زمان مطالعه: 5 دقیقه
نگاهی به زندگانی امام رضا (ع)

نگاهی به زندگانی امام رضا (ع)

امام رضا (ع) معروف به شاه خراسان می‌باشد که همه ساله زائران زیادی از کشورهای مختلف جهان به مشهد می‌روند تا به زیارت حرم این امام دوست داشتنی و مهربان مشرف شوند.

علی بن موسی الرضا (ع) یا امام رضا علیه‌السلام یکی از امامان مهربان و دوست داشتنی می‌باشد که مدفن این امام بزرگوار در مسجد بالاسر، حرم امام رضا، مشهد است. بسیاری از زائران از کشورهای مختلف جهان برای ادای احترام به امام رضا به مشهد می‌روند و این شهر همه ساله پذیرای بسیاری از آنها است. در ادامه با آسمونی باشید و زندگینامه امام رضا (ع) را ببینید.

نام علی بن موسی الرّضا
تاریخ تولد ۱۱ ذی القعده سال ۱۴۸
تاریخ شهادت آخر صفر ۲۰۳ هجری قمری
محل تولد مدینه
مدفن مسجد بالاسر، حرم امام رضا، مشهد
همسران سبیکه (خیزران) و امّ‌حبیبه
فرزندان محمد، موسی، حسین، حسن، جعفر، ابراهیم و فاطمه

 

امام رضا (ع)

زندگانی امام رضا (ع)

علی بن موسی الرضا ۱۱ ذیقعده ۱۴۸ هجری قمری در مدینه، حجاز به دنیا آمد. ایشان فرزند موسی بن جعفر و نجمه خاتون و از نسل محمد پیامبر اسلام است. حضرت امام رضا (ع)، دوران کودکی و جوانی را تا سال ۲۰۱ هجری قمری در مدینه در خدمت پدر بزرگوارش سپری کرد.

ضریح مطهر علی بن موسی الرّضا علیه السلام

زندگی سیاسی امام رضا (ع)

دوره زندگانی علی بن موسی الرضا همزمان با حکومت عباسیان بوده است که با مشکلات عدیده‌ای از جمله جنگ‌های داخلی و شورش‌های مختلف علیه حکومت مواجه بودند. دوران امامت وی با سه خلیفه عباسی شامل هارون الرشید، امین و مأمون مقارن بود. او در عصر حکومت هارون و امین، غالبا به مباحثه با مذاهب دیگر در باب اعتقادات اسلامی و ترویج مذهب امامیه می‌پرداخت. در این دوران با تدارک سفر و مناظرات با بزرگان ادیان و مذاهب مختلف، سعی در کاهش گسترش مذاهب دیگر کرد. مبارزه با جریان واقفیه که پس از مرگ موسی کاظم و انکار امامت وی رخ‌داد، از جمله اهم اقدامات وی بشمار می‌آید.

امام رضا (ع)، مشهد

نام و القاب علی بن موسی الرّضا (ع)

نامِ وی «علی» بوده ‌است. پدرش کنیه او را «اَبُوالْحَسَن» قرار داد به خاطر هم‌کنیه بودنِ علی بن موسی با پدرش و نوه‌اش، موسی کاظم و عَلیَّ النَّقی، در منابع حدیث شیعی، وی را «ابوالحسنِ ثانی» می‌خوانند. از کنیه‌های خاصش، «اَبوعَلی» و «ابومُحَمَّد» بوده است. دیگر القاب ذکر شده برای او عبارتند از: صابِر، فاضِل، رَضیّ، زَکیّ، وَلیّ، وَفیّ، صِدّیق، سِراجُ‌الله، قُرَّةُ عَیْنُ الْمُؤْمِنین، مَکیدَةُالْمُلْحِدین. علی‌اکبر دهخدا چهار لقب «ثامنُ الْاَئِمه»، «امام غریب»، «سلطان» و «ضامن آهو» را از مشهورترین القاب علی بن موسی الرّضا می‌داند. لقب اخیر اشاره به ماجرایی مشهور نزد عامه شیعه دارد که بر اساس آن علی بن موسی الرضا در مسیر سفر به مرو، برگشت آهویی را نزد صیاد ضمانت می‌کند.

همسر و فرزندان امام رضا (ع)

همسر امام رضا سَبیکه نوبیّه یا خَیزُران نام داشت که مادر امام جواد(ع) بود. در منابع تاریخی و حدیثی، از همسر دیگری هم برای امام رضا سخن آمده و گفته شده دختر مأمون بوده است. به گزارش شیخ صدوق، پس از آن‌که مأمون امام رضا را ولیعهد خود کرد، دخترش ام‌حبیب را به عقد او درآورد. شیخ صدوق، شیخ مفید، ابن‌شهرآشوب و طبرسی نوشته‌اند امام رضا تنها یک فرزند داشته که امام جواد بوده است با این‌حال، به‌نوشته سید محسن امین نویسنده اَعیانُ‌الشیعه، در برخی از منابع، فرزندان دیگری هم برای او ذکر شده است.

خواهران و برادران امام رضا (ع)

ابراهیم، شاهچراغ ، حمزه، اسحاق از جمله برادران و فاطمه معصومه و حکیمه از خواهران امام رضا(ع) هستند. از میان خواهران و برادران امام رضا(ع)، شناخته‌ترینشان فاطمه معصومه است که عالمان شیعه جایگاه والایی برای او قائل‌اند و روایاتی درخصوص منزلت او و اهمیت زیارتش نقل می‌کنند. او در ایران و در قم دفن شده است. حرم حضرت معصومه را باشکوه‌ترین و مشهورترین آرامگاه ایران، پس از حرم امام رضا می دانند.

علی بن موسی الرضا (ع) در ایران

امام رضا (ع) در سال‌های واپسین عمرش به‌دستور مامون، از مدینه به مَرْو در خراسان فراخوانده و ولیعهد مأمون شد. مورخان و عالمان شیعه ولایتعهدی امام رضا(ع) را مهم‌ترین رویداد سیاسی زندگی او می‌دانند و می‌گویند امام به‌اجبار مأمون، به این کار تن داده است. با وجود این، برخی از تاریخ‌نگاران بر این باورند که ورود امام رضا(ع) به ایران تأثیر مهمی بر گسترش شیعه در آن داشته است؛ زیرا وی در ورود به ایران، در هر شهری، با مردم دیدار می‌کرد و به پاسخ‌های آنان، برمبنای احادیث امامان پاسخ می‌گفت. همچنین با شرکت در جلسات مناظره با عالمان و ادیان و مذاهب مختلف و برتری علمی بر آنان، جایگاه علمی‌اش به‌عنوان امام شیعه برای مردم آشکار می‌شد.

در شهرها و مناطق مختلف ایران، بناهایی چون مسجد و قدمگاه، به‌نام امام رضا نام‌گذاری شده که محل استقرار او در مسیر حرکتش به مرو بوده و این را نشانه تأثیر آمدن امام رضا(ع) به ایران بر گسترش شیعه در این کشور می‌دانند. براساس دیدگاه بیشتر عالمان شیعه، امام رضا(ع) در ۵۵سالگی در طوس، به‌وسیله مأمون مسموم شد و به شهادت رسید و در بقعه هارونیه در روستای سَناباد دفن شد. او تنها امام از میان امامان شیعه است که در ایران دفن شده است.

نحوه شهادت امام رضا (ع)

گزارش‌های متفاوتی در خصوص نحوه شهادت امام رضا در دست است. سید جعفر مرتضی عاملی تاریخ‌پژوه، نوشته است عالمان شیعه به‌جز اندکی، اتفاق‌نظر دارند که امام رضا به‌دستور مأمون به شهادت رسیده است. همچنین بسیاری از عالمان و مورخان اهل‌سنت هم معتقدند یا بیشتر احتمال می‌دهند که او به مرگ طبیعی از دنیا نرفته است. برپایه کتاب تاریخ یعقوبی، مأمون از مرو به قصد رفتن به بغداد خارج شد و امام رضا را که ولیعهدش بود با خود همراه کرد. وقتی به طوس رسیدند، امام رضا بیمار شد و پس از سه روز، در قریه‌ای به نام نوقان درگذشت. و باز گفته شده علی بن هشام سردار مأمون، با انار امام را مسموم کرد. طبری، تاریخ‌نگار اهل‌سنت هم در تاریخش صرفا گزارش کرده که امام در حال خوردن انگور بود که ناگهان جان باخت.

ضامن آهو

داستان ضامن آهو چیست؟

ضامن آهو از القاب امام هشتم(ع) نیست، زیرا در آموزه های دینی گزینش اسم و القاب برای امامان معصوم(ع) با معیارهای خاص صورت می گیرد و "ضامن آهو" از آن القاب نیست. البته در عرف آنچه که شهرت یافته، آن است که از حضرت به عنوان "ضامن آهو" یاد می‌شود.

این شهرت از برکات قبر آن امام همام است که علامة مجلسی از آن به عنوان "برکات رضویه" یاد کرده و داستان آن بدین قرار است که علامة‌ مجلسی از عیون اخبار الرضا نقل می‌کند: شخصی به نام حاکم رازی از طرف ابوجعفر عتبی به سوی ابومنصور بن عبدالرزاق فرستاده شد.

حاکم می‌گوید: چون روز پنجشنبه اجازه گرفتم که به زیارت امام بروم،‌ ابی منصور گفت: از من بشنو آنچه که مربوط به مشهد است؛ گفت: در ایام جوانی نسبت به زایران امام هشتم متعصب بودم و به اذیت آنان پرداخته و لباس و زیور آلات آنها را می گرفتم، تا این که روزی به قصد صید خارج شدم و سگ شکاری را به صید آهو فرستادم.

من نیز به دنبال آن رفتم تا این که آهو به دیدار مسجدی که در حرم امام بود پناه برد و از حرکت باز ماند. همین که آهو توقف نمود سگ شکاری نیز ایستاد. دومین بار سعی کردم سگ به آهو نزدیک شود، ولی سگ نزدیک نمی شد.

هر گاه آهو از دیوار مسجد فاصله می گرفت، سگ نیز آن را تعقیب می‌کرد و هرگاه نزدیک دیوار می شد، سگ آهو را تعقیب نمی کرد، تا این که آهو وارد حجره‌ای از مشهد‌ شد و من نیز وارد شدم و به خادم (ابی نصر مقریء) گفتم: آهویی که الان وارد این مکان شد کجا است؟ گفت: من آن را ندیدم.

پس وارد آن محل شدم، دیدم که پشکل و بول آهو وجود دارد ولی آهو نیست؛ از آن پس نذر کردم که زوّار امام هشتم(ع) را اذیت نکنم و همیشه مشغول کارهای خیر باشم و از خداوند خواستم فرزند پسری به من دهد و خداوند نیز فرزند پسری به من داد و پسرم بعد از بالغ شدن کشته شد. دوباره به مشهد برگشتم واز خدا خواستم که پسری دیگر بدهد و خدا نیز داد و هر چیزی از خدا خواستم، به من داد و این از برکات قبر امام هشتم(ع) است.

تصاویر حرم امام رضا (ع)

حرم قدیمی امام رضا (ع)
حرم مطهر رضوی
امام رضا علیه السلام

 

ارزیابی مهاجرت
نظر خود را درباره «نگاهی به زندگانی امام رضا (ع)» در کادر زیر بنویسید :
لطفا شرایط و ضوابط استفاده از سایت آسمونی را مطالعه نمایید

دسته بندی های وب سایت آسمونی

آسمونی شامل بخش های متنوعی است که هر کدام از آنها شامل دنیایی از مقالات و اطلاعات کاربردی می باشند، شما با ورود به هر کدام از دسته بندی های مجله اینترنتی آسمونی می توانید به زیردسته های موجود در آن دسترسی پیدا کنید، برای مثال در دسته فیلم و سینما؛ گزینه هایی مثل نقد فیلم، معرفی فیلم ایرانی، فیلم بین الملل، انیمیشن و کارتون و چندین بخش دیگر قرار دارد، یا بخش سلامت وب سایت شامل بخش هایی همچون روانشناسی، طب سنتی، نکات تغذیه و تناسب اندام می باشد.