- آسمونی
- مجله اینترنتی
- مالی و سرمایه
- مالیات
- مالیات افراد حقیقی
مالیات افراد حقیقی
مالیات افراد حقیقی مانند ستون‌های نامرئی هستند که بار سنگین اداره کشور را بر دوش می‌کشند. این ستون‌ها، حاصل تلاش و کوشش تک تک افراد جامعه‌اند که به خزانه دولت واریز و سپس، برای ارائه خدمات عمومی، عمران و آبادانی کشور و تضمین امنیت و رفاه مردم به کار گرفته میشوند.
مالیات افراد، ریشه در تاریخ بشریت دارد و از دیرباز به عنوان ابزاری برای تأمین منابع مالی دولت‌ها به کار گرفته می‌شده است. در ایران نیز، از دوران باستان تا به امروز، نظام‌های مالیاتی مختلفی وجود داشته که هر کدام به شیوه‌ای خاص، از افراد جامعه برای اداره کشور مالیات دریافت می‌کردند.
امروزه، نظام مالیات شخص حقیقی در ایران بر پایه عدالت و توانایی مالی افراد بنا شده است. به این معنا که هر چه قدر درآمد یک فرد بیشتر باشد، به همان نسبت نیز باید مالیات بیشتری بپردازد. این نظام مالیاتی، در جهت توزیع عادلانه ثروت و تأمین منابع مالی برای توسعه کشور گام برمی‌دارد. به همین دلیل در این مقاله از آسمونی، شما را با مالیات افراد حقیقی بیشتر آشنا می‌کنیم.
چرا اشخاص حقیقی باید مالیات بر درآمد پرداخت کنند؟
در حال حاضر، دولت‌ها برای ارائه خدمات عمومی و زیربنایی به شهروندان خود به منابع مالی نیاز دارند. شاید بپرسید مالیات بر درآمد افراد حقیقی چیست؟ در پاسخ به شما باید بیان کنیم، سهمی که اشخاص حقیقی از سود حاصل از فعالیتهای اقتصادی خود به دولت پرداخت میکنند، مالیات بر درآمد نام دارد. دلایل متعددی برای ضرورت پرداخت مالیات بر درآمد توسط اشخاص حقیقی وجود دارد که در ادامه متن، آنها را شرح می‌دهیم:
- تأمین منابع مالی برای ارائه خدمات عمومی: دولت‌ها از طریق مالیات بر درآمد، منابع مالی لازم برای ارائه خدمات عمومی را تأمین میکنند.
- توزیع عادلانه ثروت: نظام مالیاتی به گونه‌ای طراحی شده است که ثروت را از افراد ثروتمند، به سمت افراد کم‌درآمدتر هدایت کند و به این ترتیب، به کاهش نابرابری در جامعه کمک نماید.
- تأمین منابع مالی برای توسعه کشور: مالیات، یکی از مهم‌ترین منابع مالی برای سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، آموزش و پرورش، و تحقیقات و نوآوری است.
اشخاص حقیقی، برای محاسبه مالیات بر درآمد به گروه‌های مختلف تقسیم میشوند. هر گروه از اشخاص حقیقی، نرخ مالیاتی خاص خود را دارد. مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی، بر اساس سود آنها محاسبه میشود. برای محاسبه مالیات، اشخاص حقیقی باید هزینه‌های کسب و کار خود را از درآمدهای خود کسر کنند و سپس، سود مشخص شده را طی اظهارنامه مالیاتی به اداره مالیات اعلام نمایند. پرداخت مالیات بر درآمد، وظیفه‌ای اجتماعی و مدنی برای تمامی اشخاص حقیقی است. با پرداخت مالیات، هر فرد به طور مستقیم در آبادانی و پیشرفت کشور خود سهیم میشود.
نکات و تکالیف مالیاتی اشخاص حقیقی
در این بخش، به ذکر نکات و تکالیف مالیاتی افراد حقیقی همچون: کاسبان، مغازه‌داران و مشاغل اصنافی که مشمول پرداخت مالیات بر درآمد میشوند، خواهیم پرداخت.
• تسلیم اظهارنامه و پرداخت مالیات
اشخاص حقیقی و کسب و کارهای حقیقی موظف هستند در مهلت قانونی، اظهارنامه مربوط به سال مالی خود را تسلیم و مالیات خود را پرداخت کنند.
• نگهداری دفاتر
صاحبان مشاغل باید با توجه به نوع فعالیت تجاری و گروه‌بندی مالیاتی خود، دفاتر قانونی و مشاغل موضوع تجارت را از ابتدای سال مالی ثبت و نگهداری کنند.
• ارائه ترازنامه یا خلاصه وضعیت
افراد حقیقی باید در آخر سال مالی و تا پایان خردادماه سال بعد، خلاصه وضعیت درآمد و هزینه‌ها را جهت محاسبه و تعیین مالیات اشخاص حقیقی به سازمان امور مالیاتی ارائه کنند.
• مهلت قانونی ارسال اظهارنامه
اگر آخرین روز مهلت قانونی اظهارنامه مصادف با روز تعطیل باشد، مهلت قانونی ارسال اظهارنامه به اولین روز بعد تعطیلی موکول میشود.
• پرداخت مالیات
اشخاص حقیقی مالیات را براساس نرخ ماده ۱۳۱ قانون و به صورت پلکانی پرداخت میکنند.
• ارائه دفاتر برای رسیدگی
مودی در صورت درخواست ممیز مالیاتی برای رسیدگی پرونده خود، ملزم به ارائه دفاتر خود است.
با توجه به این نکات مهم، قادر خواهید بود به راحتی مالیات خود را در موعد مقرر پرداخت نمایید.
هزینه‌های قابل قبول مالیات بر درآمد افراد حقیقی
برای کاهش درآمد مشمول مالیات یا همان سود کسب و کار، باید هزینه‌های مورد قبول سازمان مالیاتی از آن کسر شود. متن ذیل، به شرح هزینه‌های قابل قبول مالیاتی می‌پردازد.
مفاهیم کلیدی
- درآمد مشمول مالیات: سودی که پس از کسر هزینه‌های قابل قبول از درآمد کل به دست می‌آید.
- هزینه‌های متعارف و قابل استناد: هزینه‌هایی که به طور مستقیم و غیرمستقیم به کسب درآمد در طی دوره مالی مربوط میشوند.
قانون مربوطه
- ماده 147 قانون مالیاتهای مستقیم
مراحل
- شناسایی هزینه‌های قابل قبول: اشخاص حقیقی باید هزینه‌های قابل قبول مالیاتی مربوط به سال مالی خود را با توجه به ماده 147 ق.م.م از درآمدهای خود کسر نمایند.
- محاسبه سود یا درآمد مشمول مالیات: با کسر هزینه‌های قابل قبول از درآمد کل، سود یا درآمد مشمول مالیات مشخص میشود.
- محاسبه مالیات بر درآمد: با توجه به معافیت‌ها و نرخهای مالیاتی، مالیات بر درآمد محاسبه می‌گردد.
برخی از هزینه‌های قابل قبول
- قیمت خرید کالا، مواد مصرفی یا خدمات فروخته شده: هزینه‌های مربوط به خرید کالاها، مواد اولیه و خدماتی که برای تولید یا ارائه خدمات به مشتریان استفاده میشود.
- هزینه و حقوق استخدامی کارکنان: حقوق و مزایای پرداختی به کارکنان مانند: حقوق پایه، دستمزد، پاداش، بیمه تأمین اجتماعی و...
- پرداخت حق بیمه: حق بیمه پرداختی به شرکت‌های بیمه نظیر: بیمه آتش‌سوزی، بیمه مسئولیت و...
- هزینه‌های آموزشی و پژوهشی: هزینه‌های مربوط به آموزش و پژوهش، برای ارتقای سطح دانش و مهارت کارکنان و همچنین انجام تحقیقات برای توسعه فعالیتهای کسب و کار
- هزینه‌های جبران خسارات خارج از پوشش بیمه: هزینه‌هایی که در اثر حوادث یا بلایای طبیعی به واحد تولیدی یا خدماتی وارد میشود و توسط بیمه جبران نشده است.
- هزینه‌های رفاهی، فرهنگی و ورزشی کارکنان: هزینه‌هایی که برای ارتقای روحیه و سلامت کارکنان و همچنین ایجاد محیطی شاد و پویا در محل کار پرداخت میشود.
- اجاره بهای محل کسب و کار: اجاره پرداختی برای محل کار، انبار و...
- هزینه اجاره ماشین‌آلات و تجهیزات: هزینه اجاره ماشین‌آلات، تجهیزات و ابزارآلاتی که برای انجام فعالیتهای کسب و کار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- هزینه‌های برق، آب، تلفن و سوخت: هزینه‌های مربوط به مصرف برق، آب، تلفن و سوخت در محل کار
نکات مهم
برای اثبات هزینه‌های قابل قبول، اسناد و مدارک لازم باید نگهداری شود. همچنین، لیست کامل هزینه‌های قابل قبول در ماده 148 قانون مالیاتهای مستقیم آمده است.
سخن پایانی
در این مقاله، شما را با مالیات افراد حقیقی آشنا کردیم. حال با توجه به موارد ذکر شده، سعی کنید در موعد مقرر پرداخت مالیات خود را انجام دهید تا مشمول تشویق خوش‌حسابی گردید.
چه کسانی مشمول پرداخت مالیات اشخاص حقیقی میشوند؟
نرخهای مالیات اشخاص حقیقی چقدر است؟
