سیمای یک رئالیست اجتماعی؛ مروری بر کارنامه کیانوش عيارى
سیدحسام فروزان
چهارشنبه ٢٠دى ١٤٠٢
قسمت اول
کیانوش عیاری از فیلمسازان خاص سینمای ایران است که نمونه مشابه ندارد. او از مکتب سینمای آزاد اهواز برخاسته و دلبستگی عجیبی به واقعیت و زندگی اجتماعی مردمش دارد. از معدود فیلمسازانی که می توانیم آنها را دارای سبک شخصی بدانیم. پایبندی او به واقعیت و واقع نمایی فیلمهایش به حدی است که برخی سکانس ها مستند بنظر می رسند.
از دیگر مولفه های سینمای او می توان به دغدغه مندی اجتماعی و کنشمندی فردی و جمعی اشاره کرد. شخصیت های فیلم های او معمولاً منفعل نیستند و با عملگرایی تغییری در سرنوشت خود و دیگران ایجاد می کنند. زندگی عادی در فیلم ها و سریال های او جاری و ساری است و کاراکترهایش همدلی تماشاگر را برمی انگیزند. او خود و مخاطبش را فریب نمی دهد و از تلخی های واقعیت نمی کاهد. عیاری در عین حال رسالت خاصی برای خودش قائل نیست و سینما را اسباب بازی خود می داند! به بهانه اکران فیلم «ویلای خصوصی» که در کارنامه عیاری فیلم متفاوتی است مرور کوتاهی داریم بر جهان فیلمها و سریال های شاخص او.
تا ببینیم که او چه مسیری طی کرده تا به ویلای ساحلی رسیده. با ذکر این نکته که مناسبات بازار سینمای ایران بالاخره فیلمساز دغدغه مند مثل عیاری را هم وادار کرده کمدی پرفروشی بسازد... شاید در نگاه اول فکر کنیم ویلای ساحلی ربطی به جهان کیانوش عیاری ندارد، اما در همین فیلم هم رگه هایی از دغدغه مندی عیاری و نقد او به اجتماع دیده می شود. ضمن اینکه طنز ظریف عیاری را هم پیش ازین در برخی سکانس های مجموعه تلویزیونی «روزگار قریب» دیده بودیم. ویلای ساحلی البته اولی کمدی عیاری نیست و او پیش از این هم سراغ این ژانر رفته است.
شبح کژدم / 1365
اولین فیلم کیانوش عیاری «تنوره دیو» بود که اثر قابل توجهی بود با بازی جهانگیر الماسی. شبح کژدم به عنوان دومین فیلم بلند او بیشتر حدیث نفس است؛ روایت تلاش فیلمسازی بنام محمود که می خواهد فیلم کوتاهش را به فیلم بلند سینمایی تبدیل کند.
او با فراز و نشیب های بسیاری روبرو می شود و در آخر فیلم و زندگی واقعیش باهم ترکیب می شوند! شبح کژدم یکی از فیلمنامه های عیاری بود که اجازه ساخت گرفت. یکی از اولین فیلمهایی که با صدابرداری سرصحنه در سینمای ایران ساخته شد. فیلم در جشنواره فیلم فجر چندان مورد توجه قرار نگرفت و منتقدان هم نظر خوشی نسبت به آن نداشتند.
آن سوی آتش / 1366
عیاری در سومین فیلم خود به خاستگاه خود یعنی جنوب برمی گردد. فیلم داستان دو برادر جنوبی بنام های نوذر و عبدالحمید است که بر سر سهمشان از پول شرکت نفت با هم اختلاف دارند. شرکت نفت خانه آنها را تصاحب کرده و دو برادر برای بدست آوردن سهم خود رودروی هم قرار می گیرند. علاقه نوذر به آسیه (عاطفه رضوی) که دختری شیرفروش است نیز از خطهای داستانی فیلم است.
سیامک اطلسی، خسرو شجاع زاده، عاطفه رضوی و پروین سلیمانی از بازیگران فیلم هستند. نگاه منتقدانه عیاری و تاثیر درآمد نفت در یک اجتماع کوچک در فیلم کاملا مشهود است. آنسوی آتش اولین فیلم عیاری است که در جشنواره های خارجی مثل کن از آن تقدیر می شود. این فیلم را می توان اولین نقطه عطف در سینمای عیاری محسوب کرد.
ایکاش لینک به قسمت های بعدی مطالب پایین صفحه باشه
درج شدند