قيامت

 

قيامت به معنى برخاستن، و يوم‌القيامة به معنى روز برخاستن از قبرها و روز زنده شدن است.

 

مفهوم کلی سوره

 

رستاخيز و احوال نيكوكاران و بدكاران ؛

خودآگاهى انسان ؛

برخى مراحل جمع قرآن ؛

برخى مراحل خلقت انسان .

 

اسامی سوره

 

قیامت، لا أقسم.

 

علت نام‌گذاری

 

«سوره قیامت»؛ نام قیامت برگرفته شده از آیۀ اول این سوره است که در آن خداوند به قیامت قسم خورده است.

«سوره لا اقسم» نام‌گذاری سوره به این نام به جهت شروع سوره با این عبارت می‌باشد .روایاتی هم از معصومین در تسمیه سوره قیامت به لا اقسم در کتب تفسیری آمده است.

 

تعداد آیات

 

سوره قیامت چهل آيه دارد.

 

تعداد کلمات

 

سوره قیامت صدونودونه کلمه دارد. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره های قرآن مختلف است)

 

تعداد حروف

 

سوره قیامت ششصدوپنجاه‌ودو حرف دارد. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره های قرآن مختلف است)

 

اهداف و آموزه ها

 

مهم ترين هدف سوره قيامت، بيان مسأله رستاخيز و حوادث هولناك آن است.

 

محتوا و موضوعات

 

همانگونه كه از نام سوره قیامت پيدا است مباحث آن بر محور مسائل مربوط به معاد و روز قيامت دور مى زند، جز چند آيه كه درباره قرآن مجيد و مكذبين به آن سخن مى گويد، و اما بحثهايى كه در مورد قيامت در اين سوره آمده روي هم رفته در چهار محور است.

مسائل مربوط به اشراطالساعة (حوادث عجيب و بسيار هول انگيزى كه در پايان اين جهان و آغاز قيامت روى مى دهد)؛

مسائل مربوط به وضع حال نيكوكاران و بدكاران در آن روز؛

مسائل مربوط به لحظات پر اضطراب مرگ و انتقال از اين جهان به جهان ديگر؛

بحثهاى مربوط به هدف آفرينش انسان و رابطه آن با مساله معاد.

 

فضائل، خواص و ثواب قرائت

 

ابى‌بن‌كعب از پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله روايت نموده كه هر كه سوره قيامت را قرائت كند من و جبرئيل براى او در روز قيامت گواهى مي‌دهيم كه او ايمان به روز قيامت داشته، و در آن روز در حالى كه چهره اش بر افروختگى و زيبايى بر صورتهاى مردم دارد، می‌آید.

ابو بصير از حضرت صادق عليه‌السلام روايت نموده كه فرمود: «هر كه قرائت سوره لا أقسم را ادامه دهد و عمل نیز عمل کند خداوند آن را در روز قيامت با او در قبرش برانگيزد در بهترين و زيباترين صورتها كه او را بشارت داده و بخندد در روى او تا از صراط و ميزان بگذرد».

در تفسير برهان از حضرت صادق عليه‌السلام نقل شده كه فرمود: «قرائت سوره قيامت خشوع آورده و جلب عفّت و مصونيت مي‌کند و هر كه آن را قرائت كند از سلطانى نترسد و در شب و روز به اذن خدای متعال محفوظ مي ماند وقتى آن را قرائت كند».

 

محل نزول

 

سوره قيامت در مكه بر پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله نازل شده است.

 

زمان نزول

 

تاريخ نزول سوره قیامت ما بين هجرت مسلمين به حبشه و اسراء است، و بعد از سوره قارعه نازل شده است.

 

فضای نزول

 

از آيات اول و آخر سوره قیامت معلوم مى شود كه این سوره در فضای انکار مشرکین نسبت به قیامت و معاد و به جهت جواب دادن به منكرين معاد بوده است زیرا که سخن خداوند در این سوره از قيامت است و جواب منكر آن كه در اثر استكبار و آلوده بودن به نفسانيات آن را انكار مى كند، حتی خداوند مقدارى از حالات قيامت را نقل مى کند تا مستمع بیشتر در فضا قرار بگیرد و بداند رفتن به سوى خدا با مرگ آغاز مى گردد، در آخر هم با تذكر اين مطلب كه آفريننده انسان به اعاده او تواناست مطالب سوره به انجام مي‌رسد.

 

ترتیب در مصحف

 

سوره قیامت هفتادوپنجمين سوره در چينش كنونى قرآن به شمار می آید.

 

ترتیب بر اساس نزول

 

سوره قیامت سى و یکمين سوره در ترتيب نزول می باشد و بعد از سوره قارعه نازل شده است. (لازم به ذکر است اقوال در تت سوره های قرآن مختلف است)

 

ارتباط با سوره قبلی

 

چون خداوند سبحان سوره مدثّر را به ذكر قيامت پايان داد و اينكه كافر ايمان به آن نمي آورد سوره قیامت را به ذكر قيامت و احوال آن افتتاح نموده است.

 

ویژگی

 

سوره قیامت از سور مفصلات می باشد ابن قتیبه می گوید: ... مفصلات سوره های کوچکی هستند که بعد از سور مثانی آمده اند اینکه چرا این سوره ها را مفصل نامیده اند به خاطر کوتاه بودن آنها و اینکه بسيار به واسطه بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ از يكديگر جدا شده‌اند. 

روايتى است كه از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل شده كه فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جاى تورات و سوره هاى مئين را به جاى انجيل و سوره هاى مثانى را به جاى زبور به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره هاى مفصّل فزونى بخشيد.

سوره قیامت با قسم به روز قیامت آغاز شده ات و اکثر آیات آن در مورد مسأله قيامت کبری می‌باشد.