- آسمونی
- مجله اینترنتی
- دین و اندیشه
- قرآن کریم
- معرفی سوره القمر
معرفی سوره القمر
قمر
ماه، اين كلمه بیست‌وهفت بار در قرآن مجيد بكار رفته و مراد از آن، قمرِ معلوم است نه اقمار كرات ديگر.
مفهوم کلی سوره
يادآورى نزديك بودن رستاخيز؛
عبرت آموزى از سرگذشت اقوام سركش پيشين ؛
تأكيد بر آسان بودن قرآن .
اسامی سوره
قمر، إقتربت الساعة.
علت نامگذاری
«سوره قمر، سوره اقتربت الساعة»؛ سبب نام گذارى اين سوره به قمر (ماه) و اقتربت الساعة (نزديك شدن قيامت) آيه اول اين سوره است كه اين كلمات در آن به كار رفته است.
تعداد آیات
سوره قمر پنجاه‌وپنج آیه دارد.
تعداد کلمات
سوره قمر سیصدوچهل‌ودو کلمه دارد. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره های قرآن مختلف است)
تعداد حروف
سوره قمر هزاروچهارصدوبیست وسه حرف دارد. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره های قرآن مختلف است)
اهداف و آموزه ها
هدف هاى اساسى سوره قمر عبارت اند از:
1. يادآورى قيامت؛
2. يادآورى سرگذشت اقوام سركش پيشين و عبرت آموزى از عذاب آنان؛
3. تثبيت نبوت پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله با بيان معجزات.
محتوا و موضوعات
محتواى سوره قمر را در چند بخش مى توان خلاصه كرد:
بخش اول آغاز سوره است كه از مساله نزديكى قيامت و موضوع شق‌القمر و اصرار مخالفان در انكار آيات الهى سخن مى گويد؛
در بخش ديگر از نخستين قوم سركش و متمرد و لجوج يعنى قوم نوح و مساله طوفان به صورت فشرده اى بحث مى كند؛
بخش ديگر داستان قوم عاد و عذاب دردناك آنها را شرح مى دهد؛
در چهارمين بخش سخن از قوم ثمود و مخالفت آنها با پيامبرشان صالح علیه‌السلام است، و همچنين معجزه ناقه و بالآخره مجازات آنها با صيحه آسمانى است؛
سپس به سراغ قوم لوط مى رود، و ضمن اشاره گويا و فشرده اى به كفر و انحراف اخلاقى آنها، به قسمتى از عذاب دردناكشان اشاره مى كند؛
در بخش ديگر سخن بسيار كوتاهى از آل فرعون و مجازات آنها آمده؛
و در آخرين بخش مقايسه اى ميان اين اقوام و مشركان مكه و مخالفان پيامبر اسلام صلى‌الله‌عليه‌وآله كرده، آينده خطرناكى را كه در صورت ادامه اين راه در پيش دارند بازگو مى كند، و سوره را با شرح قسمتى از مجازات مجرمان در قيامت و پاداشهاى عظيم پرهيزگاران پايان مى دهد.
فضائل، خواص و ثواب قرائت
ابى‌بن‌كعب از پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله روايت نموده كه آن حضرت فرمودند: «كسى كه سوره اقتربت الساعة را در هر روز قرائت كند روز قيامت برانگيخته شود در حالى كه صورتش مانند ماه شب چهارده است و كسى كه آن را در هر شب بخواند افضل است، و روز قيامت خواهد آمد در حالى كه چهره و صورتش بر چهره هاى مردم درخشندگى و برافروختگى دارد».
يزيدبن‌خليفه از امام صادق عليه‌السلام حديث نموده كه فرمود: «هر كس سوره مباركۀ اقتربت الساعة را قرائت نمايد خداوند وى را از قبرش بر ناقه و شترى از شتران بهشت بيرون آورد».
محل نزول
سوره قمر در مكه بر پيامبر اسلام صلى‌الله‌عليه‌وآله نازل شده است.
زمان نزول
آيات سوره قمر نشان مى دهد كه بعد از سال سوم بعثت و علنی شدن دعوت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله نازل شده است.
فضای نزول
فضای نزول سوره قمر فضای خصومت ها و تکذیب های مشرکان علیه پیامبر گرامی اسلام است، (مشرکان کوردلی که با تقاضای دو نیم کردن ماه دنبال شکست پیامبر در ادعای نبوت خود بودند، اما پس از عملی شدن این خواسته آنان حتی پس از رؤیت این معجزه بزرگ پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله حاضر به پذیرش اسلام و ایمان آوردن نشدند). خداوند این سوره را در جواب عناد و لجاجت های آنان فرستاد، سوره‌ای سراسر تهدید و عتاب، و بیان کننده داستان های پیامبران و امت های گذشته و عاقبت درناکشان، شاید که مشرکان پند گیرند.
ترتیب در مصحف
سوره قمر پنجاه‌وچهارمين سوره در چينش كنونى قرآن به شمار می آید.
ترتیب بر اساس نزول
سوره قمر سى‌وهفتمين سوره در ترتيب نزول می باشد و بعد از سوره طارق نازل شده است. (لازم به ذکر است اقوال در ترتیب نزول سوره های قرآن مختلف است)
ارتباط با سوره قبلی
چون خداوند سبحان سوره نجم را به ذكر قيامت پايان داد. سوره قمر را نيز به مثل آن شروع نموده است.
ویژگی
سوره قمر از سور مفصلات می باشد ابن قتیبه می گوید: ... مفصلات سوره های کوچکی هستند که بعد از سور مثانی آمده اند اینکه چرا این سوره ها را مفصل نامیده اند به خاطر کوتاه بودن آنها و اینکه بسيار به واسطه بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ از يكديگر جدا شده‌اند.
روايتى است كه از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل شده كه فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جاى تورات و سوره هاى مئين را به جاى انجيل و سوره هاى مثانى را به جاى زبور به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره هاى مفصّل فزونى بخشيد.
آيات سوره قمر غالبا كوتاه و بسيار داغ و تكان‌دهنده است. معجزه شق‌القمر پیامبر صلی الله علیه وآله در ابتدای این سوره آمده است.
