- آسمونی
- مجله اینترنتی
- سبک زندگی
- سالمندان
- کنترل دیابت در دوران سالمندی
کنترل دیابت در دوران سالمندی
با افزایش سن و رسیدن به سنین 70 ـ 60 سالگی ، بروز دیابت افزایش مییابد. در این سنین شیوع دیابت 3 برابر بیش از سنین میانسالی است و به همین مراقبت های ویژه ای باید صورت گیرد.
نشانه های بیماری دیابت در سالمندان کمتر از افراد کم سال مشهود است . سالمندان معمولاً دچار تشنگی شدید یا افزایش و تکرار ادرار نیم شوند . اما ممکن است بی حال و مریض احوال باشند و یا علی رغم اشتهای طبیعی ، وزنشان به تدریج کم شود . از این رو انجام آزمایش خون برای بررسی وجود قند خون بالا در افراد کهنسال ضروری است و باید به عنوان جزئی از معاینه معمول آنها به شمار آید زیرا در این افراد ممکن است ماهها یا سالها پس از آسیب بافتی ناشی از افزایش قند خون ، دیابت تشخیص داده شود .
معیارهای آزمایشگاهی تشخیص دیابت در سالمندان همچون دیگر گروههای سنی است ولی آنچه اهمیت دارد توجه به احتمال وجود دیابت با علامتهای بالینی بسیار خفیف و غیراختصاصی و انجام بررسی های آزمایشگاهی لازم برای کشف آن است .
مراقبت از سالمندان دیابتی
هر فرد سالمند باید نوشته ای حاوی اطلاعات مربوط به بیماری فعلی ، قبلی و اعمال جراحی انجام شده ، داروهایی که مصرف میکند یا نسبت به آنها حساسیت دارد را همیشه همراه داشته و به تمام پزشکانی که به ویژه در هنگام فوریتهای پزشکی مراجعه میکند ( افراد مسن معمولاً به پزشکان متعددی مراجعه میکنند) ارائه دهد. توجه داشته باشید که لازم است فرد دیابتی بیماری خود را به تمام کسانی که نزد آنها میرود، یادآوری کند . عوارض ناشی از دیابت از جمله فوریتهای مربوط به بالا یا پایین بودن قندخون نزد سالمندان دیابتی مشکل تر است. از این رو باید مراقبت خاصی از آنها به عمل آید تا از بروز این عوارض جلوگیری شود.
توجه کنید که سکته های قلبی در مبتلایان به دیابت ممکن است با درد زیادی همراه نباشد و حتی گاهی بدون علامت باشد، از این رو سالمندان نباید بدون نظر پزشکان متخصص قلب و عروق ورزشها و فعالیتهای بدنی سنگین انجام دهند.
اگر از فرد سالمند دیابتی زمین گیر شده ای مراقبت میکنید، پوست او را به ویژه در نواحی تحت فشار از آسیب دیدن حفظ نمایید و در مورد جلوگیری از ایجاد زخم بستر با پرستار یا پزشک مربوطه صحبت کنید.
تمیز نگه داشتن تمام قسمتهای بدن بسیار اهمیت دارد زیرا میکروب میتواند از راه ترک های کوچک پوست پس از شستشو خیلی خشک شود که میتوان پس از استحمام و شستشو با یک کرم ملایم و روغن مخصوص آنرا چرب کرد.
یبوست میتواند یکی از نشانه های بالا رفتن قند خون باشد زیرا افزایش ادرار موجب کم آب شدن بدن و جذب اضافی مایعات از روده ها شده و موجب بروز یبوست می شود. با نوشیدن مایعات فراوان و کنترل قندخون میتوان مشکل یبوست را حل کرد.
عفونتهای مجاری ادراری در زنان مسن و مبتلایان به دیابت
عفونتهای مجاری ادراری در زنان مسن و مبتلایان به دیابت شایع است. ممکن است بوی ناخوشایند و تند ادرار توجه شما را به این عفونتها جلب کند. در این موارد حتماً بیمار را برای دریافت داروی لازم نزد پزشک ببرید.
اندازه گیری مرتب قندخون و ثبت آن مانند هر فرد دیگری بسیار حائز اهمیت است. آزمایش قندخون بهترین راهنما برای دانستن وضعیت قندخون بیمار است. اگر سالمندی نتواند قندخون خود را اندازه بگیرد، باید فرد دیگری این کار را انجام دهد.
مراقبت از چشمها
بیشتر سالمندان به علت مشکلات بینایی که با بالا رفتن سن ایجاد میشود، عینک میزنند ولی فرد مبتلا به دیابت هرگز نباید نسبت به تغییرات بینایی خود بی توجه باشد و آنها را با مشکلات سالمندی و پیری ربط دهد.
مشاهده افزایش عوارض ناشی از آسیب بافتی در دیابت از جمله رتینوپاتی (بیماری شبکیه چشم ) در افرادی که بیش از 5 سال از آغاز ابتلای آنها به دیابت میگذرد طبیعی میباشد. هر کسی ممکن است در سنین بالا به آب مروارید دچار شود ولی این بیماری در دیابتیها شایعتر است. تاری دید نیز یکی از علامتهای آب سیاه ( گلوکوم : بالا رفتن فشار داخل چشم) است که درمان پذیر میباشد و در دیابتی ها شایعتر است . از دیگر علل تاری دید در دیابتی ها بالا رفتن میزان قندخون است.
هیچوقت قبل از معاینه مجدد توسط چشم پزشک ، اقدام به خرید عینک جدید نکنید زیرا در این صورت ممکن است پول خود را هدر داده باشید.
فراموش نکنید که حتی اگر هیچ شکایت و ناراحتی چشمی ندارید، حداقل سالی یک بار برای معاینه دقیق به چشم پزشک مراجعه کنید.
مراقبت از پاها
زخم پا یکی از دلایل شایع بستری شدن سالمندان دیابتی در بیمارستان است. افراد مسن باید باید هر روز پاهای خود را بازبینی کنند و برای بازبینی دقیق میتوانند از آینه و چراغ رومیزی کمک گیرند. اگر سالمند به دلیل خشکی بدن نمیتواند پاهای خود را خوب وارسی کند، باید از فرد دیگری کمک بخواهد .
- پاها باید هر روز شسته و خشک و در صورت لزوم چرب شوند.
- هر روز باید جورابهای تمیز پوشیده شود.
- ناخن های پا باید صاف کوتاه گردند تا لبه های تیز نداشته باشند و هیچگاه از ته بریده نشوند.
- اگر جریان خون پاها ضعیف شده است باید در زمستان آنها را گرم نگه داشت. پوشیدن کفش و پوتینهایی که آستر پشمی یا کرکی دارند سودمند است.
- همواره از پوشیدن کفش، دمپایی یا جورابهای تنگ خودداری شود.
- در صورت مشاهده هر پدیده غیرعادی در پاها باید فوراً با پزشک متخصص تماس گرفت. علامتهای خطر عبارتند از : سخت شدن پوست در قسمتی از کف پاها ، وجود کرختی و بی حسی در قسمتی از پاها و چنگالی یا خمیده شدن انگشتان پا.
تغییر عادات غذایی پس از هفتاد سال برای فرد دشوار است.سعی کنید عادات غذایی افراد سالمند دیابتی را یکباره تغییر ندهید . شاید اعمال تغییرات لازم برای تمام جزئیات برنامه غذایی، 6 ماه طول بکشد.
بیسکویت های پرفیبر ساده را به جای انواع قندی آنها استفاده کنید. پس از چند هفته، مقدار اندکی سبوس گندم به غلات و دسرها اضافه کنید.
سعی کنید لوبیای بیشتری مصرف نمایید و گاهی سوپ عدس بخورید. به تدریج سعی کنید نان کامل را جایگزین آن کنید.
درباره میزان غذایی که میخورید دقت کنید و آن را با مقدار غذای مورد نیازتان تنظیم نمایید به گونه ای که وزن مطلوب خود را کسب کنید و در همان وزن باقی بمانید.