آثار و اختراعات ابوریحان بیرونی
بعضی از پژوهندگان ابوریحان بیرونی را از بزرگترین فیلسوفان مشرق زمین می دانند. آسمونی در این بخش به معرفی آثار و اختراعات ابوریحان بیرونی می پردازد.
ابوریحان محمد بن احمد بیرونی (زادهٔ 14 شهریور 352 خورشیدی، کاث، خوارزم - درگذشتهٔ 22 آذر 427 خورشیدی، غزنین)، دانشمند و ریاضیدان، همهچیزدان، ستارهشناس، تقویمشناس، انسانشناس، هندشناس، تاریخنگار، گاهنگار، و طبیعیدان برجستهٔ ایرانی، در سدهٔ چهارم و پنجم هجری است. همچنین، او را پدرِ انسانشناسی و هندشناسی میدانند. او به زبانهای خوارزمی، فارسی، عربی، و سانسکریت مسلط بود و با زبانهای یونانی باستان، عبری توراتی و سُریانی آشنایی داشت. بیرونی یک «نویسندهٔ بیطرف» در نگارش باورهای مردمِ کشورهای گونهگون بود و بهپاس پژوهشهای قابلِ توجهش، با عنوانِ اُستاد شناخته شدهاست.
کتابهای ابوریحان بیرونی
یک طراحی از کتاب فارسی بیرونی. در این نمایه، شماری از گامهای ماه به تصویر کشیده شدهاست. بیرونی که بر زبانهای یونانی، هندی و عربی هم چیره بود، کتب و رسالات بسیار که شمار آنها را بیش از 146 گزارش کردهاند نوشت که جمع سطور آنها بالغ بر 13 هزار است. او خود در رسالهای که در بیان مولفات محمدبن زکریای رازی در 427 ق به عمر 65 سالگی خود نوشت و در آن تألیفات خود را نیز تا همین سال شرح داد.
تعداد کتابهایش را تا ان موقع یکصد و سیزده نسخه شمردهاست. مهمترین آثار او التنجیم در ریاضیات و نجوم، آثار الباقیه در تاریخ و جغرافیا، قانون مسعودی که نوعی دانشنامهاست و کتاب تحقیق ماللهند دربارهٔ اوضاع این سرزمین از تاریخ و جغرافیا تا عادات و رسوم و طبقات اجتماعی آن. بیرونی کتاب دانشنامه خود را به نام سلطان مسعود غزنوی حاکم وقت کرد، ولی هدیه او را که سه بار شتر سکه نقره بود نپذیرفت و به او نوشت که که کتاب را به خاطر خدمت به دانش و گسترش آن نوشتهاست، نه پول. بیرونی، همدورهٔ بوعلی سینا بود که در اصفهان مینشست و با هم مکاتبه و تبادل نظر فکری داشتند. بیرونی در جریان لشکرکشیهای محمود غزنوی به هند (پاکستان امروز بخشی از آن بود) امکان یافت که به این سرزمین برود، زبان هندی فراگیرد و دربارهٔ اوضاع هند پژوهش کند که فراوردهٔ این پژوهش، کتاب «هندشناسی» اوست. از دیگر آثار وی میتوان به کتاب الصیدنه فی الطب اشاره کرد که کتابی است دربارهٔ گیاهان دارویی و با تصحیح دکتر عباس زریاب خویی منتشر شدهاست.
آثار ابوریحان بیرونی
-
تحقیق ماللهند
موضوع این کتاب مذهب و عادات و رسوم هندوان و نیز گزارشی از سفر به هند است
-
قانون مسعودی
کتابی است در نجوم و تقویم شامل یازده بخش. در این کتاب بخشهایی مربوط به مثلثات کروی و نیز زمین و ابعاد آن و خورشید و ماه و سیارات موجود است.
-
التفهیم لاوایل صناعة التنجیم
این کتاب نیز در نجوم و به فارسی نوشته شدهاست و برای مدت چند قرن متن کتاب درسی برای تعلیم ریاضیات و نجوم بودهاست.
-
الجماهر فی معرفة الجواهر
بیرونی این کتاب را به نام ابوالفتح مودود بن مسعود تألیف کرد و موضوع کتاب معرفی مواد معدنی و مخصوصاً جواهرات مختلف است. ابوریحان در این کتاب فلزات را بررسی کرده و نوشتهاست. او نظریّات و گفتههای دانشمندانی مانند ارسطو اسحاق الکندی را دربارهٔ حدود سیصد نوع ماده معدنی ذکر کردهاست. وی در این کتاب به شرح فلزها و جواهرهای قارههای آسیا، اروپا و آفریقا میپردازد و ویژگیهای فیزیکی ماند بو، رنگ، نرمی و زبری حدود 300 نوع کانی و مواد دیگر را شرح میدهد و نظریهها و گفتارهای دانشمندان یونانی و اسلامی را دربارهٔ آنها بیان میکند.
-
الصیدنة فی الطب
این کتاب دربارهٔ داروهای گیاهی و خواص و طرز تهیه آنها نوشته شدهاست.
-
آثار الباقیه عن القرون الخالیه (اثرهای مانده از قرنهای گذشته)
ابوریحان در این کتاب مبدأ تاریخها و گاهشماری اقوام مختلف را مورد بحث و بررسی قرار دادهاست. از جمله این اقوام - ایرانیها - یونانیها - یهودیها - مسیحیها عربهای زمان جاهلیت و عربهای مسلمان نام برده و دربارهٔ اعیاد هر یک به تفصیل سخن گفتهاست. آسمونی : این کتاب را میتوان نوعی تاریخ ادیان دانست. آثار الباقیه عن القرون الخالیه ابوریحان بیرونی با تصحیح عزیزالله علیزاده توسط نشر فردوس تهران در سال 1390 در 560 صفحه همراه با نمایه و واژهنامه منتشر شدهاست.
-
استیعاب الوجوه الممکنة فی صنعة الاصطرلاب
در باب ارائهٔ روشهای مختلف ساخت انواع اسطرلاب است.
ترجمههای بیرونی بر اثر سفرهای بسیار به هند به زبانهای هندی و همچنین سانسکریت چیره بود و کتابهای مختلفی را از هندی به عربی ترجمه کرد که عبارتند از: سیدهانتا، الموالید الصغیر، کلبیاره. او همچنین داستانهایی را از پارسی به عربی ترجمه کردهاست. از جمله این داستانها میتوان شادبهر (حدیث قسیم السرور)، عین الحیات، داستان اورمزدیار و مهریار و همچنین داستان سرخبت و خنگبت (حدیث صنمی البامیان) را نام برد.
بی نظیر بود من برای پاسخ به فعالیت ۳ ص ۴۸ مطالعات میخواستم که تمامی اطلاعات رو به من داد ????????????
عالیییییی
ابوریحان بیرونی اختراعی نداشته؟