اعمال ماه ذی القعده

آسمونی : ماه ذی القعده یکی از ماه‌های حرام است که خداوند متعال در قرآن از آنها یاد کرده است. ماه‌های حرام عبارتند از ذی القعده، ذی الحجه، محرم و رجب. از خصوصیات ماه‌های حرام این است که ثواب عمل خیر مضاعف و عقاب عمل حرام نیز دو چندان می‌گردد وجه تسمیه این ماه‌ها به حرام بودن، این است که در این ماه هرگونه خونریزی و کشتاری متوقف می‌گردد. این حرمت را اعراب جاهلیت نیز برای این ماه‌ها قائل بودند و در این ماه‌ها از هر گونه جنگ و ستیزی خودداری می‌کردند اسلام این آئین را امضاء کرد و مهر تاییدی بر آن زد.

شیخ عباس قمی رحمة الله تعالی علیه در مفاتیح الجنان قسمت اعمال ماه ذی القعده می فرماید: بدان که روایت شده که هر که در یکی از ماه‌های حرام سه روز متوالی که پنج شنبه و جمعه و شنبه باشد روزه بدارد ثواب نهصد سال عبادت برای او نوشته می شود و هم چنین در بخش اعمال ذی القعده مضاعف شدن ثواب و عقاب اعمال در ماه‌های حرام را که به آن اشاره شد ذکر می نماید.

نماز یکشنبه ذی القعده

در ماه ذی القعده عملی وارد شده که فضیلت بسیار دارد که بدین شرح است: در یکی از روزهای یکشنبه این ماه غسل کند و وضو بگیرد و چهار رکعت نماز بگذارد (دو نماز دو رکعتی) و در هر رکعت حمد یک مرتبه و اخلاص سه مرتبه و معوذتین (فلق و ناس) را یک مرتبه بخواند پس از نماز هفتاد مرتبه استغفار کند و استغفار را به ذکر شریف «لاحول و لاقوّة الّا بالله العلی العظیم» ختم نماید سپس بگوید «یا عزیز یا غفّار اغفرلی ذنوبی و ذنوب جمیع المؤمنین و المؤمنات فانّه لایغفر الذّنوب الّا انت» برای این نماز ثواب زیادی ذکر شده از جمله اینکه رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: هر که این نماز را بجا آورد: توبه اش مقبول، گناهانش آمرزیده شود، دشمنان او در روز قیامت از او راضی شوند، با ایمان بمیرد، دین و ایمانش از وی گرفته نشود؛ قبرش گشاده و نورانی گردد؛ والدینش از او راضی گردند؛ مغفرت شامل حال والدین او و ذریّه او گردد؛ توسعه رزق پیدا کند؛ ملک الموت با او در وقت مردن مدارا کند؛ به آسانی جان دهد و ..

میلاد امام رضا علیه السلام

روز یازدهم این ماه (ذی القعده) میلاد با سعادت امام هشتم علی بن موسی الرضا علیه السلام است.

شب نیمه ماه ذی القعده

شب مبارکی است و خداوند متعال نظر رحمت می فرماید بر بندگان خود و روایت نبوی در این زمینه داریم که مضمون آن چنین است: کسی که در این شب نیمه ماه ذی القعده به طاعت حق تعالی مشغول باشد برای او باشد اجر صد نفر روزه داری که ملازم شب باشد در این شب عظیم هر که حاجتی از خداوند متعال طلب کند به او اعطا خواهد شد ان شاء الله.

دحو الارض

روز بسیت و پنجم یکی از آن چهار روز است که در تمام سال به فضیلت روزه ممتاز است و در روایتی روزه‏اش مثل روزه هفتاد سال است و در روایت دیگر کفّاره هفتاد سالست و هر که این روز را روزه بدارد و شبش را به عبات بسر آورد از برای او عبادت صد سال نوشته شود و از برای روزه‏دار این روز هر چه در میان آسمان و زمین است استغفار کند و این روزی است که رحمت خدا در آن منتشر گردیده و از برای عبادت و اجتماع به ذکر خدا در این روز اجر بسیاریست و از برای این روز به غیر از روزه و عبادت و ذکر خدا و غسل دُو عمل وارد است: 1- نمازی ‏که در کتب شیعه قُمیّین روایت شده و آن دو رکعت است در وقت چاشت در هر رکعت بعد از حمد پنج مرتبه سوره وَالشَّمْس بخواند و بعد از سلام نماز بخواند :

لا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلاَّ باللَّهِ الْعَلیِّ الْعَظیمِ‏

پس دعا کند و بخواند: یا مُقیلَ العَثَراتِ اَقِلْنی‏ عَثْرَتی‏، یا مُجیبَ‏ الدَّعَواتِ اَجِبْ دَعْوَتی‏، یا سامِعَ الْأَصْواتِ اِسْمَعْ صَوْتی‏،وَارْحَمْنی‏ وَتَجاوَزْ عَنْ سَیِّئاتی‏ وَما عِنْدی‏، یا ذَاالْجَلالِ وَالْأکْرامِ.

2- خواندن این دعا است که شیخ در مصباح فرموده مستحبّ است خواندن آن :

اَللّهُمَ‏ داحِیَ الْکَعْبَةِ، وَفالِقَ الْحَبَّةِ وَصارِفَ اللَّزْبَةِ، وَکاشفَ کُلِّ کُرْبَةٍ، اَسْئَلُکَ فی‏ هذَا الْیَوْمِ مِنْ اَیَّامِکَ الَّتی‏ اَعْظَمْتَ حَقَّها،

وَاَقْدَمْتَ سَبْقَها،وَجَعَلْتَها عِنْدَ الْمُؤْمِنینَ وَدیعَةً، وَاِلَیْکَ ذَریعَةً، وَبرَحْمَتِکَ الْوَسیعَةِ،

اَنْ تُصَلِّیَ عَلی‏ مُحَمَّدٍ عَبْدکَ الْمُنْتَجَب فِی الْمیثاقِ الْقَریب یَوْمَ‏ التَّلاقِ، فاتِقِ کُلِّ رَتْقٍ، وَداعٍ اِلی‏ کُلِّ حَقٍ‏ّ،

وَعَلی‏ اَهْلِ بَیْتِهِ الْاَطْهارِ الْهُداةِ الْمَنارِ، دَعائِمِ الْجَبَّارِ، وَوُلاةِ الْجَنَّةِ وَالنَّارِ، وَاَعْطِنا فی‏ یَوْمِنا هذا مِنْ عَطآئِکَ الَْمخْزُونِ غَیْرَ مَقْطوُعٍ وَلا مَمْنوُعٍ،

تَجْمَعُ لَنا بهِ‏ التَّوْبَةَ وَحُسْنَ الْأَوْبَةِ، یا خَیْرَ مَدْعُوٍّ وَاَکْرَمَ مَرْجُوٍّ، یا کَفِیُّ یا وَفِیُّ، یا مَنْ لُطْفُهُ خَفِیٌّ، اُلْطُفْ لی‏ بلُطْفِکَ، وَاَسْعِدْنی‏ بعَفْوِکَ،

وَاَیِّدْنی‏ بنَصْرِکَ، وَلا تُنْسنی‏ کَریمَ ذکْرِکَ بوُلاةِ اَمْرِکَ، وَحَفَظَةِ سرِّکَ، وَاحْفَظْنی‏ مِنْ‏ و شَوایِب الدَّهْرِ اِلی‏ یَوْمِ الْحَشْرِ وَالنَّشْرِ،

وَاَشْهِدْنی‏ اَوْلِیآئَکَ خُرُوجِ نَفْسی‏، وَحُلوُلِ رَمْسی‏، وَانْقِطاعِ عَمَلی‏، وَانْقِضآءِ اَجَلی‏، اَللّهُمَّ وَاذْکُرْنی‏ عَلی‏ طوُلِ الْبلی‏،

اِذا حَلَلْتُ بَیْنَ اَطْباقِ الثَّری‏،وَنَسیَنِی النَّاسوُنَ مِنَ الْوَری‏، وَاَحْلِلْنی‏ دارَ الْمُقامَةِ، وَبَوِّئْنی‏ مَنْزلَ‏ الْکَرامَةِ، وَاجْعَلْنی‏ مِنْ مُرافِقی‏ اَوْلِیآئِکَ،

وَاَهْلِ اجْتِبآئِکَ وَاصْطِفآئِکَ، وَبارِکْ لی‏ فی‏ لِقآئِکَ، وَارْزُقْنی‏ حُسْنَ الْعَمَلِ قَبْلَ حُلوُلِ الْأَجَلِ، بَریئاً مِنَ الزَّلَلِ وَسوُءِ الْخَطَلِ،

اَللّهُمَّ وَاَوْرِدْنی‏ حَوْضَ نَبیِّکَ مُحَمَّدٍ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ الِهِ، وَاسْقِنی‏ مِنْهُ مَشْرَباً رَوِیّاً سآئِغاً هَنیئاً، لا اَظْمَأُ بَعْدَهُ وَلا اُحَلَّأُ وِرْدَهُ، وَلا عَنْهُ اُذادُ،

وَاجْعَلْهُ لی‏ خَیْرَ زادٍ، وَاَوْفی‏ میعادٍ یَوْمَ یَقوُمُ الْأَشْهادُ، اَللّهُمَّ وَالْعَنْ جَبابرَةَ الْأَوَّلینَ وَالْآخِرینَ، وَبحُقوُقِ اَوْلِیآئِکَ الْمُسْتَاْثِرینَ،

اَللّهُمَّ وَاقْصِمْ دَعآئِمَهُمْ، وَاَهْلِکْ‏ واَشْیاعَهُمْ وَعامِلَهُمْ، وَعَجِّلْ مَهالِکَهُمْ، وَاسْلُبْهُمْ مَمالِکَهُمْ، وَضَیِّقْ‏ عَلَیْهِمْ مَسالِکَهُمْ،

وَالْعَنْ مُساهِمَهُمْ وَمُشارِکَهُمْ، اَللّهُمَّ وَعَجِّلْ فَرَجَ‏ اَوْلِیآئِکَ، وَارْدُدْ عَلَیْهِمْ مَظالِمَهُمْ، وَاَظْهِرْ بالْحَقِّ قآئِمَهُمْ، وَاجْعَلْهُ‏ لِدینِکَ مُنْتَصِراً،

وَباَمْرِکَ فی‏ اَعْدآئِکَ مُؤْتَمِراً، اَللّهُمَّ احْفُفْهُ بمَلائِکَةِ النَّصْرِ، وَبما اَلْقَیْتَ اِلَیْهِ مِنَ الْأَمْرِ فی‏ لَیْلَةِ الْقَدْرِ مُنْتَقِماً لَکَ حَتّی‏ تَرْضی‏،

وَیَعوُدَ دینُکَ بهِ وَعَلی‏ یَدَیْهِ جَدیداً غَضّاً، وَیَمْحَضَ الْحَقَ‏ مَحْضاً، وَیَرْفُِضَ الْباطِلَ رَفْضاً، اَللّهُمَّ صَلِّ عَلَیْهِ وَعَلی‏ جَمیعِ آبائِهِ،

وَاجْعَلْنا مِنْ صَحْبهِ وَاُسْرَتِهِ، وَابْعَثْنا فی‏ کَرَّتِهِ، حَتّی‏ نَکوُنَ فی‏ زَمانِهِ‏ مِنْ اَعْوانِهِ، اَللّهُمَّ اَدْرِکْ بنا قِیامَهُ، وَاَشْهِدْنا اَیَّامَهُ،

وَصَلِّ عَلَیْهِ، [علی‏ مُحَمَّد] وَارْدُدْ اِلَیْنا سَلامَهُ، وَالسَّلامُ عَلَیْهِ [عَلَیْهِمْ‏] وَرَحْمَةُ اللَّهِ وَبَرَکاتُهُ.

و بدانکه میرداماد رحمه الله در رساله اربعة ایّام خود در بیان اعمال روز دَحْوُالارض فرموده که زیارت حضرت امام رضاعلیه السلام در این روز افضل اعمال مستحبّه وآکَد آداب مَسْنُونه است و همچنین زیارت آن حضرت در روز اوّل ماه رجب الفرد نیز به غایت مؤکّد و مَحْثُوثٌ عَلَیْهِ است.

شهادت امام جواد علیه السلام

روز آخر این ماه روز سوگ و ماتم اهل بیت علیهم السلام می باشد از آنجا که جواد الائمه علیه السلام در این روز به زهر معتصم عباسی علیه اللعنه به شهادت رسیدند، امام محمد تقی علیه السلام معروف به جواد الائمه علیه السلام در کاظمین کنار جد بزرگوارشان باب الحوائج موسی بن جعفر علیهما السلام به خاک سپرده شدند و مرقد مطهرشان زیارتگاه عاشقان و محبان است خداوند ما را از پیروان واقعی اهل بیت علیهم السلام قرار دهد.