اصل معنای قصه ، پیگیری است . در حقیقت می توان گفت که قصه ،آیینهی ملتهاست. ویژگی های قصه های...
ویژگی های قصه های قرآن قصهگو خداست . هرچه قصهگو مهمتر باشد ، اثربخشتر است. قصهها حق است نه باطل . حق است یعنی حقیقت دارد ، نه خیال . قصهها علمی است ، وسیلهی فکر است نه به خواب بردن و وقت را سپری کردن. دوری از غلوّ و مبالغه در قصههای قرآن خداوند در قصههای قرآن و مطالبی که نقل میکند ، ضمن عظمت دادن ، کاری میکند که طرفی که بزرگ میشود ، مردم گرفتار غلوّ و مبالغه و غرور نشوند . مثلاً میفرماید که : « سُبْحَانَ الَّذی أَسْرَی»1 پیغمبر را معراج برد . منتها میگوید که « أَسْرَی بعَبْده ِ» یعنی ضمن اینکه به پیغمبر به معراج رفت ، باز هم عبد بود. لذا قرآن گاهی وقتها میگوید چنین و چنان کنید ، «لعلّکم تُفلِحُون» ، میگوید شاید تا طرف غرور نگیرد. هم برجسته و هم تواضع می دهد! هر دو در قصه های قرآن وجود دارد .قرآن یک آیه دارد که میفرماید: « ما کانَ لِبَشَرٍ أَنْ یُؤْتِیَهُ اللَّه » ، بشر حق ندارد به خاطر اینکه علم و حکمت به او دادیم ، و او را به مقام رسالت رساندیم ، به مردم بگوید که : « کُونُوا عِباداً لی »2 یعنی پیغمبر هم حق ندارد به مردم بگوید که تو نوکر من باش ! یعنی ضمن اینکه اشرف مخلوقات است ، اما در عین حال باید تواضع داشته باشد تنوع در قصههای قرآن قصههای قرآن تنوع دارد . در قرآن هم قصههای انبیاء آمده و هم قصه مورچه آمده است . حالات مختلف انسان در قصههای قرآن قصه طفولیت : قصه کودکی موسی را میگوید . مادر موسی ؛ به موسی شیر بده او را دردریا بیانداز. ماجرای نوزادی موسی را میگوید . از پیری زکریا و ابراهیم هم میگوید . « وَ اشْتَعَلَ الرَّأْسُ شَیْبا » از ماجرای پیر تا ماجرای نوزاد در قرآن موجود است ! از قعر دریا میگوید تا عرش اعلی : قعر دریا : یونس در شکم ماهی ! عرش اعلی : معراج پیغمبر! از عذاب آسمانی قصه میگوید: صاعقه ! تا عذاب زمینی : رگبار ملخ و شپش و قورباغه به قوم فرعون! از قهر توسط آب میگوید ، تا قهر توسط خاک . قهر توسط آب : فرعون غرق شد ! توسط خاک : قارون در خاک فرو رفت . از بادیه نشینی میگوید: اعراب یعنی عربهای بادیه نشین تا کاخ نشینی میگوید؛ « وَ تَنْحِتُونَ مِنَ الْجِبالِ بُیُوتا » قصههای قرآن ، تابلوهای روشن از زندگی انسانها قصههای قرآن همهاش تابلوهای مشخص است .« قَدْ تَبَیَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَی » .5 در قرآن همه چیز روشن و شفاف است و کوچکترین ابهامی وجود ندارد . - نویسنده : زهرا اجلال