رقص سماع

رقص سماع همان چرخیدن مخصوص دراویش است که در ترکیه بسیار مرسوم می باشد ولی در گذشته در آیین آریایی ها مشاهده شده است.

در این مطلب می خوانید : [بستن]

- سماع چیست؟
- تاریخچه رقص سماع
- سماع مولانا
- مراحل رقص سماع
- آلات موسیقی سماع
- محل برگزاری سماع

رقص سماع (Sama) نوعی رقص عرفانی می باشد که در آیین صوفیان صورت می گبرد و دراویش با حرکاتی خاص آن را اجرا می کنند. این رقص حدود 30 دقیقه است اما گاهی بعضی دراویش که به حالت عرفانی دست می یابند تا ساعتها آنرا ادامه می دهند و حتی گفته شده شاید به روزهای طولانی هم برسد. در ادامه با آسمونی باشید تا به معرفی و پیشینه رقص سماع بپردازیم.

سماع چیست؟

سماع به معنی شنیدن و آوایی گوش نواز است و واژه ای دیگر به نام سماء هم به معنای آسمان است که یک واژه اوستایی می باشد و سماع در لغت به معنای وجد و رقص است.

تاریخچه رقص سماع

سماع اولین بار در شاهنامه که به معنی پرستش می باشد بیان شده که توسط خسرو کیانی به مدت پنج هفته به سماع پرداخته بود و ستایش خداوند می نمود. رقص سماع اما در ابتدا در فرهنگ اسلامی نبوده است و در فرهنگ نخست آریاییان مشاهده شده. همچنین در فرهنگ یهود هم توسط داوود که خدا را با نوای چنگ ستایش می کرد مشاهده شده است. در انجیل هم به سماع مریم بر روی پلکان مذبح اشاره شده است. در مورد رقص سماع در پس از اسلام اطلاعات دقیقی مطرح نمی شود و اختلافاتی وجود دارد اما گفته شده که اولین سماع در صدر اسلام سال 253 ق توسط علی تنوخی از یاران سری سقطی در بغداد صورت گرفته است.

سماع مولانا

در تاریخ گفته شده که رقص سماع به دوران آریایی ها در ایران باز می گردد اما سما را مربوط به مولانا می دانیم. مولانا در آن زمان به درس و مجاهده مشغول بود تا اینکه پس از آشنایی با شمس، درس خود را رها می کند و به سما می پردازد. مولانا برای این حرکات عرفانی ارزش زیادی قائل بوده و امروزه هم بر همان اساس، مراسم هایی در کشور ترکیه برای زنده نگه داشتن این فرهنگ عرفانی برگزار می گردد.

مراحل رقص سماع

پس از ذکر خاص و سلام و کسب اجازه از درویش اصلی در مراسم و دستبوسی، مرشدها دست راست خود را روی شانه چپ و دست چپ خود را روی شانه راست قرار داده و شروع به چرخیدن می کنند. در این حالت، پای چپ ثابت است و پای راست هم 360 درجه و به معنای 72 ملت می چرخد و کم کم دست های خود را به طرف آسمان باز می کنند و می چرخند.