هواپیمایی ماهان ، از تاریخچه تا انواع پروازهای ماهان

هواپیمایی ماهان شرکت هواپیمایی خصوصی ایرانی است، که دفتر مرکزی آن در تهران قرار دارد. آسمونی در این بخش به معرفی کامل شرکت هواپیمایی ماهان می پردازد.

هواپیمایی ماهان ، از تاریخچه تا انواع پروازهای ماهان

هواپیمایی ماهان در سال 1371 در کرمان تأسیس گردید و نام ماهان ایر نیز برگرفته از ماهان شهری در 35 کیلومتری کرمان است. سهام‌دار عمدهٔ این شرکت مؤسسه خیریه مولی‌الموحدین است. شرکت هواپیمایی ماهان هم‌اکنون ناوگانی متشکل از 54 فروند هواپیمای مسافربری و باری را در اختیار دارد و روزانه به 52 مقصد، در اروپا، آسیا و خاورمیانه، پروازهای مستقیم دارد.

تاریخچه هواپیمایی ماهان

شرکت هواپیمایی ماهان، به مرکزیت شهر تهران، از لحاظ ناوگان هوایی و مسافر حمل شده به عنوان بزرگترین شرکت هواپیمایی ایران به‌شمار می‌آید. این شرکت در سال 1371 با برخورداری از دو فروند هواپیمای مسافربری، تأسیس گردید. شرکت هواپیمایی ماهان خدمات رسانی خود را در سال 1372 با برقراری پرواز بین شهر کرمان و پایتخت ایران، تهران، آغاز نمود. شروع پروازهای بین‌المللی این شرکت به اواخر سال 1372 بر می‌گردد که طی آن پرواز تهران به مقصد دبی صورت پذیرفت.

در سال 1378 اولین هواپیمای ایرباس ای300 به ناوگان هواپیمایی ماهان ملحق گردید و در سال 1379 به عضویت در انجمن بین‌المللی حمل‌ونقل هوایی (یاتا) پیوست. در سال 1380 شرکت، هواپیمای‌های پیشرفته ایرباس ای310 را وارد، که باعث تقویت ناوگان و بالا رفتن توان شرکت جهت انجام پروازهای دوربرد به مسیرهای خاوردور شد. در سال 1381 مقاصد جدید پروازی همچون دوسلدورف در آلمان، کلمبو در سری‌لانکا و دهلی در هند، به شبکه پروازی ماهان اضافه گردید. در سال 1383 مسیر بیرمنگام در انگلستان به عنوان دومین مقصد اروپایی هواپیمایی ماهان راه‌اندازی گردید.

در سال 1384 با ورود 4 فروند ایرباس ای320 به ناوگان ماهان وارد گردید و این شرکت به تنها شرکت هواپیمایی دارنده ناوگان مدرن در ایران تبدیل شد. شروع پروازهای ماهان به مقاصد منچستر و لاهور در پاکستان در سال 1385 آغاز گردید. در سال 1386 تعداد پروازهای دوبی به دو بار در روز افزایش و پرواز بانکوک را به صورت روزانه انجام شد. همچنین 3 فروند هواپیمای مدرن بوئینگ 747-400 به ناوگان اضافه گردید.

در ادامه روند رو به رشد شرکت هواپیمایی ماهان، نوسازی ناوگان این شرکت از طریق افزودن هواپیماهای دور برد و پهن پیکر ایرباس 340 که به تدریج از سال 1384 به ناوگان هوایی افزوده شدند، این شرکت موفق گردید تا ظرفیت جدیدی در مسیرهای پروازی موجود خود ایجاد کرده و در صدد توسعه مقاصد پروازی خود در سطح بین‌المللی باشد.

در سال 1389 افتتاح پرواز مستقیم از تهران به آلماتی در قزاقستان انجام شد. برقراری پروازهای مستقیم بین تهران و شانگهای و همچنین استانبول در سال 1390 آغاز گردید. شرکت تعداد ناوگان در سال 1391 به 45 هواپیما افزایش داد و که مقارن با افزایش پروازها به اربیل و آنکارابود. در سال 1392 شروع پروازهای ماهان به کویت از طریق تهران و شیراز آغاز و همچنین پروازهای تهران-گوانجو به سه پرواز در هفته افزایش یافت.

در حال حاضر این شرکت از تعداد 60 فروند هواپیما جهت انجام پروازهای خود به 24 مقصد بین‌المللی در اروپا، خاور دور و خاورمیانه (شامل شهرهایی همچون دوسلدرف، مونیخ، میلان، مسکو، کیف، پاریس، کپنهاگ، استانبول، آنکارا، شانگهای، گوانگژو، پکن، بانکوک، کوالالامپور، دهلی، دبی، آتن، آلماتی، ایروان، بغداد، نجف، بیروت، دمّام، دمشق، اربیل، جده، کابل، کویت، ...) بهره می‌برد.. همچنین شرکت هواپیمایی ماهان دارای شبکه پرواز گسترده داخلی به مقصد 32 شهر می‌باشد.

بیش از پنج میلیون و چهارصد هزار نفر مسافر در سال 1394 توسط شرکت هواپیمایی ماهان جابجا شده‌اند که از این تعداد، نزدیک به دو میلیون و چهارصد هزار نفر در مسیرهای بین‌المللی پرواز داشته‌اند.

حسین مرعشی (پسرعموی عفت مرعشی، همسر اکبر هاشمی رفسنجانی و عضو هیئت مؤسس خیریه مولی‌الموحدین علی ابن ابیطالب استان کرمان، سهام‌دار عمده هواپیمایی ماهان) در مصاحبه با شفاف در خصوص چگونگی راه‌اندازی ماهان ایر این چنین گفته:

در دورانی که استاندار کرمان بودم متوجه کمبود امکانات هوایی شدم. یک روز در دفتر کار خودم نشسته بودم، که یکی از دوستان از دبی تماس گرفت و گفت یک آقای مصری به نام ابراهیم کامل، چهار هواپیما دارد و می‌خواهد در ایران شرکت هواپیمایی تأسیس کند و سؤال کرد آیا شما آمادگی دارید این کار را در کرمان انجام دهید و من هم بدون درنگ و تأمل موافقت خودم را اعلام کردم. فوری به رئیس فرودگاه کرمان دستور لازم را دادم و فردای آن روز در سالن فرودگاه ما با طرف مصری نشستیم و مذاکره کردیم و قرار گذاشتیم یک شرکت مشترک به صورت پنجاه پنجاه تشکیل دهیم، به شرط آنکه سهم ایران را او تأمین مالی کند و از ما طلبکار باشد تا از درآمد شرکت آن را بردارد. یک ربع بیشتر مذاکره طول نکشید و در نهایت هم به توافق رسیدیم. بعد مطلع شدیم که دولت ایران در زمان شاه چند وام به دولت مصر داده بود که دولت مصر نتوانسته وام‌ها را به ایران بازپرداخت کند آقای کامل به ما گفتند اگر شما بتوانید موافقت طرف ایران را بگیرید من هم موافقت طرف مصر را می‌گیرم تا این هواپیماها را به جای طلب به ایران بدهیم. من فوراً با دکتر نواب در وزارت اقتصاد تماس گرفتم و ایشان هم موضوع طلب ایران از مصر را تأیید کرد. دکتر نواب قبول کرد به جای طلب ایران هواپیما را از آقای کامل تحویل بگیریم. ایشان رفتند موافق دولت مصر را گرفتند ما هم اینجا به آقای دکتر نوربخش گزارش دادیم و آقای هاشمی را هم در جریان گذاشتم. در نهایت با استفاده از این امکان، خیریه مولی الموحدین علی ابن ابیطالب استان کرمان مابازای ریالی را به دولت پرداخت کرد…"

در سال 1395 پروازهای ماهان به کیف، کپنهاگ، پاریس، مسکو و افزایش پروازها در مسیرهای خاور دور را ه اندازی سیستم دریافت کارت پرواز اینترنتی از طریق سایت این شرکت آغاز شد.

تحریم هواپیمایی ماهان

در تاریخ 21 مارس 2008، وزارت بازرگانی آمریکا چندین شرکت را به‌خاطر فروش 3 فروند هواپیمای ساخت آمریکا به ماهان ایر، به مدت شش ماه از برخورداری از امتیازات تجاری دولت آمریکا محروم کرد.

هواپیمایی ماهان در تاریخ 11 سپتامبر 2007 به دلیل نقص در مسائل ایمنی در فهرست سیاه اتحادیه اروپا قرار گرفت و پروازهای این شرکت را به دوسلدورف و منچستر و دیگر مقاصد اروپایی لغو کرد. نهایتاً اتحادیه اروپا در تاریخ 24 ژوئیه 2008، تقریباً یک سال پس از آن‌که ماهان ایر را به خاطر «عدم رعایت استاندارهای ایمنی» در فهرست سیاه قرار داده بود، نام این شرکت را از این فهرست خارج کرد.

هواپیمایی ماهان در روز چهارشنبه، 12 اکتبر 2011 از سوی ایالات متحده آمریکا به‌علت کمک به سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران تحریم شد.

با تحریم صنعت هوایی ایران هواپیمایی ماهان بادور زدن تحریم‌ها در سال‌ 2015 توانست از بزرگترین خریدهای هوایی ایران را انجام دهد. ماهان در ابتدای سال 94 توانست 9 فروند ایرباس را وارد خطوط هوایی‌اش کند. یک فروند ایرباس 321 باریک پیکر و هشت فروند ایرباس ای 340 که قابلیت آن جابجایی تعداد زیادی مسافر در مسافت‌های طولانی است. ماهان با دراختیار داشتن ایرباس 340 ماهان در شمار ایرلاین‌های ایرانی قرار گرفت که توان انجام پروازهای دوربرد را دارند. هرچند مقام‌های آمریکایی در ابتدا تهدید کردند که این هواپیماها به محض خروج از کشور مصادره خواهند شد، اما این تهدید به دلیل مغایرت با قوانین بین‌المللی هیچ‌گاه عملی نشد.

مقصدهای پروازی هواپیمایی ماهان

هواپیمایی ماهان به حدود 30 مقصد داخلی و 25 مقصد بین‌المللی در خاورمیانه، خاور دور و اروپا پرواز انجام می‌دهد.

کلاس‌های پروازی هواپیمایی ماهان

کلاس‌های پروازی ماهان بسته به پرواز داخلی یا خارجی بودنشان، اندک تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند. موارد اشتراک بین کلاس پروازی تجاری داخلی با تجاری خارجی، بسیار زیاد است و در اکثر خدمات پروازی با هم مشترک هستند اما در موارد مشخصی مثل امکان پخش DVD/MP3 شخصی در کلاس تجاری پروازهای خارجی که در پروازهای داخلی این کلاس پروازی در ماهان در نظر گرفته نشده‌است، متفاوت هستند.

پرواز داخلی ـ کلاس تجاری

• پذیرایی: غذاهای ویژهٔ ایرانی و بین‌المللی، انواع نوشیدنی‌ها
• سرگرمی: مجهز به تلویریون‌های 42" در کابین

پرواز داخلی ـ کلاس معمولی

• پذیرایی: پذیرایی معمول پروازها
• سرگرمی: مجهز به تلویریون‌های 42" در کابین

پرواز خارجی ـ کلاس تجاری

• پذیرایی: غذاهای ویژهٔ ایرانی و بین‌المللی، انواع نوشیدنی‌ها
• سرگرمی: مجهز به تلویریون‌های 42" در کابین، امکان استفاده از سیستم پخش DVD و MP3 شخصی هر مسافر در پروازهای بالای سه ساعت
• خرید داخل پروازی: امکان خرید از برندهای معتبر دنیا در حین پرواز
• خدمات آسایش: اهدای هدیهٔ کیف ملزومات بهداشتی، آرایشی و تحریری در پروازهای طولانی، اهدای هدیه به کودکان 2 تا 12 سال، ارایهٔ پتو و بالش بسته‌بندی شده و ضدعفونی

پرواز خارجی ـ کلاس معمولی

• پذیرایی: پذیرایی معمول پروازها
• سرگرمی: مجهز به تلویریون‌های 42" در کابین

حوادث هواپیمایی ماهان

• در 17 اسفند 1383 پرواز ایرباس A310 که از بانکوک به مقصد تهران پرواز کرده بود، پس از فرود در باند فرودگاه مهرآباد به سمت چپ باند منحرف شد. در این حادثه به هیچ‌یک از 91 سرنشین هواپیما آسیبی نرسید، اما به هواپیما خساراتی وارد شد.
• در 15 مهر 1391 پرواز بندرعباس- تهران این شرکت پس از پرواز به علت نقص فنی در سیستم تنظیم فشارهوا مجبور به بازگشت به بندرعباس شد.
• در 9 مهر 1392، پرواز مشهد - تهران این شرکت به دلیل نقص فنی و مشاهده شدن دود در بال هواپیما مجبور به بازگشت و فرود در فرودگاه شهید هاشمی‌نژاد مشهد شد.
• در 25 فروردین 1393، هواپیمای ایرباس شرکت ماهان که از تهران عازم بانکوک بود پس از 45 دقیقه به دلیل نقص فنی به تهران بازگشت.
• در 5 خرداد 1393، پرواز شماره 1039 که از تهران به مقصد رفسنجان در حال پرواز بود به علت نقص فنی در فرودگاه کرمان فرود اضطراری انجام داد.
• در 18 خرداد 1393، پرواز تهران - قشم با نزدیک شدن به فرودگاه قشم اعلام کرد که به دلیل نقص فنی در سیستم هیدرولیک امکان ادامه پرواز را ندارد و باید به فرودگاه مهرآباد بازگردد.
• در 13 شهریور 1393، پرواز 1037 تهران - مشهد این شرکت که با هواپیمای ایرباس ای 300 سری 600 انجام می‌گرفت پس از چند دقیقه به علت نقص فنی مجبور به بازگشت و فرود در فرودگاه مهرآباد شد.
• در 21 دی 1393، پرواز زابل - تهران که حسن قاضی زاده هاشمی ویزر بهداشت وقت نیز از مسافرانش بود، در هنگام برخاستن به دلیل از کار افتادن یکی از موتورهای هواپیما مجدداً در فرودگاه زابل به زمین نشست.
• در 23 خرداد 1394، یک فروند هواپیمای ایرباس در فرودگاه بین‌المللی بیروت دچار دچار نقص و ترکیدگی شد که با اقدام به موقع از رخ دادن حادثه جلوگیری به عمل آمد.
• در 28 تیر 1394، هواپیمای بوئینگ 747 هواپیمایی ماهان که تهران را به مقصد مشهد ترک کرده بود، پس از حدود 15 دقیقه پرواز به دلیل نقص فنی مجبور به بازگشت به تهران و فرود اضطراری در فرودگاه مهرآباد شد.
• در 23 مهر 1394، یک فروند هواپیمای بوئینگ 747 ماهان با 426 سرنشین که از تهران عازم بندرعباس بود دقایقی پس از پرواز به علت نقص فنی در موتور شماره 3 هواپیما و جدا شدن قطعاتی از موتور مجبور به بازگشت و فرود اضطراری در مهرآباد می‌شود. در این حادثه به کسی آسیب نرسید. در پی این حادثه مدیرکل دفتر ایمنی و مهندسی سوانح سازمان هواپیمایی کشوری از تشکیل کمیته بررسی علل نقص فنی در این پرواز خبر داد.
• در 24 آذر 1394، یک فروند هواپیمای ماهان که تهران را به مقصد مشهد ترک کرده بود، پس از 15 دقیقه به دلیل بسته نشدن چرخ‌ها، به تهران بازگشت و مجبور به فرود اضطراری در مهرآباد شد.
• در 3 دی 1394، یک هواپیمای ایرباس 310 شرکت ایرانی ماهان که از فرودگاه بین‌المللی امام خمینی عازم استانبول بود در فرودگاه بین‌المللی آتاترک، در ترکیه، پس از فرود به دلیل درست کار نکردن سیستم هیدرولیک ترمز با خارج شدن از باند فرودگاه با گارد ریل فرودگاه برخورد کرد. در این حادثه به کسی آسیب نرسید.
• در 30 خرداد 1395، یک فروند هواپیمای BAE146- آرجی100 پس از فرود در باند فرودگاه خارک به علت وزش باد شدید پشت، حدود 20 متر از انتهای باند فرودگاه خارج شده و چرغ دماغه آن شکسته شد. خوشبختانه در این حادثه به هیچ‌یک از 88 مسافر و خدمه پرواز آسیبی نرسید.
• در 23 تیر 1395، پرواز مسیر تهران به اهواز پس از برخاستن از فرودگاه مهرآباد و طی حدود 10 دقیقه از مسیر به دلیل نقص فنی مجبور به بازگشت به فرودگاه مهرآباد شد.
• در 6 مرداد 1395، پرواز مسیر مشهد - کیش پس از برخاستن به دلیل نقص فنی به ناچار از میانه مسیر به فرودگاه مشهد بازگشت.
• در 6 مهر 1395، ساعت 6:45 صبح، یک فروند هواپیمای ایرباس ای340 متعلق به شرکت هواپیمایی ماهان و یک فروند ایرباس ای310 متعلق به شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران «هما» که به ترتیب عازم مونیخ و لندن بودند هنگام جابه جایی در فرودگاه بین‌المللی امام خمینی از ناحیه دم به یکدیگر برخورد کردند. در این برخورد کسی صدمه ندید و مسافران با هواپیماهای جایگزین عازم مقصد شدند.
• در 11 دی 1395، هواپیمای مسیر تهران - دبی کمی بعد از پرواز به علت نقص در سیستم ناوبری هواپیما مجبور به فرود اضطراری در فرودگاه شیراز شد. پس از رفع نقص 43 نفر از مسافران حاضر به سوار شدن مجدد به هواپیما نشدند و هواپیما با 130 مسافر از شیراز به دبی پرواز کرد.
• در 22 دی 1395، هواپیمای مسیر تهران -کرمان حدود 20 دقیقه بعد از بلند شدن به دلیل آتش گرفتن موتور سمت راست مجبور به بازگشت و فرود اضطراری در فرودگاه مهرآباد شد. در این حادثه به کسی آسیبی نرسید.
• 26 اسفند 1396، یک فروند هواپیمای RJ100 – BAE 146 شرکت هواپیمایی ماهان به شماره پرواز 1085 در مسیر زابل به ایرانشهر دچار نقص فنی در موتور شماره 3 شد که با اعلام شرایط اضطراری، در فرودگاه زاهدان به زمین نشست.

12 مرداد 1397 پرواز شماره 1043 هواپیمایی ماهان که قرار بود با هواپیما کیش ترک کند، به دلیل نقص فنی در استارت موتور شماره یک با دو ساعت ونیم تاخیر به سمت فرودگاه جزیره کیش پرواز کرد. هنگامیکه هواپیما در نزدیکی جزیره کیش بود به یکباره ارتفاع به طرز شدیدی کم شد که باعث ترس و وحشت مسافران شده بود. مسافران این پرواز قصد سوار شدن در این هواپیما را نداشتند اما با توضیحات سرمهماندار و مسئول پرواز راضی به سوار شدن در این هواپیما شدند و همگی به سلامت به جزیره کیش رسیدند.

جوایز و دست‌آوردهای هواپیمایی ماهان

• 2010: لوح تقدیر رضایت مشتریان از خدمات رفاهی و ایمنی
• 2008: لوح تقدیر بین‌المللی ارتقاء کیفیت پاریس به عنوان تنها شرکت هواپیمایی دریافت‌کننده این لوح در قاره آسیا
• 2007: گواهینامه بهترین بیزینس کلاس خاورمیانه و لوح بهترین کارگو خاورمیانه
• 2006: بهترین کارگوی خاورمیانه AFIA
• 2006: بهترین ایرلاین ایران – مجله مسافرت انگلستان
• 2006: بهترین ارتقاء کیفیت خدمات - آلمان
• 2005: بهترین هواپیمایی در میسر Arab Travel
• 2004: هدیه دوستی با کشور تایلند

برند هواپیمایی ماهان

برند هواپیمایی ماهان در سال 1392 در دهمین جشنواره ملی قهرمانان صنعت ایران به عنوان یکی از 100 برند برتر ایران شناخته شد. هواپیمایی ماهان در سال 1396 وارد صنعت بیمه شد و بیمه ماهان را افتتاح نمود. بیمه ماهان تنها در زمینه بیمه‌های مسافرتی آتش سوزی شخص ثالث و بدنه فعالیت می‌کند.