- آسمونی
- مجله اینترنتی
- چهره ها
- چهره های ورزشی
- بیوگرافی یان ژلزنی
بیوگرافی یان ژلزنی
در هنگام برگزاری المپیك سئول (1988)، یان ژلزنی 22 ساله بود. پرتابگری لاغراندام كه در روز پنجشنبه 16 ژوئن 1966 در ملادا بولسلاو كشور چكسلواكی به دنیا آمده بود. علیرغم جوانی یان، كارشناسان دو و میدانی بخت فراوانی برای وی قائل بودند، زیرا ژلزنی به عنوان ركورددار جهان در پرتاب نیزه وارد المپیك شده بود. ژلزنی در همان دور مقدماتی، ركورد المپیك را نیز بهبود بخشید و آمادگی خود را به رخ رقبا كشاند. او در فینال نیز صدرنشین بود و لحظه به لحظه به طلا نزدیك‌تر می‌شد. امّا در آخرین پرتاب تاپیو كوریوس Tapio korjus فنلاندی نیزه را به میزان 84.28 متر پرتاب كرد. این پرتاب، 16 سانتیمتر از بهترین پرتاب یان در مرحله فینال بیشتر بود و بدین ترتیب نماینده چك مدالی بهتر از نقره به دست نیاورد.
پس از المپیك، دوران افت ژلزنی آغاز شد و او در هیچ یك از مسابقات معتبر موفقیتی كسب نكرد. ابتدا در مسابقات قهرمانی اروپا (1990) از رسیدن به فینال باز ماند و آن گاه در مسابقات جهانی (1991) نیز جواز حضور در مرحله نهایی را به دست نیاورد. امّا مجدداً در المپیك به اوج رسید. در المپیك بارسلونا ژلزنی به سادگی به فینال رسید و در اولین پرتاب مرحله نهایی، ركورد 89.66 متر را بر جای نهاد ركوردی كه 3.76 متر از ركورد قبلی او در المپیك بیشتر بود و بدین ترتیب، نماینده چك با اقتدار قهرمان المپیك شد. یك سال بعد نوبت به مسابقات جهانی رسید. ژلزنی در اولین حضور خود در مسابقات جهانی 1987 عنوانی بهتر از سوم كسب نكرده بود؛ امّا این بار همچون المپیك در اوج بود و طلای این مسابقات را نیز به خود اختصاص داد. او پس از كسب یك برنز از مسابقات اروپا (1994)، یك بار دیگر در مسابقات جهانی (1995) برنده عنوان قهرمانی شد و یك بار دیگر به عنوان بخث اوّل قهرمانی در پرتاب نیزه، وارد مسابقات المپیك شد. این بار به عنوان نماینده كشور مستقل جمهوری چك.
در آتلانتا او با وزن 77 كیلوگرم، سبك وزن‌ترین شركت كننده پرتاب نیزه بود. با این حال به سادگی به فینال رسید. در دور پایانی استیوبك‌لی بریتانیایی كه مدال برنز المپیك قبلی را به خود اختصاص داده بود. از همان ابتدا پیشتاز مسابقه شد. امّا پرتابگر چك در دور دوم به ركورد 88.16 متر رسید و یك بار دیگر مدال طلا را تصاحب كرد. امّا رقابت شورانگیز او و مك‌لی به پایان نرسید.
سخت‌ترین روزهای زندگی ورزشی ژلزنی پس از المپیك آغاز شد. یك مصدومیت شدید سبب شد كه او یك فصل كامل را دور از میادین سپری كند. تا جایی كه تصمیم به بازنشستگی گرفت. امّا او با تصمیمی متهوّرانه، بار دیگر تمرین را از سر گرفت. مدال برنز مسابقات جهانی (1999) نوید بخش بازگشت به روزهای خوش بود و ژلزنی باز هم به عنوان سبك‌وزن‌ترین پرتابگر در المپیك سیدنی (2000) شركت نمود. یك بار دیگر رقابت او و بك‌لی به اوج رسید. اندكی پس از المپیك بك‌لی گفت كه خود را برتر از جان می‌دانست. دلیل این تصویر نیز دوران طولانی مصدومیت قهرمان چك بود. رقابت دو پرتابگر در این المپیك به اوج رسید و به یكی از ماندگارترین رقابت‌های تاریخ المپیك بدل گشت. سرانجام نماینده بریتانیا ركورد 89.85 متر را بر جای نهاد. امّا ژلزنی باز هم ركوردشكنی كرد. او این بار 90.17 متر پرتاب كرد تا بار دیگر به مدال طلای المپك دست یابد.
بدین ترتیب به تنها پرتابگر نیزه تاریخ المپیك بدل شد كه برنده 4 مدال از جمله 3 طلا در این مسابقات شده است. پایان بخش افتخارات قهرمان چك مدال طلای او از مسابقات جهانی (2001) بود. امّا این مدال، پایان زندگی ورزشی ژلزنی نبود و او در المپیك آتن نیز بار دیگر بخت خود را آزمایش كرد. او حتی در 38 سالگی نیز بیشتر از 80 متر پرتاب می‌كرد. 80.59 متر آخرین ركورد او بود و او با این پرتاب به مقام نهم المپیك 2004 دست یافت.
