لیزر روشی ایمن و موثر برای از بین بردن موهای زائد

لیزر موهای زائد یک روش پزشکی مؤثر برای از بین بردن موهای زائد است که در ایالات متحده آمریکا بسیار محبوب است. این روش از یک پرتو متمرکز نور (لیزر) برای از بین بردن فولیکول‌های مو استفاده می‌کند، که به رشد مو در آینده آسیب می‌رساند.این فناوری برای افرادی که پوست روشن و موهای تیره دارند بسیار موثر است، اما می‌توان آن را با موفقیت برای انواع پوست استفاده کرد. ما در این مقاله به بررسی فناوری و نحوه عملکرد لیزر پرداختیم و در ادامه سعی کرده ایم به تمام سوالات شما در رابطه با لیزر موهای زائد پاسخ دهیم از  مراقبت های بعد از انجام لیزر  تا عوارض آن و همچنین توصیه های لازم برای افرادی که مشکلات هورمونی دارند.

اشعه لیزر چیست؟

درمان لیزر موهای زائد یک روش غیر تهاجمی است که باعث کاهش موهای زائد می‌شود. ولی هرگز باعث از بین رفتن موهای زائد به‌طور دائمی نمی‌شود. اساس این فناوری نوری تک رنگ و تک طول موج است که به آن لیزر می‌گویند. در این فناوری، نور لیزر توسط رنگدانه ملانینی که در موها به وفور یافت می‌شود، جذب شده و سبب تخریب سلول های سازنده مو می‌شود.

هر چه قدر مو ضخیم‌تر و مشکی‌تر باشد، ملانین بیشتری دارد و نور لیزر را بهتر جذب کرده و راحت‌تر از بین می‌رود. در عین حال چون ملانین در خود پوست هم وجود دارد هرچه مقدار آن کمتر باشد، یعنی پوست بیمار سفیدتر باشد، انرژی کمتری در پوست جذب شده و احتمال سوختگی ناشی از لیزر مو کمتر می‌شود. اشعه لیزر با قدرت بالا به پیاز مو آن‌ها را از بین می‌برد.

چگونگی انجام لیزر موهای زائد

پزشک دستگاه لیزر را روی پوست شما قرار می دهد. پزشک ممکن است برای کاهش هرگونه ناراحتی در طول درمان، از یک بی‌حس‌کننده موضعی یا یک سری یا ژل خنک کننده استفاده کند. سپس، لیزر پرتوهای نوری را به فولیکول‌های مو می‌فرستد. گرمای شدید لیزر فولیکول‌های مو را از بین می‌برد و از رشد مو جلوگیری می‌کند. در حین لیزر ممکن است احساس سوزن‌سوزن‌شدن و گرما داشته باشید.

درمان یک ناحیه کوچک ممکن است چند دقیقه طول بکشد، اما درمان یک ناحیه بزرگ ممکن است بیش از یک ساعت طول بکشد. برای هر درمان، از عینک مخصوص برای محافظت از چشمان خود در برابر پرتو لیزر استفاده خواهید کرد. در صورت لزوم ممکن است یک دستیار دوباره ناحیه مورد نظر را لیزر کند.

مراقبت های بعد از لیزر

در چند ساعت اول پس از لیزر ممکن است قرمزی و تورم داشته باشید. برای کاهش ناراحتی، یخ روی ناحیه تحت درمان قرار دهید. اگر واکنش پوستی شدیدی دارید، پزشک ممکن است از کرم استروئیدی استفاده کند. پس از لیزر از نور خورشید و تخت برنزه دوری کنید. روزانه از ضد آفتاب با طیف وسیع SPF30 استفاده کنید.

زمان و فرآیند نتیجه دادن لیزر موهای زائد

لیزر موهای زائد یک روش موثر برای کاهش دائمی موهای زائد است. با این‌حال، مهم است بدانید که این فرآیند به زمان نیاز دارد و نتایج همیشه یکسان نیستند. موهای لیزر شده بلافاصله نمی ریزند و ریزش آنها در طی چند روز تا چند هفته اتفاق می‌کنند. فراموش نکنید که موها در چرخه طبیعی رشد خود قرار دارند و مجدد رشد خواهند کرد. انجام مککر و منظم جلسات لیزر باعث می شود موها به مرور زمان نازک و کم رنگ شده و درنهایت حذف شوند.

فرآیند حذف موهای لیزر به عوامل مختلفی بستگی دارد و برای همه افراد یکسان نیست. حال سوال این است که چه عواملی بر نتیجه آن تأثیر می‌گذارند؟ عوامل مختلفی وجود دارند از جمله: رنگ مو و پوست، ضخامت و جنس موها، مسائل هورمونی، چرخه رشد موها، نوع دستگاه لیزری که استفاده می‌شود و تجربه و مهارت اپراتور لیزر. باید توجه داشت که هر چقدر مو مشکی‌تر و ضخیم‌تر و پوست سفیدتر باشد نتیجه بهتر است. لذا در مورد موهای کرکی، بور و در افراد با پوست تیره لیزر به‌طور معمول توصیه نمی‌شود و اگر بیمار تمایل به انجام داشته باشد لزوماً در ابتدا تست ناحیه کوچکی برای مشاهده نتیجه محتمل، انجام خواهد گرفت.

جلسات لیزر موهای زائد

برای گرفتن نتیجه مطلوب شخص، معمولاً به دو تا شش جلسه درمانی نیاز دارد. فاصله بین جلسات درمانی بسته به ناحیه درمان متفاوت است. در مناطقی که مو به سرعت رشد می‌کند، مانند لب بالا، درمان ممکن است در چهار تا هشت هفته تکرار شود. در مناطقی با رشد کند مو، مانند پشت، درمان ممکن است هر 12 تا 16 هفته انجام شود.

باید توجه داشت که متوسط جلسات لیزر موهای زائد در صورتی که در بیمارانی که زمینه هورمونی ندارند 7–5 جلسه و در بیماران دارای مسائل هورمونی 2 برابر این مقدار است که البته چنانچه در بالا ذکر شد این یک عدد متوسط است و بسیاری از بیماران زودتر یا دیرتر از این به نتیجه می‌رسند.

خطرات لیزر موهای زائد

لیزر موهای زائد به‌عنوان یک روش ایمن شناخته می‌شود اما با این‌حال خطرات و عوارضی دارد که ممکن است برای برخی از افراد رخ دهد. رخ دادن خطرات ممکن است به خاطر لازم نوع پوست، رنگ مو، برنامه درمانی و رعایت مراقبت های قبل و بعد از درمان باشد. شایع ترین عوارض لیزر موهای زائد شامل تحریک پوست، ناراحتی موقت، قرمزی و تورم پس از لیزر موهای زائد هستند و  معمولا در عرض چند ساعت ناپدید می شوند.

در مواردی نادری لیزر موهای زائد می‌تواند باعث ایجاد تاول، پوسته پوسته شدن، زخم یا سایر تغییرات در بافت پوست شود. سایر عوارض جانبی نادر عبارت‌انداز: سفیدشدن موهای درمان شده یا رشد بیش از حد مو در اطراف مناطق تحت درمان، به‌ویژه در پوست‌های تیره‌تر. لازم به ذکر است این خطرات شایع نیست و برای همه اتفاق نمی‌افتد.

موارد ممنوعیت لیزر موهای زائد

حاملگی، برنزه بودن و مصرف برخی داروها، از جمله موارد ممنوعیت لیزر هستند.

لیزر موهای زائد در افراد دارای مشکلات هورمونی

در حال حاضر، حذف دائمی موهای زائد از نظر علمی امکان‌پذیر نیست. در تمام روش‌ها، از جمله لیزر، هدف کاهش طولانی‌مدت موهای زائد است. در بسیاری از بیمارانی که در نواحی وابسته به هورمون موهای زائد دارند (در خانم‌ها: صورت، گردن، دور نوک سینه، بین دو سینه، اطراف و پایین ناف)، زمینه بیماری‌های هورمونی (اختلالات تخمک‌گذاری مزمن و تخمدان پلی‌کیستیک) وجود دارد. به‌طور معمول، در صورتی که بیمار موارد زیر را داشته باشد، بدون دستور دارویی خاص، لیزر شروع می‌شود:

• قاعدگی منظم
• سابقه کیست تخمدان ندارد
• تعداد موها برای مدت طولانی ثابت است
• سابقه پرمویی در خانواده وجود دارد
• سایر علائم اختلالات هورمونی (ریزش مو، جوش زدن صورت، چرب و پرتقالی شدن پوست، نازایی) وجود ندارد
• تست هورمونی بیمار نرمال است

اما اگر هر یک از موارد زیر وجود داشته باشد یا ضمن انجام لیزر موهای زائد به نظر برسد که جواب بیمار کندتر از حد معمول است، باید به فکر انواع خفیف اختلالات هورمونی بود که ممکن است در سونوگرافی و آزمایشات هم نکته غیر طبیعی وجود نداشته باشد. در این حال، توصیه به تست درمانی می‌شود.

دلیل بیشتربودن زمان درمان

لیزر موهای زائد عمدتاً روی موهای موجود در حال رشد موثر است و تاثیری روی درآمدن موهای جدید در آینده ندارد. بنابراین، درمان اختلالات هورمونی برای جلوگیری از پیدا شدن موهای جدید در بیمارانی که زمینه دارند الزامی است.

عکس این مطلب نیز صادق است؛ یعنی در بیمارانی که پرمویی با علل هورمونی دارند، درمان مسائل هورمونی در ظرف 6 ماه کمتر از 20% روی موهای موجودشان تاثیر دارد و باید برای درمان موهای موجود از لیزر استفاده کرد. بنابراین، لیزر موهای زائد و درمان هورمونی مکمل یکدیگرند.

باید توجه داشت که به محض مشاهده افزایش مو به فکر وجود زمینه هورمونی پرمویی و درمان آن ضمن لیزر بود. در خانم‌هایی که نزدیک دوران یائسگی هستند، افزایش هورمون مردانه علت اصلی پرمویی ایجاد شده است که تحت نظر پزشک و با انجام لیزر موهای زائد قابل بهبود است.

نکات مهم در درمان لیزر موهای زائد

• در صورتی مدام دچار تبخال می‌شوید به پزشک خود اطلاع دهید.
• در طول انجام لیزر از هر روش اپیلاسیون که باعث کنده شدن ریشه مو شود باید خودداری کرد و تنها موها را تراشید.
• در صورتی که خود را برنزه کرده‌اید یا به علت در معرض تابش آفتاب بودن رنگ پوستتان تیره شده است باید تا زمان برگشت به رنگ پوست طبیعی خود از انجام لیزر موهای زائد خودداری فرمایید.
• در صورت وجود عفونت در محل لیزر معمولاً باید لیزر را به تاخیر انداخت لذا در صورتی که دچار جوش چرکی، تبخال یا عفونت دیگری در محل هستید به پزشک و پرسنل مرکز اطلاع دهید تا ضمن درمان مناسب، تمهیدات بعدی برای شما اندیشیده شود .
• در صورتی که سابقه اسکار هیپرتروفیک یا کلوئید (گوشت اضافه محل زخم‌ها و اسکار عمل) دارید، حتما به پزشک و پرسنل اطلاع دهید تا موارد بهداشتی لازم انجام شود .
• در صورت مصرف ترکیبات حاوی رتینوئیک اسید مثل آکوتان و راکوتان و کرم‌های ویتامین A و ترکیبات پیلینگ موضوع را به پزشک و پرسنل اطلاع دهید تا در مورد جلسات درمانی شما تصمیم‌گیری شود. 
• اگر جهت ریزش مو از ترکیبات حاوی مینوکسیدیل استفاده می‌کنید ممکن است علت پرمویی شما این مسئله باشد. این مورد را به پزشک و پرسنل مرکز اطلاع دهید .
•  بعضی داروها مثل فنی توئین (داروی صرع) ، سیکلوسپرین (داروی بیماران پیوند کلیه)، پنی سیلین و کورتون‌ها می‌توانند سبب پرمویی شوند اگر درحال مصرف آنها هستید حتماً  به پزشک خود اطلاع دهید.
• اگر دچار بیماری پسوریازیس یا ویتلیگو (برص) هستید لیزر موهای زائد ممکن است سبب ایجاد لکه‌های بیماری شود؛ لذا بهتر است لیزر نکنید. یا اگر درحال درمان هستید قبل از شروع جلسات و ضمن آن از ضد آفتاب‌های قوی استفاده کنید و حتی الامکان در معرض نور مستقیم آفتاب قرار نگیرید .
• توصیه می‌شود تا زمانی که ناحیه لیزر شده ملتهب است از تعریق زیاد (مثلا انجام ورزش سنگین یا قرار گرفتن در محیط‌های بسیار گرم) و شناکردن خودداری شود تا احتمال جوش زدن محل کم شود .
• اگر در ناحیه‌ای که می‌خواهید لیزر کنید تاتو دارید، بدانید که ممکن است تاتو کم‌رنگ یا پاک شود. بنابراین اگر تاتویی دارید که نمی‌خواهید پاک‌شود، به پزشک و پرسنل اطلاع دهید .
• لیزر موهای زائد روی موهای سفید تاثیری ندارد و باید موهای سفید را الکترولیز نمود. در ضمن باید توجه داشت که در فردی که تعدادی موی سفید دارد سایر موهای مجاور هم در آستانه سفید شدن هستند بنابراین صدمه ناشی از لیزر به این موها باعث سفیدتر شدن سریع‌تر بعضی از آن‌ها می‌شود. اما چون تنها راه از بین بردن موهای زائد در این حالت انجام تنها این روش، قبل از سفید شدن است؛ توصیه می‌شود هر چه سریع‌تر درمان را شروع کنید.