تاریخچه شهر آق قلا در گلستان

تاریخچه شهر آق قلا در گلستان

سیب زمینی و دانه‌های روغنی است که از طریق آبیاری و دیم به دست می‌آید. شهرستان آق‌قلا در شمال گلستان و در کنار رودخانهٔ گرگان رود با داشتن آثار تاریخی و صنایع دستی همچون انواع قالی ترکمن از مناطق گردشگرپذیر این استان است.

نام شهر آق قلا در گلستان

نام قدیمی این شهر مبارک‌آباد، «اسپی‌دژ» یا «دژ سفید» بوده‌است. اسپی در زبان مازندرانی (طبری) به معنای سفید می‌باشد. و ترکمن‌ها نام «آق‌قلعه» یعنی قلعه سفید را بر آن نهاده‌اند. برای مدتی تا پیش از سال 1357 پهلوی دژ نامیده می‌شد، اما اکنون نام ترکمنی خود را بازیافته‌است.

تاریخچه آق قلا در گلستان

این شهر در 18 کیلومتری شمال شهر گرگان بر جلگه‌ای هموار در کنار رودخانهٔ گرگان با عرض جغرافیایی °36 وَ 58 و طول جغرافیایی °54 وَ 16 قرار گرفته‌است. براساس سرشماری تقریبی 1362–1363 تعداد خانوارهای آق‌قلعه 799‘13 نفر بوده‌است. آق‌قلعه شهر آبادی است که بر سر راه بندر ترکمن به گنبد قابوس قرار گرفته‌است. رودخانهٔ گرگان، آق‌قلعه را به هفت بخش تقسیم می‌کند. گفته می‌شود این شهر توسط شاه عباس در سال 1020 هجری قمری بنا شده‌است.

از بناهای قدیمی آق‌قلعه پل آجری است که در دوران صفویه بر روی رودخانهٔ گرگان ساخته شده‌است. در عکسی که در دورهٔ ناصرالدین شاه از این پل برداشته‌اند دو مناره در کنار پل دیده می‌شود. اکنون از این مناره‌ها اثری نیست. از مدتی پیش پل دیگری بر این رودخانه ساخته‌اند که با احداث آن، رفت‌وآمد وسایل نقلیهٔ موتوری از روی پل قدیمی صورت نمی‌گیرد، و از آن تنها به عنوان یکی از آثار قدیمی نگهداری می‌شود. این پل دارای 5 چشمه با ساختمان قدیمی است و تعمیرات جدیدی نیز در آن شده‌است. از بناهای تاریخی دیگر این شهر قلعهٔ کهن آن است که اکنون خراب شده و تنها دیوارهای جنوبی و اندکی از دیوار شمال به جنوب آن بر جای مانده‌است. این قلعه به قلعهٔ مبارک‌آباد (نام پیشین آق قلعه) مشهور بوده‌است. دیوار قزل آلان که گفته می‌شود اسکندر آن را بنا نهاده و انوشیروان ساسانی آن را تعمیر کرده، از 3 کیلومتری شمال آق‌قلعه می‌گذرد. این دیوار از دریای خزر شروع می‌شده و تا کوه‌های گلی داغ به طول تقریبی 170 کیلومتر امتداد می‌یافته‌است. اکنون این دیوار، مخروبه است و بعضی از قسمت‌های آن که هنوز پابرجاست بین 2 تا 4 متر ارتفاع دارد.

از دیدنی‌های آق قلا، پنجشنبه‌بازار این شهر است. در این بازار محلی و دیدنی، مردم از هر قشر و صنفی کالاهای خود را عرضه می‌کنند که در این میان عرضهٔ صنایع دستی مردم ترکمن، مانند قالی، قالیچه، و پُشتی‌های زیبا از همه دیدنی‌تر است.

از آثار طبیعی و تاریخی آق‌قلا می‌توان پل آق‌قلا، سد وشمگیر، تالاب اینچه، گلفشان‌های قارنی یاریق، اینچه، نفتیجه و دیوار تاریخی گرگان (قزل آلان) را نام برد.