- آسمونی
- مجله اینترنتی
- دین و اندیشه
- قرآن کریم
- معرفی سوره العصر
معرفی سوره العصر
عصر
دهر و روزگار
مفهوم کلی سوره
بيدارگرى انسان زيانكار؛
عوامل نجات و سعادت .
اسامی سوره
سوره عصر (والعصر)
علت نام‌گذاری
«سوره عصر»؛ به خاطر قسمی که خداوند به این واژه یاد کرده است به این نام مشهور گشته است، و اکثر مصاحف و کتب تفسیری نیز از این سوره به نام سوره عصر یاد کرده اند. هر چند که در برخی تفاسیر و نیز از قول ابن‌عباس سوره والعصر به اثبات واو نیز آمده است.
تعداد آیات
سوره عصر سه آیه دارد.
تعداد کلمات
سوره عصر چهارده کلمه دارد. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره های قرآن مختلف است)
تعداد حروف
سوره عصر شصت‌وهشت حرف دارد. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره های قرآن مختلف است)
اهداف و آموزه ها
محورها و اهداف اساسى سوره عصر عبارت اند از:
الف) بيدارگرى انسان با يادآورى سرگذشت رو به افول و فروكاهشى او؛
ب) بيان عوامل نجات و سعادت انسان.
محتوا و موضوعات
جامعيت سوره عصر به حدى است كه به گفته بعضى از مفسران تمام علوم و مقاصد قرآن در اين سوره خلاصه شده است، و به عبارت ديگر؛ اين سوره در عين كوتاه بودن برنامه جامع و كاملى براى سعادت انسان تنظيم و ارائه نموده است.
نخست از سوگند به عصر شروع مى شود، سپس سخن از زيانكاربودن همه انسانها كه در طبيعت زندگى تدريجى نهفته است به ميان مى آورد، بعد فقط يك گروه را از اين اصل كلى جدا مى كند و آنها كه داراى برنامه چهار ماده اى زير هستند:
ايمان، عمل صالح، سفارش يكديگر به حق، و سفارش يكديگر به صبر. و اين چهار اصل، در واقع برنامه هاى اعتقادى و عملى و فردى و اجتماعى اسلام را در برمى گيرد.
فضائل، خواص و ثواب قرائت
در حديث ابى‌بن‌كعب است كه هر كس سوره عصر را قرائت كند خداوند براى او به صبر ختم فرماید و در روز قيامت با اصحاب حق خواهد بود.
حسين‌بن‌ابى‌العلاء از امام صادق عليه‌السلام روايت كرده كه فرمود: «كسى كه در نوافلش و العصر را قرائت كند خداوند او را در روز قيامت برانگيزد در حالى كه چهره و صورتش درخشنده و لبانش پرخنده و چشمانش روشن تا اینکه داخل بهشت گردد».
محل نزول
سوره عصر در مكه بر پيامبر اسلام صلى‌الله‌عليه‌وآله نازل شده است.
زمان نزول
تاريخ نزول سوره عصر در ما بين ابتداء وحى و هجرت مسلمين به حبشه است و بعد از سوره انشراح نازل شده است.
فضای نزول
با توجه به مکی بودن سوره عصر و اینکه این سوره در اوائل بعثت پیامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله نازل شده است می توان گفت که این سوره یک نوع اتمام حجت است برای مشرکان و حتی افراد مؤمن، در ابتدای امر رسالت که خداوند به دهر و روزگاری که مشرکان آنرا صاحب اثر می دانستند قسم میخورد که همۀ انسانها زیانکار هستند مگر افراد صاحب ایمان و عمل . با نزول این سوره امر بر مشرکان روشن شد که هیچ راه نجاتی ندارند جز اینکه به پیامبر ایمان بیاورند مؤمنان هم متوجه این مطلب شدند که صرف ایمان عامل نجات آنها نیست بلکه عمل صالح و تمسک به حق و صبر رستگاری آنها را در دنیا و آخرت به همراه خواهد داشت.
ترتیب در مصحف
سوره عصر صدوسومين سوره در چينش كنونى قرآن به شمار می آید.
ترتیب بر اساس نزول
سوره عصر سیزدهمين سوره در ترتيب نزول می باشد و بعد از سوره انشراح نازل شده است. (لازم به ذکر است اقوال در ترتیب نزول سوره های قرآن مختلف است)
ارتباط با سوره قبلی
خداوند سبحان سوره تکاثر را به وعيد از الهاء و سرگرمى به تكاثر پایان برد و سوره عصر را به مانند آن شروع نمود، و اينكه انسان در خسران است مگر مؤمن صالح.
ویژگی
سوره عصر با قسم به عصر آغاز شده است و همانند سوره نصر و کوثر دارای سه آیه می باشد.
سوره عصر از سور مفصلات می باشد ابن قتیبه می گوید: ... مفصلات سوره های کوچکی هستند که بعد از سور مثانی آمده اند اینکه چرا این سوره ها را مفصل نامیده اند به خاطر کوتاه بودن آنها و اینکه بسيار به واسطه بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ از يكديگر جدا شده‌اند.
روايتى است كه از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل شده كه فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جاى تورات و سوره هاى مئين را به جاى انجيل و سوره هاى مثانى را به جاى زبور به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره هاى مفصّل فزونى بخشيد.
سوره عصر تمامى معارف قرآنى و مقاصد مختلف آن را در كوتاه ترين بيان خلاصه كرده است.
