اتاق بازرگانی تهران
• مدیر عامل بنیاد پهلوی
• یک نفر نماینده مجلس سنا
• دو نفر نماینده مجلس شورای ملی
• حداقل سه نفر از شخصیت­های علمی‌ و اقتصادی کشور و رئیس دانشگاه ملی‌ ایران.

به استناد مندرجات فصل دوم اساسنامه هیأت امناء، وظائف هیأت امناء در چهار ماده و یک تبصره به شرح زیر اعلام شد:

• ماده 13- تهیه و تنظیم اساسنامه دانشگاه برای ارائه به مقامات صلاحیتدار
• ماده 14- تشویق اشخاص و موسسات در جهت حمایت مالی‌ و علمی‌ از دانشگاه
• ماده 15- پس از تأسیس دانشگاه ملی‌، رسیدگی و تصویب بودجه دانشگاه و نظارت بر امور مالی‌ دانشگاه و اهتمام در پیشرفت و توسعه آن
• ماده 16- افتتاح حساب­های جاری در بانک­ها و پرداخت آنها.

با توجه به اینکه تغییر در مفاد بندهای اساسنامه دانشگاه بعد از انقضاء پنج سال مجاز بود، با تغییر اولین رئیس دانشگاه و ایجاد وزارت علوم و آموزش‌عالی‌ و تحولات دیگری که در روند امور جاری به وجود آمد، تغییراتی در اساسنامه ایجاد شد.

اسناد و مدارک موجود، نشان می­دهد که اعضای هیأت امناء در این سال­ها جلسات عادی و فوق‌العاده خود را در محل دربار یا دبیرخانه دانشگاه برای تمشیت امور و سیاست­گذاری­ در زمینه ­های مختلف تشکیل می­دادند.

تصویب بودجه­ های سالانه، تأسیس دانشکده­های پزشکی، زبان­های خارجی، علوم، دندانپزشکی‌، حقوق جزا و استخدام، به‌کارگیری مشاوران اداری، افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو، بسط و گسترش سازمان اداری دانشگاه، تأمین منابع مالی، احداث بناهای جدید در اراضی‌ تخصیصی و تصویب آئین‌نامه­ ها از جمله مهمترین اقداماتی است که از طریق تصمیم­ها و مصوبه­ های هیأت امناء بر مبنای اساسنامه تغییر یافته صورت گرفته است.

در سال 1348، اساسنامه دانشگاه و اساسنامه هیأت امناء با هم تلفیق گردید و اساسنامه جدید تحت عنوان اساسنامه دانشگاه ملی‌ ایران بدون فصل‌بندی و در قالب 16 ماده و آسمونی : 6 تبصره تنظیم و به تصویب شاه رسید.

با توجه به استقرار دانشگاه و بسط و گسترش آن در محل جدید در ماده دوم این اساسنامه مرکز اصلی‌ دانشگاه (اوین) قید شده است و در ماده سوم آن، دانشگاه ملی‌ ایران موسسه­ای غیر انتفاعی و از لحاظ مالی‌، اداری و آموزشی مستقل و دارای شخصیت حقوقی و هدف آن «پیشبرد دانش و فرهنگ و تربیت نیروی انسانی‌ آزموده و کمک به رشد و توسعه و تحول علمی‌ کشور» معرفی‌ گردیده است.

تغییر عنوان شورای استادان به شورای دانشگاه، تغییر دیگری بود که در ماده چهار اساسنامه جدید به وجود آمد.

ماده هفتم این اساسنامه، وظائف و اختیارات هیأت امناء را به شرح زیر تعیین کرده است.

ماده هفتم _ وظائف و اختیارات هیأت امناء به شرح زیر است:

تعیین خط مشی کلی‌ دانشگاه در جهت تأمین نیازهای کشور؛

تصویب بودجه دانشگاه که توسط رئیس دانشگاه پیشنهاد می‌شود؛

تصویب حساب­ها و ترازنامه ­های سالانه دانشگاه؛

جلب کمک مالی‌ بخش خصوصی و دانش پروران متمکن؛

تصویب مقررات استخدام معلمان و اعضای هیأت علمی‌ غیر ایرانی‌ در حدود مقررات مملکتی؛

تصویب آئین‌نامه‌های استخدامی و مالی‌ و معاملات دانشگاهی؛

قبول یا رد هبه و هدایایی که به دانشگاه پیشنهاد می‌شود؛

تصویب اخذ وام از منابع داخلی‌ و خارجی‌ در حدود مقررات مملکتی؛

تصویب پیشنهاد شورای دانشگاه دایر بر اعطای درجات افتخاری دانشگاهی؛

تنظیم و تصویب آئین نامه داخلی‌ هیأت امناء.

تبصره-هیأت امناء در اجرای وظائف خود، مقررات و قوانین مملکتی را رعایت می‌نماید.

وظائف و اختیارت هیأت امناء در اساسنامه جدید در مقایسه با وظائف مندرج در اساسنامه اولیه دانشگاه، حکایت از آن دارد که، علاوه بر وسعت دامنه تصمیمات برای رفع نیازهای مالی‌ و آموزشی دانشگاه، اعضای هیأت امناء از اختیارات و امکانات بیشتری برخوردار گردیده­ا‌ند.

آخرین متن موجود که به عنوان اساسنامه دانشگاه قبل از پیروزی انقلاب اسلامی موجود می‌باشد، اساسنامه­ای  است که در 17 ماده و 6 تبصره تنظیم و تصویب شده و آخرین ماده آن صریحاً به ملغی شدن اساسنامه­های قبلی‌ و هیأت امناء دانشگاه ملی‌ ایران و جایگزینی اساسنامه جدید اشاره دارد.

بر اساس ماده 5 این اساسنامه، تعداد اعضای هیأت امناء 11 نفر است. در این اساسنامه، شرکت رئیس دانشگاه در جلسات بدون حق رای تعیین شده است.

وظائف و اختیارت هیأت امناء در ماده هفتم این اساسنامه به شرح زیر اعلام شده است:

پیشنهاد انتخاب رئیس دانشگاه شهید بهشتی ؛

تائید پیشنهاد رئیس دانشگاه در مورد انتخاب معاونین دانشگاه؛

تصویب سازمان دانشگاه که از طرف رئیس دانشگاه پیشنهاد می­شود؛

تصویب بودجه دانشگاه که پیشنهاد آن به وسیله رئیس دانشگاه به عمل می‌آید؛

تصویب حساب­ها و ترازنامه سالانه دانشگاه، نظارت بر امور مالی‌ دانشگاه و اهتمام در پیشرفت و توسعه آن؛

جلب کمک بخش خصوصی؛

تصویب مقررات استخدامی کارکنان دانشگاه؛

تصویب مقررات مربوط به استخدام معلمان و اعضای هیأت علمی‌ غیر ایرانی‌ در حدود مقررات مملکتی؛

تصویب آئین‌نامه­ های مالی‌ و معاملات دانشگاه؛

تصویب هر نوع تأسیس و توسعه یا انحلال واحدها و مراکز علمی‌ و آموزشی دانشگاه؛

تصویب آئین‌نامه مالی‌ و معاملات دانشگاه؛

قبول یا رد هبه و هدایایی که به دانشگاه پیشنهاد می­شود؛

تصویب اخذ وام از منابع داخلی‌ و خارجی‌ در حدود مقررات مملکتی؛

تصویب پیشنهاد شورای دانشگاه دائر بر اعطای درجات افتخاری؛

تعیین میزان شهریه دانشجویان و تصویب آیین‌نامه وصول آن؛

تنظیم و تصویب آیین نامه داخلی‌ هیأت امناء.

تبصره: هیأت امناء در انجام وظایف خود مقررات و ضوابط مملکتی را رعایت خواهد نمود.

تصویب اولین نمودار سازمانی دانشگاه در تاریخ 10/2/1356، شکل‌بندی جدید سازمانی دانشگاه، افزایش دانشکده­های دانشگاه به 9 دانشکده، افزایش رشته­ها و گروه­های آموزشی، ادامه احداث ساختمان­ها و تجهیز بیمارستان­ها و مراکز درمانی از جمله مهمترین اقداماتی است که در اجرای مصوبات هیأت امناء دراین مرحله صورت پذیرفته است.

به طور کلی،‌ تأسیس هیأت امناء دانشگاه با توجه به منشاء صدور احکام انتصابی اعضای آن و پیوندهای سازمانی، سیاسی و اقتصادی هر یک از ایشان، تاثیراتی بر روند رشد دانشگاه داشته است.

اجرایی‌شدن تصمیمات هیأت امناء در بخش­های آموزشی، پژوهشی، اداری و مالی‌ و عمرانی گشایش­هایی به وجود آورد و جذب اعضای هیأت علمی‌ نیز آسان­تر شد، به طوری که دانشگاه ظرف مدت 18 سال، به یکی‌ از مهمترین کانون­های آموزش‌عالی‌ کشور تبدیل گردید.

تاریخچه دانشگاه شهید بهشتی پس از انقلاب اسلامی

دانشگاه ملی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، با تصویب شورای انقلاب به موجب تبصره 36 قانون بودجه سال 1358 مصوب 25/5/1358، دولتی گردید و با عنایت به بند الف تبصره مذکر هیأت امناء دانشگاه­ها منحل شدند و به جای آنها، هیأت امناء در وزارت فرهنگ و آموزش‌عالی‌ به وجود آمد.

بر این اساس، از آن تاریخ به بعد کلیه مسائل اداری، مالی و استخدامی دانشگاه­ها از این مسیر، سیاست­گذاری شده و تصمیمات متخذه به صورت متمرکز جهت اجرا به دانشگاه­ها ابلاغ می‌شدند.

گرچه، این روند تا سال 1369 ادامه داشت، در روزهای پایانی سال 1367 و طی جلسات 181 و 182 مورخ 9 و 23/12/1367، در شورای‌عالی‌ انقلاب فرهنگی‌ قانونی‌ تحت عنوان «قانون تشکیل هیأت­های امناء دانشگاه­ها و موسسات آموزش عالی‌ و پژوهشی» به تصویب رسید که مواد 8 و 9 و 10 این قانون، پس از طرح در مجلس شورای اسلامی و تصویب نهایی، لزوماً به مرحله اجرا در می‌آمد.

بالاخره در تاریخ 26/12/1369یعنی‌ حدود دو سال بعد، قانون نحوه انجام امور مالی‌ و معاملاتی دانشگاه­ها و موسسات آموزش عالی‌ و تحقیقاتی‌ در قالب 10 ماده و 2 تبصره در مجلس شورای اسلامی به تصویب نهایی رسید و در آغاز سال 1370 به مرحله اجرا درآمد.

آسمونی : همچنین به موجب تبصره ماده 9 این قانون، ترکیب هیأت امناء و به طور کلی‌ مصوبات اخیرالذکر شورای‌عالی‌ انقلاب فرهنگی‌ نیز تأیید گردید.

بر این اساس از ابتدای سال 1370 وزارت فرهنگ و آموزش‌عالی‌ نسبت به تشکیل هیأت امناء در دانشگاه­ها با ترکیب مندرج در مصوبه شورای‌عالی‌ انقلاب فرهنگی‌ به صورت منطقه­ای در سطح کشور اقدام نمود.

دانشگاه ملی‌ که از سال 1362 به نام دانشگاه شهید بهشتی‌ شناخته می­شد، همراه با 7 دانشگاه و مرکز آموزش عالی‌ دیگر در زمره هیأت امناء منطقه 3 دانشگاه­های تهران در نظر گرفته شد.

وظائف و اختیارت هیأت امناء مذکور به شرح زیر تعیین شد.

ماده 7 - وظائف و اختیارت هیأت امناء؛

الف - تصویب آئین‌نامه داخلی‌؛

ب - تصویب سازمان اداری موسسه براساس ضوابطی که به پیشنهاد وزارتخانه­های مربوطه با هماهنگی‌ سازمان

امور اداری و استخدامی به تصویب شورای عالی‌ انقلاب فرهنگی‌ خواهد رسید؛

ج - بررسی‌ و تصویب بودجه تفصیلی موسسه که از طرف رئیس موسسه پیشنهاد می‌شود؛

د - تصویب بودجه تفصیلی موسسه؛

ه - تصویب حساب­ها و ترازنامه سالانه موسسه؛

و - تصویب نحوه وصول درآمدهای اختصاصی و مصرف آن؛

ز - تعیین حسابرس و خزانه­دار برای موسسه؛

ح - کوشش برای جلب کمک­های بخش خصوصی و عواید محلی اعم از نقدی، تجهیزاتی، ساختمانی با رعایت

ضوابط مصوب شورای عالی‌ انقلاب فرهنگی‌

ط - تصویب آئین‌نامه­های مالی‌ و معاملاتی که بر حسب مورد پس از تائید وزارتخانه مربوطه قابل اجرا می‌باشد؛

ی - پیشنهاد میزان فوق‌العاده­های اعضای  هیأت علمی‌ و غیر هیأت علمی‌ (کارشناسان و تکنیسین­ها) که بر حسب مورد پس از تأیید وزارتخانه­ های فرهنگ و آموزش عالی‌ و یا بهداشت، درمان و آموزش پزشکی‌ قابل اجرا می‌باشد؛

ک - تعیین نحوه اداره واحدهای تولیدی، خدماتی، کارگاهی و بهداشت و درمانی موسسه در چارچوب ضوابطی

که به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید؛

ل - تعیین میزان پرداخت حق‌التحقیق، حق‌التدریس، حق‌الترجمه، حق‌التالیف و نظایر آن؛

م - بررسی‌ گزارش موسسه که از طرف رئیس موسسه ارائه می‌شود؛

ن - تصویب مقررات استخدامی اعضای هیأت علمی‌ موسسه که به منظور هماهنگی‌ پس از تائید وزارتخانه

مربوطه قابل اجرا خواهد بود.

آسمونی : هیأت امناء مشترک تا سال 1374 همچنان به تصمیم‌گیری و سیاست­گذاری در قالب وظائف و اختیارت فوق،  ادامه دادند.

با توجه به تصویب هیأت ممیزه مستقل، دانشگاه شهید بهشتی‌ هیأت امناء مستقل پیدا کرد و اولین جلسه آن در محل دفتر رئیس دانشگاه، سرانجام در تاریخ 15/5/1374 پس از تعیین اعضای هیأت امناء جدید با ترکیب زیر تشکیل شد:

1.  دکتر سید محمدرضا هاشمی‌ گلپایگانی وزیر فرهنگ و آموزش عالی‌ رئیس هیأت امناء
2. دکتر هادی ندیمی رئیس دانشگاه و دبیر هیأت امناء
3. دکتر محمد سلیمانی
4. دکتر گودرز افتخار جهرمی
5. دکتر حسین نمازی
6. دکتر محسن نوربخش
7. دکتر حسن حبیبی.

از زمان تأسیس دانشگاه کلیه فعالیت‌های علمی، آموزشی و پژوهشی تا انقلاب فرهنگی با نام «دانشگاه ملی ایران» پی‌گیری می‌شد. در خرداد ماه سال 1362 ستاد انقلاب فرهنگی وقت با تغییر نام دانشگاه از «ملی ایران» به «شهید بهشتی» موافقت کرد.

در سال 1364، براساس مصوبه دولت جمهوری اسلامی مبنی بر تأسیس وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، مراکز درمانی و دانشکده‌های پزشکی و پیراپزشکی از دانشگاه منفک و با نام دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی فعالیت خود را آغاز کردند.

آسمونی : دانشگاه شهید بهشتی با 53 سال سابقه فعالیت مستمر علمی، آموزشی و پژوهشی با داشتن حدود 75 هکتار فضای آموزشی، کمک آموزشی و طبیعی در بهترین منطقه شمال غربی تهران بزرگ قرار گرفته است .

دانشگاه شهید بهشتی هم اکنون با امکانات آموزشی و پژوهشی مناسب و با ارائه شیوه‌های نوین آموزشی، تربیت نیروهای متخصص جوان کشور را بر عهده دارد. این دانشگاه دارای کادر مجرب و متخصص متشکل از 690عضو هیأت علمی ثابت تمام وقت و با همین تعداد عضو هیات علمی مدعو است.

دانشکده‌ها، پژوهشکده‌ها و مراکز تحقیقاتی دانشگاه عبارتند از:

دانشکده‌های علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی

• دانشکده ادبیات و علوم انسانی؛
• دانشکده حقوق؛
• دانشکده الهیات و ادیان.

دانشکده‌های علوم اجتماعی و رفتاری دانشگاه شهید بهشتی

• دانشکده مدیریت و حسابداری؛
• دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی؛
• دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی؛
• دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزش.

دانشکده‌های علوم پایه دانشگاه شهید بهشتی

• دانشکده علوم زمین؛
• دانشکده علوم ریاضی؛
• دانشکده علوم و فناوری زیستی؛
• دانشکده علوم شیمی و نفت؛
• دانشکده فیزیک.

دانشکده‌های فنی مهندسی دانشگاه شهید بهشتی

• دانشکده معماری و شهرسازی؛
• دانشکده مهندسی فناوری‌های نوین؛
• دانشکده مهندسی هسته‌ای؛
• دانشکده مهندسی برق؛
• دانشکده  علوم و مهندسی کامپیوتر؛
• دانشکده  مهندسی آب  و محیط زیست؛
• دانشکده مهندسی مکانیک و انرژی.
• پژوهشکده‌های دانشگاه شهید بهشتی
• پژوهشکده گیاهان و مواد اولیه دارویی؛
• پژوهشکده لیزر و پلاسما؛
• پژوهشکده علوم محیطی؛
• پژوهشکده خانواده؛
• پژوهشکده اعجاز قرآن؛
• پژوهشکده علوم شناختی و مغز؛
• پژوهشکده مطالعات بنیادین علم و فناوری؛
• پژوهشکده فضاهای مجازی؛
• پژوهشکده مطالعات منطقه‌ای.

مراکز تحقیقاتی دانشگاه شهید بهشتی

• مرکز کرسی حقوق بشر،صلح و دموکراسی؛
• مرکز اسناد و تحقیقات؛
• مرکز تحقیقات شناسایی و آنالیز مواد شیمیایی؛
• مرکز رشد واحدهای فناوری؛
• مرکز تحقیقات وقف؛
• مرکز سنجش از دور  و  GIS؛
• مرکز تحقیقات اسلامی؛
• مرکز استحصال آب از منابع آب غیر متعارف؛
• مرکز تحقیقات پروتئین.

مرکز علمی و تحقیقاتی دانشگاه و همچنین قطب‌های علمی جغرافیا، کاتالیست، مطالعات خاورمیانه و جهانی شدن، فوتونیک با گرایش لیزر، تاریخ ادبیات فارسی، خانواده، برنامه‌ریزی شهری و طراحی شهری در بافت‌های با ارزش و قطب ساختارهای جبری و منطقی در ریاضیات گسسته و کاربردهای آن، از واحدهای تخصصی هستند که در زمینه‌های مورد علاقه خود بطور گسترده فعالیت می‌نمایند.

فعالیت‌های جاری دانشگاه توسط 5 معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی، دانشجویی، فرهنگی و اجتماعی پژوهشی و فناوری و اداری مالی و مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات و مدیریت های تابعه با فعالیت اداری بیش از 1000 کارمند مجرب هماهنگ و تنظیم می‌شود.

آسمونی : تربیت بیش از 50000 دانش آموخته در مقاطع مختلف تحصیلی، تقدیم 130 شهید بزرگوار دفاع مقدس و شهید شهریاری به انقلاب اسلامی، برگزاری ده‌ها کنگره، کنفرانس، سمینار و همایش علمی بین‌المللی، منطقه‌ای و کشوری، برگزاری اولین جشنواره فرهنگ ملل، معرفی ده‌ها استاد، پژوهشگر، مدیر پژوهشی مخترع و مکتشف نمونه در سطح کشور، ابتکار برگزاری جشن‌های ازدواج دانشجوئی، اعطای دکترای افتخاری به مرحوم استاد بیرشک و.... برگ‌های زرینی از افتخارات بی‌شمار دانشگاه شهید بهشتی هستند.