14 شعبان ، تأسیس بیت الحکمه از سوی ایرانیان در دربار مأمون

آسمونی : "بیت الحکمه" بغداد به عنوان نخستین دانشگاه اسلامی قدمتی طولانی دارد که به عنوان شاهکار تمدن...

آسمونی : "بیت الحکمه" بغداد به عنوان نخستین دانشگاه اسلامی قدمتی طولانی دارد که به عنوان شاهکار تمدن اسلامی ارمغان تازه ای برای بشریت آورد و تحولات بسیاری را موجب شد .

بیت الحکمه در بغداد، ابتدا به عنوان کتابخانه مورد استفاده علما و مترجمان قرار گرفت اما پس از پیشرفت و توسعه آن تبدیل به مرکزی برای فراگیری دانش شد و به عنوان اولین دانشگاه اسلامی به علت غنای کتب موجود در این کتابخانه مورد استقبال دانشجویان و محققان قرار گرفت، به طوری که خوارزمی خود در این دانشگاه اسلامی به تحصیل پرداخت و در زمینه ستاره شناسی و جغرافیا به تبحر خاصی دست یافت.

تاریخ ساخت بیت الحکمه

آراء و نظرات مختلفی درباره تأسیس بیت الحکمه وجود دارد برخی آن را به خلیفه ابوجعفر منصور در سالهای ( 136 تا 158هجری )، به علت اهتمام منصور به علم و علما و اولین کسی که مسلمانان را به فراگیری علم و دانش مختلف ترغیب کرد، نسبت داده اند و معتقدند که او علما را به ترجمه کتابهای فارسی، یونانی و هندی به زبان عربی تشویق کرد.

از کتابهایی که در این دوران ترجمه شده " سند هند" است که درباره ریاضیات بوده و محمد بن ابراهیم فزاری از زبان هندی به عربی ترجمه کرده است. همچنین کتابهای اقلیدس و بطلمیوس و کتبی درباره تاریخ، ادبیات و حدیت نیز در خزانه قصر مورد توجه قرار گرفت که اساس و پایه ای شد تا کتابخانه بیت الحکمه راه اندازی شود . با این توضیحات ریشه تاریخی بیت الحکمه به زمان خلیفه منصور باز می گردد.

اما برخی دیگر گفته اند که زمان تأسیس بیت الحکمه به دوران خلیفه هارون الرشید سالهای ( 170 تا 193 هجری) که زمان شکوفایی تمدن و علم بوده است برمی گردد. به ویژه اینکه جنبشهای ترجمه و تألیف افزایش یافته و هدف از آنها غنای فکر عربی و افزایش علوم و معارف مختلف بوده است. از این رو هارون الرشید به کتابهای مختلف اهتمام ورزید و هنگام سیطره ارتش خود بر عموریه و آنکارا دستور جمع آوری کتابها را صادر کرد و گروهی از علما را به منظور بررسی این کتابخانه ها و آوردن کتابهای نادر و نفیس ترغیب کرد. از این رو در پی جمع آوری کتاب از دوران منصور و پسرش خلیفه مهدی خزانه ای برای حفظ کتابها تأسیس شد.

نظر گروهی دیگر بر این است که خلیفه مأمون در سالهای ( 198 تا 217 هجری) بیت الحکمه را تأسیس کرد. شرق شناس بریتانیایی به نام " دیلاس اولیری" گفت: "خلیفه مأمون مدرسه ای تأسیس کرد که نام آن را بیت الحکمه نامید و در آن آموزشگاههایی برای ترجمه کتابهای علمای یونان قرار داد ".

اما می توان گفت که بیت الحکمه قبل از مأمون وجود داشت و در روزگار مأمون به شکوفایی رسید و علما را به تألیف و بررسی و مناظره تشویق کرد . بیشتر خلفای بنی عباس به فرهنگ توجه کرده و به علم و علما اهتمام می ورزیدند. از این رو وی کار پدرش رشید را در ساخت بیت الحکمه و آوردن کتاب از کشورهای مختلف کامل کرد.

متأسفیم که این مطلب مورد پسند شما واقع نشده است.

لطفاً با اعلام دلیل نارضایتی خود، ما را در تولید مطالب بهتر یاری نمایید:

بروز نیست کامل نیست اشتباه است دلایل دیگر

دلیل خود را توضیح دهید:

ثبت انصراف

همچنین بخوانید

۲۰ آذر؛ شهادت آیت الله دستغیب

منبع: آسمونی