- آسمونی
- مجله اینترنتی
- دین و اندیشه
- قرآن کریم
- معرفی سوره المدثر
معرفی سوره المدثر
مدثّر
كسي كه لباس پوشيده يا در لباس خود را پيچانده است.
مفهوم کلی سوره
يادآورى رستاخيز؛
علنى شدن دعوت پيامبر صلى الله عليه و آله ؛
دفاع از پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله و قرآن ؛
عوامل دوزخى شدن افراد؛
صفات بهشتيان و دوزخيان .
اسامی سوره
مدثّر
علت نام‌گذاری
«سوره مدثّر»؛ نام اين سوره «مدثّر»، به معناى «جامه به خود پيچيده» است كه از آيۀ اول اين سوره گرفته شده است.
تعداد آیات
سوره مدثّر پنجاه‌وشش آیه دارد.
تعداد کلمات
سوره مدثّر دویست‌و‌پنجاه کلمه دارد.[5] (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره های قرآن مختلف است)
تعداد حروف
سوره مدثّر هزاروده حرف دارد. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره های قرآن مختلف است)
اهداف و آموزه ها
هدف هاى مهم سوره مدثّر عبارت اند از:
1. يادآورى معاد و هشدارى به مشركان در همین راستا؛
2. دعوت پيامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله به قيام و اعلام رسالت به صورت علنى.
محتوا و موضوعات
بحثهاى سوره مدثّر روي هم رفته بر هفت محور دور مى زند:
دعوت پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله به قيام و انذار و ابلاغ آشكار و صبر و استقامت در اين طريق، و تحصيل آمادگيهاى لازم براى اين كار؛
اشاره به رستاخيز، و صفات دوزخيان، همانهایی كه به مقابله با قرآن برخاسته، و به استهزاى حق پرداختند؛
قسمتى از ويژگيهاى دوزخ توأم با انذار كافران؛
تاكيد بر امر رستاخيز از طريق سوگندهاى مكرر؛
ارتباط سرنوشت هر انسانى با اعمال او، و نفى هر گونه افكار غير منطقى در اين زمينه؛
قسمتى از ويژگيهاى بهشتيان و دوزخيان و سرنوشت هر كدام از آنها؛
چگونگى فرار افراد جاهل و بي‌خبر و مغرور و خودخواه از حق.
فضائل، خواص و ثواب قرائت
ابى‌بن‌كعب از پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله روايت نموده كه فرمود: «كسى كه سوره مدّثر را قرائت كند به او اجری به عدد كسانى كه محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله را تصدیق کرده‌اند و او را در مکه تكذيب كردند داده خواهد شد».
محمدبن‌مسلم از امام باقر عليه‌السلام حديث نموده كه فرمود: «كسى كه در نماز واجب سوره مدّثر را قرائت كند بر خدا لازم است كه او را در درجه محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله قرار دهد و در زندگى دنيا هرگز به او سختى نرسد».
محل نزول
سوره مدثّر در مكه بر پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله نازل شده است.
زمان نزول
نزول سوره مدثّر ما بين ابتداء وحى و هجرت مسلمين به حبشه است و بعد از سوره مزمل نازل شده است.
فضای نزول
سوره مدثر در اوایل بعثت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله نازل شده است، بعثت آن حضرت فضای شهر مکه را شدیدا تحت تاثیر قرار داده بود با توجه به اینکه آوازه دعوت و نبوت پیامبر حتی به خارج از شهر مکه هم رسیده بود مشركان عرب در آستانه موسم حج جمع شدند، و سران آنها مانند ابوجهل، و ابوسفيان، و وليدبن‌مغيره، و نضربن‌حارث، و ... به مشورت پرداختند كه در برابر سؤالات مردمى كه از خارج به مكه مى آيند، و جسته گريخته مطالبى در باره ظهور پيامبر اسلام ص شنيده اند چه بگويند؟
اگر هر كدام بخواهند جواب جداگانه اى بدهند، يكى كاهنش خواند، و ديگرى مجنون، و ديگرى ساحر، اين تشتت آراء اثر منفى خواهد گذاشت، بايد با وحدت كلمه به مبارزه تبليغاتى بر ضد پيامبر بر خيزند! بعد از گفتگو به اينجا رسيدند كه بهتر از همه اين است كه بگويند ساحر است زيرا يكى از آثار پديده سحر جدايى افكندن ميان دو همسر، و پدر و فرزند است، و پيامبر با عرضه آئين اسلام چنين كارى را انجام داده بود! اين سخن به گوش پيامبر رسيده سخت ناراحت شده و غمگين به خانه آمد و در بستر آرميد كه آيات فوق نازل شده و او را دعوت به قيام و مبارزه كرد.
ترتیب در مصحف
سوره مدثّر هفتادوچهارمين سوره در چينش كنونى قرآن به شمار می آید.
ترتیب بر اساس نزول
سوره مدثّر چهارمين سوره در ترتيب نزول می باشد و بعد از سوره مزمّل نازل شده است. (لازم به ذکر است اقوال در ترتیب نزول سوره های قرآن مختلف است)
ارتباط با سوره قبلی
چون خداوند سبحان پيامبرش صلی‌الله‌علیه‌وآله را در آخر سوره مزمّل امر به نماز و زكات و قرض‌الحسنه نمود او را در اوّل سوره مدثّر به انذار و ترسانيدن فرمان داد، و گويا كه او را فرمان داد كه از خود شروع کند پس از آن به مردم انذار نماید.
ویژگی
سوره مدثر از سور مفصلات می باشد ابن قتیبه می گوید: ... مفصلات سوره های کوچکی هستند که بعد از سور مثانی آمده اند اینکه چرا این سوره ها را مفصل نامیده اند به خاطر کوتاه بودن آنها و اینکه بسيار به واسطه بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ از يكديگر جدا شده‌اند.
روايتى است كه از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل شده كه فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جاى تورات و سوره هاى مئين را به جاى انجيل و سوره هاى مثانى را به جاى زبور به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره هاى مفصّل فزونى بخشيد.
سوره مدثّر از اولين سوره هاى نازل در اوائل بعثت و ظهور دعوت اسلامى است و بعضى هم احتمال داده اند سوره مورد بحث اولين سوره اى باشد كه بعد از مامور شدن آن جناب به دعوت علنى نازل شده باشد، و سوره علق اولين سوره نازله از قرآن باشد، چون رسول خدا صلی الله علیه و آله بعد از بعثت و نزول سوره علق مدتها دعوتش پنهانى بود، در نتيجه سوره مورد بحث به منزله آيه" فَاصْدَعْ بِما تُؤْمَرُ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِكِينَ " است، كه دعوت علنى را اعلام مى كند.
