- آسمونی
- مجله اینترنتی
- سلامت
- پزشکی و درمان
- بیماری و درمان ای ال اس
بیماری و درمان ای ال اس
اگر چه علت بیماری ALS ناشناخته است اما توارث در ابتلا به این بیماری 5 تا 10 درصد نقش ایفا می کند. محققان بر این باورند که نقص در آنزیم های محافظتی نیز می تواند در ابتلا به بیماری ALS تاثیر داشته باشد. همچنین وجود مواد سمی در محیط نیز ممکن است بتواند یک فاکتور تاثیر گذار در ابتلا به این بیماری باشد.
برخی از شواهد نشان می دهد که قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین، پوست حیوانات و یا کودهای شیمیایی می توانند باعث شروع این بیماری شوند. البته این فرضیه تا به حال اثبات نشده است. علاوه بر این عفونت های ویروسی و آسیب های شدید بدنی نیز ممکن است در بروز این بیماری دخیل باشند. تئوری های دیگری نیز برای علت بروز این بیماری وجود دارند که در حال حاضر صرفا یک فرضیه بوده و اثبات نشده اند.
علائم بیماری ALS چه چیزهایی هستند؟
- در مراحل اولیه، علائم این بیماری عبارتند از:
- احساس ضعف در یک اندام و به ویژه در یک دست که به تدریج بیشتر می شود.
- اختلال در راه رفتن
- اختلال در عملکرد دست ها
- ماهیچه لرزه که عبارت است از پریدن ضعیف و موزون ماهیچه در حین انقباض‌های تقریباً غیرارادی یا ناشی از طرز استقرار بدن
- اختلال در حرف زدن
- اختلال در بلع
علائم ALS در مراحل پیشرفته عبارتند از:
- تضعیف سایر اندام های بدن
- اختلال در جویدن، بلعیدن و نفس کشیدن. ممکن است با سرازیر شدن ناخواسته آب از دهان نیز مواجه شوید.
- فلج (احتمالا)
در صورت مشاهده هر کدام از علائم بالا به پزشک مراجعه کنید.
درمان ای ال اس
درحال‌حاضر هیچ درمان قطعی برای ای.ال.اس یافت نشده است. با این وجود سازمان غذا و دارو، ریلوزول(ریلوتک) را به‌عنوان درمان دارویی این بیماری توصیه کرده است. ریلوزول میزان آسیب به نورون‌های حرکتی را با کاهش انتشار گلوتامات کاهش می‌دهد. آزمایش‌های بالینی بر روی بیماران ای.ال.اس نشان داده که این دارو طول عمر را در این بیماران تا چند ماه افزایش می‌دهد. این دارو همچنین زمان نیاز بیمار به راه‌های کمک تنفسی را افزایش می‌دهد.
ریلوزول آسیب وارده بر نورون‌های حرکتی را ترمیم نمی‌کند و بیمارانی که در حال مصرف آن هستند باید در خصوص آسیب‌های کبدی و یا عوارض جانبی دیگر تحت کنترل پزشک قرار بگیرند. با این وجود این دارو امید پیشرفت کند ای.ال.اس را افزایش داده و نوید تولید داروهای ترکیبی موثر و جدید را در آینده نزدیک به‌دنبال دارد.
سایر درمان‌های مکمل در راستای کاهش علائم بیماری و بهبود کیفیت زندگی بیماران هستند. این درمان‌ها شامل انجام حرکات ورزشی (فیزیوتراپی، اصلاح روش‌های تغذیه‌ای و غذاهای مکمل، دستگاه‌های کمکی برای حرکت، تنفس و … و بسیاری روش‌های نوین دیگر می‌باشد که شرایط مطلوبی برای این بیماران به ارمغان دارد. لازم است تیم متشکل از مشاغل بهداشت و سلامت مانند پزشکان، داروسازها، فیزیوتراپیست ها، گفتاردرمانگران، متخصصین تغذیه، مددکاران اجتماعی و پرستاران خانگی و آسایشگاهی با همکاری بیماران و مراقبین آنها اقدام به طراحی برنامه شخصی پزشکی و فیزیوتراپی و تامین تجهیزات کمکی ویژه در راستای حفظ فعالیت و آسایش بیماران کنند.
برای مثال پزشکان می‌توانند داروهایی را برای کمک به کاهش خستگی،گرفتگی عضلات، کنترل اسپاسم و کاهش میزان بزاغ و خلط اضافی تجویز کنند. همچنین داروهایی برای کمک به بیماران دارای افسردگی، درد، اختلال خواب و یبوست وجود دارند. داروسازها می‌توانند مشاوره‌ای در زمینه مصرف صحیح داروها ارائه و نسخه بیماران را برای جلوگیری از هر گونه خطر اختلال دارو کنترل کنند.
فیزیوتراپی و تجهیزات ویژه موجب افزایش استقلال و امنیت بیماران ای.ال.اس می‌شوند. تمرینات ایروبیک سبک و آرام مانند پیاده‌روی، شنا و دوچرخه سواری ثابت موجب قوی‌ترشدن عضلات آسیب‌ندیده(سالم)، بهبود سلامت قلب و عروقی و کمک به بیماران در مبارزه با خستگی و افسردگی می شود. میزان فعالیت و تمرینات کششی به جلوگیری از اسپاسم و انقباض عضلانی دردناک کمک می‌کند. فیزیوتراپیست‌ها می‌توانند تمریناتی را برای بدست آوردن این مزایا بدون فعالیت زیاد عضلات ارائه دهند. کاردرمانگران دستگاه‌های مانند رمپ، بریس، واکر و ویلچیر را پیشنهاد می‌دهند که موجب حفظ انرژی و فعالیت بیماران می‌شوند.
بیماران ای.ال.اس دارای مشکلات گفتاری می‌توانند از گفتاردرمانگران کمک بگیرند. این متخصصین سلامتی استراتژی‌های تطبیقی مانند تکنیک‌هایی برای کمک به بلندتر و واضح‌تر صحبت کردن را به این بیماران آموزش می‌دهند. همان‌طور که ای.ال.اس پیشرفت می‌کند گفتاردرمانگران به بیماران کمک می‌کنند تا روش‌های پاسخگویی به سوالات بله و خیر را با چشم‌هایشان یا ابزارهای غیرگفتاری دیگر توسعه دهند.
بیماران و مراقبین آنها می‌توانند با کمک گفتاردرمانگران و متخصصین تغذیه یاد بگیرند تا چگونه وعده‌های غذایی مختصر و متعددی را در طول روز برنامه‌ریزی و آماده کنند تا کالری، فیبر و مایعات کافی را تامین کنند و از غذاهایی که برای قورت دادن سخت هستند جلوگیری کنند. ممکن است بیماران نیاز به استفاده از دستگاه‌های ساکشن برای تخلیه بزاق یا مایعات اضافی پیدا کنند تا از خفه شدن جلوگیری کنند.
در مراحل پیشرفته ممکن است بیماران نیاز به تهویه مکانیکی پیدا کنند که این دستگاه عمل دم و بازدم را برای شش‌ها انجام می‌دهد. برای انجام این کار نیاز به لوله‌ای است که از طریق بینی یا دهان به نای عبور داده می‌شود و برای استفاده طولانی مدت دستگاهی مانند تراکئوستومی مورد نیاز است که در آن یک لوله تنفسی پلاستیکی از طریق سوراخی در گلو به طور مستقیم وارد نای بیمار می‌شود.
دستگاه‌های تهویه دارای انواع مختلفی هستند که تفاوت آنها در تاثیر بر کیفیت زندگی بیماران و هزینه‌هاست. گرچه این دستگاه‌ها مشکلات تنفسی را تسهیل و طول عمر را افزایش می‌دهند اما تاثیری بر روند پیشرفت بیماری ندارند.
