- آسمونی
- مجله اینترنتی
- چهره ها
- چهره های موسیقی
- به بهانه آهنگساز مطرح یونانی ونجلیس، پایان افسانه یونانی
به بهانه آهنگساز مطرح یونانی ونجلیس، پایان افسانه یونانی
دوشنبه 16 خرداد 1401
نرگس خرقانى
هفدهم ماه می دنیای موسیقی یکی از بزرگان خود را ازدست داد. ونجلیس آهنگساز افسانه ای یونان در این روز بر اثر نارسایی قلبی درگذشت و حسرت بزرگی را برای دوست داران موسیقی اش به جای گذاشت.
ونجلیس از آن نسل آهنگسازانی بود که برای فیلم های با عظمت و بزرگی موسیقی ساخت و از این حیث در زمره نسل طلایی آهنگسازان قرن بیستم قرار گرفت و خاطرات زیادی را برای مخاطبان سینمای جهان ایجاد کرد.
اوانگلوس اودیسئاس پاپاتاناسیو با نام هنری ونجلیس 29 مارس 1943 در شهر ولس یونان متولد شد و از سن چهار سالگی کار در زمینه موسیقی را آغاز کرد. در شش سالگی، والدینش او را به یک مدرسه تخصصی موسیقی در شهر آتن فرستادند. عدم استقبال او از فراگرفتن درسهای پیانو در قالب سنتی آن، موجب شد تا او با موسیقی مبتنی بر خواندن و نوشتن نُت بیگانه باشد. وی بعدها در مصاحبهای با مجله لایف دربارهٔ عدم توانایی خواندن موسیقی چنین میگوید: وقتی معلمهایم از من میخواستند تا چیزی را برای آنها بنوازم، تظاهر میکردم که دارم از روی نت میخوانم درحالیکه از حفظ آن را اجرا میکردم. البته آنها حقه من را میفهمیدند، اما برایم مهم نبود.
بنابراین، بر خلاف بسیاری از آهنگسازان بزرگ که در زمینه موسیقی تحصیلات آکادمیک دارند، ونجلیس آهنگسازی خود آموخته بود و در زمینه موسیقی در دانشگاه تحصیلات آکادمیک نداشت و هیچگاه نیز علاقه ای نشان نداد که در زمینه به دانشگاه برود.
همین امر باعث شده بود این آهنگساز مطرح یونانی در موسیقی اش خیلی پایبند به اصول معمول موسیقی نباشد و گرایش او به سبک موسیقی الکترونیک که در شروع کارش در سطح موسیقی جهانی چندان معمول نبود، نیز برگرفته از همین روحیه متفاوت او با آهنگسازان معمول موسیقی کلاسیک در جهان است و همین ایجاد کننده سبکی نو در موسیقی قرن بیستم شد.
در شروع کار “ونجلیس “کارش را با ساخت موسیقی در گروه بچه های آفرودیت شروع کرد. نکته جالب توجه این بود که خواننده این گروه، دیگر یونانی مشهور تاریخ موسیقی جهان یعنی “دمیس روسوس“ افسانه ای بود. در شروع کار تلاش این گروه برای ورود به بریتانیا موفق نبود و اعضای آن در پاریس مستقر شدند و نخستین آلبوم خود را در فرانسه تولید کردند. این آلبوم در بیشتر نقاط اروپا مورد توجه قرار گرفت اما پس از انتشار این آلبوم، اعضای گروه بهخاطر اختلافات داخلی از گروه جدا شدند.
اما همکاری ونجلیس با دمیس روسوس شروع فوق العاده ای برایش بود و ترانه های این گروه خیلی سریع مطرح شدند و نه تنها در اروپا بلکه در جهان مورد توجه قرار گرفتند. اما تنها ساخت موسیقی برای ترانه ها ونجلیس را قانع نمی کرد و از میانه دههٔ 1970 به ساخت موسیقی برای چند مستند دربارهٔ جانوران و طبیعت روی آورد که موفقیت این کارها سبب شد تا به موسیقی فیلم علاقهٔ بیشتری نشان دهد.
این موفقیت ها در دهه هشتاد به اوج خود رسید و او در سال 1981 جایزه اسکار برای موسیقی فیلم “ارابههای آتش" را به عنوان آهنگساز آن فیلم دریافت کرد. تکآهنگ ارابههای آتش که برای آلبوم موسیقی این فیلم عرضه شد توانست تا جایگاه نخست 100 آهنگ داغ بیلبورد بالا بیاید، همچنین از این تکآهنگ در مسابقههای المپیک 2012 لندن و درهنگام اهدای مدال استفاده شد.
ونجلیس در سبک های مختلف موسیقی فعالیت داشت از جمله او آهنگساز و نوازندهٔ سبک الکترونیک، امبینت، نیو اِیج، پراگرسیو، جاز و پاپ راک اهل یونان بود. او آهنگساز موسیقی فیلم هایی دیگری از جمله فیلم بلید رانر، فتح بهشت، اسکندر، باونتی، جنوبگان، گمشده نیز بوده است.
ونجلیس در طول بیش از 50 سال فعالیت در عرصهٔ موسیقی بیشتر از 50 آلبوم موسیقی منتشر کرد و از او به عنوان یکی از برترین آهنگسازان موسیقی الکترونیک در همهٔ دوران یاد میشود.
ونجلیس تولید موسیقی اختتامیه المپیک سیدنی استرالیا در سال دوهزار و هم زمان با آغاز قرن 21 را به عهده داشت. برخی از کارشناسان، موسیقی او را به یک ارکستر الکترونیکی تشبیه کردهاند. به گفته ونجلیس تکنولوژی و موسیقی همیشه با هم بودهاند و موسیقی هرچه باشد، یک علم است.
ونجلیس الهام بخش بسیاری از آهنگسازان پس از خود نیز بود و شاید معروف ترین آنها یانی دیگر آهنگساز مطرح یونانی باشد که به مانند ونجلیس از موسیقی الکترونیک در کارهایش بسیار سود جسته است.
و کلام پایانی اینکه مرگ بزرگانی چون ونجلیس مطمئنا این سوال را ایجاد می کند که چند سال دیگر طول خواهد کشید که دنيا آهنگساز بزرگی چون او را دوباره به خود ببيند كه با موسیقی خود دنیا را به تحسین وادارد.
