در میان انبوه ستارگان كه اسپانیا به جهان فوتبال معرّفی كرده است، نام «لوییس سوارز» از جمله نامهای درخشان است.
سوارز بازیكنی بود كه از همان آغاز دوران حرفهای خود به لطف پاسهای عمقی زیبا، دقیق و انفجاری مورد توجه همگان قرار گرفت و ملقب به “آرشیتكت ” El Arquitecto شد. سوارز در دوم می 1935 در «لاكرونیا» واقع در ایالت «گالیسیا» متولّد شد. محل زندگی او در دوران ابتدایی زندگی «آنتونیدا دهركولورل» در همسایگی «مونته آنتو» بود. سوارز در 14 سالگی بازی را در «دپورتیوو» آغاز كرد و از 1949 تا 1953 در تیم جوانان «فابری» بازی كرد.
آغاز بازی او در لالیگا به سال 1953 بر میگردد. جایی كه او به عنوان یك بازیساز نام خود را بر سر زبانها انداخت. سوارز در كنار بازیكنانی چون آرسنیو ایگلسیاس، پاهینیو و... به شدّت درخشید كه اوج بازیهای این تیم در 6 دسامبر 1952 در برابر بارسلونا رقم خورد. جایی كه بارسا (1-6) مغلوب شد! سوارز در آن فصل در 17 مسابقه 3 گل برای دپورتیوو به ثمر رساند و قبل از پایان لیگ توسط مسؤولین بارسا شكار شد.
كاتالانها از سوارز در هفت مسابقه جامحذفی استفاده كردند. امّا بازی در تیم اصلی بارسلونا برای سوارز جوان نیازمند زمان بود. چنین شد كه آنها سوارز را در فصل 55-1954 به باشگاه دسته دومی «اسپانیا ایندستریال » سپردند و سوارز در فضایی آرام پختهتر شد. آنگاه به تیم اصلی آبی و اناریها بازگشت و تا سال 1961 روزهایی طلایی را برای این تیم پدید آورد. او در كنار ساندوركوچیس، زولتان ژیبور، لادیسلاو كوبالا، راماتس، اورایستو و مربیگری نابغهای چون «هلنیوهررا» درخشید. در بارسلونا او بیشتر در پشت سر مهاجمین اصلی به فعالیت میپرداخت.
تیم رؤیایی بارسلونا در دهه 50 سرانجام اولین موفقیتها را در 1957 به دست آورد و این تیم قهرمان جامحذفی اسپانیا شد و درسال 1958 نیز قهرمان اولین دوره جام مكاره اروپا شد. جامی كه بعدها «جام یوفا» نام گرفت. یك سال بعد نوبت به كسب دو جام بود. بارسا هم قهرمان لیگ شد و هم در جام ژنرالی (جامحذفی) فاتح اسپانیا شد. سال 1960 نیز سالی درخشان برای كاتالانها بود و ستارگان این تیم هم از قهرمانی خود در لالیگا دفاع كردند و هم در دومین دوره جام مكاره اروپا عنوان خود را حفظ نمودند. سوارز هم نخستین بازیكن زاده اسپانیا لقب گرفت كه مرد سال فوتبال اروپا شده است. تیم بزرگ بارسلونا درسال 1961 دست به كاری شگرف زد و «رئال مادرید» را كه هر پنج دوره ابتدایی جام قهرمانان اروپا را فتح نموده بود، به زانو در آورد و به افسانه شكستناپذیری این تیم خاتمه داد. این بار كاتالانها نماینده اسپانیا در فینال این جام بودند امّا نتوانستند عنوان قهرمانی را از آن خود سازند و با نتیجه (2-3) مغلوب بنفیكا پرتغال شدند.
در سال 1961 سوارز به گرانترین فوتبالیست جهان بدل شد. «هلنیو هررا» مربی بزرگ بارسا راهی اینتر شده بود و برای ساختن یك تیم شكست ناپذیر نیاز به بزرگانی چون سوارز داشت ولو با صرف هزینهای 250 میلیون لیرهای (142 هزار پوندی). هررا تصمیم گرفت كه از دومین بازیكن برتر اروپا در سال 1961 به عنوان یك بازیساز استفاده كند تا در هنگام دفاع از پاسهای هوشمندانه او نهایت استفاده شده و تیم قابلیت تبدیل دفاع به حمله را داشته باشد. به این ترتیب سیستم كاتاناچیو شكل گرفت؛ سیستمی كه از دفاعی بتونی تشكیل شده بود و در هنگام ضدحمله به سرعت تغییر حالت داده و با پاسهای سوارز به حمله تبدیل میشد. سوارز با اینتر قهرمان سری A در سال 1963 شد و آنگاه روزهای اوج اینتر افسانهای فرا رسید.
این تیم در سال 1964 با پیروزی (3-1) بر رئال مادرید فاتح لیگ قهرمانان اروپا شد و سوارز سرانجام قهرمانی در اروپا را تجربه كرد. چندماه بعد اینتر فاتح جام بین قارهای شد و سوارز باز هم به عنوان اولین بازیكن برتر سال اروپا برگزیده شد. سال 1965 فصلی استثنائی بود. اینتر قهرمان لیگ شد. از قضا فینال جام قهرمانان هم در ورزشگاه خانگی این تیم برگزار میشد و اینتر با پیروزی (1-0) برابر بنفیكا مجدداً قهرمان اروپا شد. چندی بعد نوبت به دفاع از عنوان قهرمانی در جام بین قارهای رسید و در پایان سال نیز سوارز سومین بازیكن برتر قارّه سبز شد!
تیم اینتر در سال 1966 نیز از قهرمانی خود در سری A دفاع كرد امّا با رفتن هورا، روزهای خوش این تیم نیز خاتمه یافت. سوارز تا سال 1970 در این تیم باقی ماند. او كه طی 122 بازی برای بارسلونا 61 گل زده بود، در اینتر 256 بار به میدان رفت و 42 گل به ثمررساند. او سه فصل را نیز در سامپدوریا سپری كرد و در 63 مسابقه 9 بار برای این تیم گل زد.
سوارز برای نخستین بار در 6 دسامبر 1957 و در پیروزی (6-1) اسپانیا مقابل هلند برای اسپانیا به میدان رفت. او در دو جامجهانی 1962 و 1966 برای اسپانیا بازی كرد امّا بزرگترین افتخار او در تیم ملّی به هنگام میزبانی اسپانیا در جام ملّتهای اروپا رقم خورد. اندكی پس از كسب افتخار با اینتر و قهرمانی در جام قهرمانان اروپا، سوارز در جام ملّتهای اروپا نیز درخشید و در كنار ستارگانی چون ماریا فاوسته، آمانسیسو آمارو، خوزه آنخل ایریبار، خوزه ماریا پرهدا و... قهرمان اروپا شد. سوارز نخستین بازیكنی بود كه در یك سال هم در جام قهرمانانان و هم در جام ملّتها قهرمان میشد. افتخاری كه برای 24 سال كسی به آن نرسید!
او تا سال 1966 در 31 بازی ملّی به میدان رفت و 14 گل زد. پس از آن دیگر پیراهن تیم ملّی را به تن نكرد تا آن كه در 1972 برای آخرین بار با این پیراهن به میدان رفت. دوران مربیگری او در 1925 با هدایت اینتر آغاز شد و او سه دوره مجزّا روی نیمكت اینتر نشست كه دوبار آن به عنوان سرپرست بود. وی همچنین هدایت تیمهای سامپدوریا (1975) اسپال (76-1975) كومو (77-1967) كالیاری (78-1977) دپورتیوو (79-1978) اینتر (1992) آلباسته (1994) و اینتر (1995) را برعهده گرفت. در رده ملّی نیز سوارز هدایت تیمهای زیر 21 سال، جوانان و تیم ملّی اسپانیا را عهدهدار شد. او از 1988 تا 1991 سرمربی اسپانیا بود و این تیم را به دور دوم جامجهانی 1990 هدایت كرد.
سوارز در 9 جولای 2023 در میلان از دنیا رفت.