بهترین املاک در منطقه 4 تهران

منطقه 4 شهرداری تهران یکی از مناطق شهری تهران است که در شمال خاوری شهر تهران قرار دارد. اگر می خواهید با منطقه 4 تهران بیشتر آشنا شوید این بخش آسمونی را تا انتها مطالعه نمایید چرا که به معرفی منطقه 4 تهران می پردازیم.

روستای کوچک و گمنام تهران گاه به گونه نخستین آبادی شمال شهرری، اقامتگاه موقتی بود برای گرمازدگان جنوب و آنان که قصد رفتن به شمیرانات و بخش هایی از قصران را داشتند. روستای تهران با گذشت زمان و به دلیل مجاورت با شهر تاریخی و فرهنگ پرور ری توسعه و اهمیت یافت. تا جایی که در دوره پادشاهی مغولان دیگر روستایی گمنام نبود و در دوره ایلخانان از نظر نظامی و سوق الجیشی اهمیت پیدا کرد. بیش ترین مهاجرت ها به تهران از سوی ساکنان ری انجام شد که به دلیل ترس از حملات و

 ویرانگری های مغولان از ری گریخته و به تهران روی آوردند. این مهاجرت  ها به توسعه تهران کمک فراوان نمود، به گونه ای که در دوره تیموریان تهران شهرکی شد در درون باغ ها و بستان های سرسبز و زیبا که البته خارج از آن نیز ساخت بناهایی صورت می گرفت. تهران در دوره شاه طهماسب اول(سلسله صفویه) با پیدا کردن برج و بارو، حالت"بلد اسلامی" را پیدا کرد(تکمیل همایون، 1377).

تهران گمنامی که در عصر صفویه به عنوان شهر، نام و نشانی یافته بود و در سرتاسر عصر آشوب، یکی از پایگاه های نظامی و دقیق تر آن که آوردگاه نبردهای ایلات و عشایر و مدعیان سلطنت بود، پس از فتح به دست قاجاریان، به صورت پایتخت ایران درآمد.

پس از این که شاه طهماسب صفوی قلعه ای در تهران بنا کرد. تهران شهری شد با برج و بارو و با جمعیت محدود. اما در دوران قاجار بعد از این که شهر تهران به عنوان پایتخت پادشاهی مطرح شد(دارالخلافه ناصری) دیگر گنجایش جمعیت در قلعه طهماسبی امکان پذیر نبود. از این روی ناصرالدین شاه دستور داد پهنا و گستره تهران را افزایش دهند. به این ترتیب تمام دروازه های طهماسبی فرو ریخت و خندق هایی که در اطراف شهر کنده شده بود، جای خود را به خیابان ها، معابر و خانه های جدید داد. به این ترتیب تهران که در آغاز محیطی حدود 3 کیلومتر داشت پس از اولین گسترش شهری خود، محیط جدید به 19 کیلومتر افزایش پیدا کرد. پس از کودتای 28 مرداد 1332 مرحله  دوم توسعه شهر تهران بسیار چشمگیرتر از اولین مرحله آغاز گردید. به گونه ای که در مرحله دوم به سال 1344 هم زمان با تصویب طرح جامع تهران، دارالخلافه ناصری که 13 کیلومتر مربع مساحت داشت، پس از تغییرات فراوان، گستره  آن چندین برابر شد و به مساحتی حدود 181 کیلومتر مربع رسید. طی این گسترش، تعداد زیادی از آبادی ها و روستاهای اطراف تغییر چهره داده و در شهر تهران ادغام شدند. این روستا ها امروزه تعداد زیادی از محلات منطقه 4 شهرداری تهران را تشکیل می دهند.

رشد بی رویه و نامنظم شهر تهران تا آن جا ادامه یافت که مسئولان را به برنامه ریزی  و نظارت دقیق بر گسترش پایتخت وادار نمود. به همین دلیل دو طرح از سوی مسئولان امر مطرح گردید. یکی طرح جامع 25 ساله و دیگری طرح 5 ساله محدودیت خدمات شهری.

باغ پرندگان

طرح جامع 25 ساله از سال 2524 شاهنشاهی یا 1344 شمسی برای نظم بخشیدن به رشد بدون برنامه تهران، مطرح شد. جمعی از مهندسان مشاور برای پهنه تهران نقشه جامعی تهیه کردند و برنامه هایی جهت تحقق بخشیدن به آن عرضه داشتند تا تهران آینده را براساس آن برنامه بسازند و وضع تهران موجود را نیز برمبنای آن پیش بینی ها به تدریج اصلاح کنند. این نقشه، طرح جامع 25 ساله نام یافت که در ابتدا قرار بود این طرح جامع 50 ساله باشد(کریمان،374:1355).

محدوده 5 ساله یا محدوده خدمات شهری طرح دیگری بود که در سطح تهران به اجرا درآمد. به این ترتیب که انجمن شهر در تاریخ 28 بهمن 1347 از طرح جامع، حدود شهر تهران را برای مدت پنج سال تعیین و تثبیت کرد و براساس آن تهران صاحب محدوده ای گردید، که هرگونه فعالیت خدمات شهری به داخل آن انحصار یافت(همان).

بیشتر محلات امروزی منطقه 4 شهرداری تهران در محدوده این دو طرح قرار گرفته بودند. به همین علت پس از پیروزی انقلاب اسلامی و با توقف این دو طرح، شاهد رونق محلات این بخش از تهران هستیم.

اما محله محوری و ناحیه محوری که منجر به تعیین محدوده جغرافیایی محلات شهر تهران شد با انتخاب آقای دکتر محمدباقر قالیباف به عنوان شهردار تهران صورت پذیرفت. شهروندمداری نیز واژه ای بود که

هم زمان با محله محوری و ناحیه محوری وارد ادبیات شهری شد. منظور از شهروندمداری محوری بودن نقش شهروندان در اداره امور شهری است و به آن معناست که در تمامی برنامه ریزی های اجتماعی، کالبدی، فرهنگی و … شهروندان در اولویت هستند. از این روی و برای تحقق این امر شورایاری محلات در اسفند 1384 در 371 محله شهر تهران آغاز به کار نمودند. در واقع با شروع فعالیت شورایاری های محلات، حد و مرز محلات به طور مشخص تعیین گردید(گزارش عملکرد ستاد شورایاری شهرداری منطقه4 معاونت امور اجتماعی و فرهنگی).

قبل از پرداختن به تاریخچه محلات منطقه 4 شهرداری تهران لازم به نظر می ر سد توضیح مختصری درمورد مالک قسمت زیادی از اراضی شرق تهران یعنی عین الدوله آورده شود.

او پسر احمدمیرزا پسر فتح‌علی‌شاه بود و در سال 1261 هجری قمری در شهر تهران زاده شد. ناصرالدین‌شاه او را به تبریز نزد ولیعهدش مظفرالدین میرزا فرستاد و عبدالمجیدمیرزا در آنجا مورد توجه واقع شد تا این‌که ولیعهد دختر خود انیس‌الدوله را به عقد او درآورد و بعد پیشکار ولیعهد شد. در 1310 هجری قمری به او لقب عین‌الدوله دادند. پس از کشته شدن ناصرالدین‌شاه و پادشاهی مظفرالدین‌شاه، عین‌الدوله حاکم تهران و سپس وزیر داخله شد. در 1322 نیز صدراعظم گردید. پس از مرگ مظفرالدین‌شاه و در جریان جنبش مشروطه، محمدعلی شاه او را برای سرکوبی قیام تبریز مامورکرد ولی موفقیتی نیافت. عین الدوله پس از فتح تهران خود را به مجاهدین تسلیم کرد و به همین دلیل به او آزاری نرساندند. در دوره احمدشاه او بار دیگر رئیس‌الوزرا شد. وی در 1306 هجری خورشیدی در شهر تهران درگذشت(ویکی پدیا).

در ابتدا لازم به نظر می رسد از روستاهایی که در محدوده فعلی شهرداری منطقه 4 قرار داشته اند و در مسیر توسعه پایتخت در آن ادغام شده و از بین رفته اند، سخن کوتاهی به میان آید.

باکِک یکی از این روستاهاست. با توجه به نقشه ای که مهندس عبدالرزاق در آن دارالخلافه ناصری و روستاهای اطراف را در سال 1328 هجری قمری ترسیم کرده، این ده کوچک در جنوب غربی  نارمک و شمال شرقی شمس آباد قرار داشته و جز حومه شمیران بوده است.

دکتر منوچهر ستوده باکِک را در مشرق مخلص آباد و مغرب نارمک معرفی می نماید و می نویسد:

باکِک ابتدا متعلق به حاجی موید دربار بوده و حاجی حبیب الله از او خریداری کرده است. در سال 1325 شمسی در تصرف حاجی حبیب الله بود. در فرهنگ جغرافیایی آمده است: ده کوچکی است و 23 تن جمعیت دارد. دکتر حسین کریمان درباره باکِک می نویسد: این محل با بیست تن جمعیت دیهی کوچک از بخش حومه شهرستان شمیران است که اکنون در سوی شمال شرقی شهر افتاده است و نامش در نقشه اطراف تهران ترسیم فردی به نام اشتال آلمانی که به سال 1900 میلادی در آلمان طبع گردیده، به صورت باغک ضبط آمده است. تقی فکری درباره باکک می نویسد: باکک از شمال به شیان و از جنوب به ابراهیم آباد و از مشرق به نارمک و از مغرب به رودخانه دارآباد(شاه آباد) محدود می شود. این دهکده دارای یک رشته قنات و باغ بزرگ اناری است. یک ساختمان و یک قلعه قدیمی دارد. جمعیت این محل 21 تن مرد و 14 تن زن است(ستوده،1371 :156).

مشخصاتی که دکتر ستوده از قول تقی فکری برای معرفی باکک آورده اند در ظاهر به ویژگی های مجیدآباد شباهت دارد.

در گزارشی که روزنامه شرق به منظور پوشش خبری قطع درختان جنگل لویزان در اسفند ماه 1384 آورده از باغی به نام باکِک نام برده است که در ضلع جنوبی 35 متری استقلال قرار داشته است.

قرار بود اراضی حاشیه خیابان استقلال که بخشی از آن متعلق به پادگان نیروی دریایی و بخش های دیگر آن به صورت اماکن مسکونی در تملک مردم است خریداری و به محدوده طرح بزرگراه اضافه شود. با این وجود شهرداری در این مدت تنها موفق شد اراضی یک باغ قدیمی متعلق به پادگان نظامی که در ضلع جنوبی خیابان استقلال واقع شده بود را با موافقت مسئولان پادگان تملک کند. بدین ترتیب شهرداری با شرط صدور مجوز برای احداث 3 برج مسکونی در حاشیه شمالی باغ «باکک» برای پادگان نیروی دریایی توانست بخش هایی از این باغ را برای ادامه پروژه بزرگراه شهید زین الدین در اختیار بگیرد. در حال حاضر جز چند تک درخت باقی مانده در حاشیه این باغ، تمامی درختان آن تخریب شده اند(شرق).

همان گونه که در توضیح روستای باکِک آمد، مخلص آباد و ابراهیم آباد نیز از جمله این روستاها هستند که امروزه نشانی از آن ها نمی توان یافت. ده کوچک مخلص آباد در شمال غربی شمس آباد قرار داشته و دکتر منوچهر ستوده درباره آن آورده است:

فعلا(سال 1330ه.ش) قلعه خرابه ایست که چهار کنج آن چهار برج است و دیوارهای چینه ای دارد. داخل قلعه آثاری از چند اطاق است. در جنوب قلعه چند قطعه زمین کشت است که تا امروز کاشته می شود(ستوده، 1374: 759).

این آبادی[مخلص آباد] بر سر تپه ای بنا شده که یکی از تپه های فرعی رشته شرقی غربی شمیران است. قنات آن فعلا بالای خیابان شمس آباد به آب قنات مبارک آباد می ریزد. این قنات سابقا در خود قلعه آفتابی می شد و اهالی از آن استفاده می کردند و زمین های اطراف قلعه را آبیاری می کردند. زمین هایی هم که فعلا کاشته می شود با آب همین قنات آبیاری می شود. حمام خرابه ای نیز در جنوب قلعه دیده می شود(همان).

محدوده منطقه 4 در دوره های تاریخی اواخر قاجار و دوران پهلوی، باغ کاریهای کشاورزی بوده است

از سال 1335 به بعد این منطقه با حفظ نقش تفرجگاهی و ییلاقی خود تبدیل به مکانی برای استقرار ویلاهای تابستانی متمولین بوده است و روستاهای سوهانک ، ازگل ، اراج ، گلستان ، مبارک آباد و اطراف باغ هروی از چنین ساخت و بافتی برخوردار بوده است .

 نگارخانه برگ (عمارت عین الدوله)

عمارت عین الدوله -باغ هروی

کانونهای سکونتی اولیه نارمک شمالی و تهرانپارس نیز در این منطقه در دهه 45-35 شکل گرفته و به تدریج توسعه یافته است . طی سالهای 1330 تا 1350 بافتهای مدرن در نارمک و تهرانپارس و به موازات آن کارگاه های صنعتی و کارخانه های واقع در شرق منطقه به شکل سطوح گسترده صنعتی به وجود آمده است .

از سال 56 به بعد ورودی شرقی تهران در منطقه 4 محل استقرار جمعیت مهاجر از دیگر شهرها و روستاهای کشور قرار گرفت و به تدریج بافتهای روستایی و حاشیه ای محله های خاک سفید ، شمیران نو ، کاظم آباد در این منطقه شکل گرفت .

منطقه 4 تهران طی سه دهه منتهی به سال 74 با توسعه سطحی به مراتب بیشتر از کل تهران روبرو بوده است . چنانچه طی دوره های (55-45) و (65-55) و (73-65) این منطقه به ترتیب با افزایش سطحی معادل 192 ، 78 و 80 درصد نسبت به سطح قبلی روبرو بوده است .

جغرافیای منطقه 4 تهران

شهر تهران به‌عنوان بخشی از گسترة تهران در حال حاضر با مناطق 22گانة شهرداری، بین مختصات جغرافیایی'15،°51 الی '33،° 51 طول شرقی و'32،°35 الی '49،°35 عرض شمالی واقع شده است و وسعتی حدود 950 کیلومتر مربع را شامل می‌شود.

شهر تهران برروی نهشته‌های آبرفتی کواترنری واقع شده است. این حوضه رسوبی، گستره وسیعی از اراضی کوهپایه‌های بخش جنوبی البرز مرکزی در حد فاصل دو رودخانه مهم جاجرود در شرق و کن در غرب را شامل می‌شود. گستره تهران از شمال به دامنه‌های جنوبی البرز، از مشرق به ارتفاعات قوچک، سه‌پایه و بی‌بی شهربانو، از طرف غرب به گستره دریا از 1400 متر در شمیران تا 950 متر در شهر ری به‌تدریج کاهش می‌یابد.

گسله های شیان، کوثر، ده نارمک در منطقه چهار شهرداری تهران وجود دارند که مشخصات هر یک به قرار زیر است.

گسله شیان و کوثر که هر دو در شمال تهرانپارس و به طول 13 کیلومتر قرار داشته و راستای کلی آن شمال غربی- جنوب شرقی است.

همچنین گسله نارمک که جز گسله های فرعی است، 2.5 کیلومتر طول دارد. راستای این گسله W-E می باشد.

گسل های شیان و کوثر در شمال تهران پارس و شمال شیان و کاریز کوثر به صورت دیواره ی بارزی بر روی نگاره ی هوائی دیده می شوند. گسله  شیان دارای راستای خاوری ـ باختری و در ازای 3کیلومتر در شمال شیان و شمال خاوری شمس آباد، مجیدیه قرار گرفته و ممکن است ادامه باختری گسله کوثر باشد. گسله  کوثر گسله ا ی کمانی شکل و خمدار به درازای 13کیلومتر و راستای کلی شمال باختری ـ جنوب خاوری است. ادامه  جنوب خاوری آن در نزدیکی های جاده آبعلی ناپدید می شود.

به نظر می رسد شیب گسله  های شیان و کوثر به سمت جنوب و جنوب باختری بوده و هر دو گسله از گونه  فشاری باشند. ولی تاکنون برشی از این گسله ها دیده نشده است. در راستای گسله های شیان وکوثر آبرفت های B وA  بر روی آبرفت هایC  رانده شده اند. احتمال دارد ادامه خاوری گسله  محمودیه به گسله  کوثر برسد ولی به سبب پوشش خاک در قلعه سردار ارتباط آن ها با یکدیگر روشن نیست.

ایستگاه‌های مترو

• ایستگاه متروی تهرانپارس
• ایستگاه متروی خواجه عبدالله انصاری
• ایستگاه متروی شهید زین‌الدین

• ایستگاه متروی فرهنگسراایرا

  املاک های منطقه 4 تهران : شهرک ولیعصر، عباسیه، پارک جنگلی قوچک، پاسداران ،قاسم‌آباد، شهرک امید، لویزان، پارک جنگلی لویزان، شیان، ده نارمک ، شمیران ، گلستان، بوستان، ضرابخانه، نگارستان، حسین‌آباد، مبارک‌آباد، شمس‌آباد، کاظم‌آباد، تهران پارس، قنات کوثر، قلعه سردار، شمیران نو، مجیدیه، بزرگراه پروین