بوسیله حجامت خونهای آلوده و غیر قابل استفاده (مانند روغن سوخته وسایل نقلیه) از بدن خارج می شود. این خونها به...
حجامت یکی از روشهای درمانی در طب سنتی است که قدمت آن به هزاران سال پیش بازمیگردد. این روش در فرهنگهای مختلف، از جمله فرهنگهای اسلامی، چینی و یونانی، به عنوان یک شیوه مؤثر برای درمان بیماریها و بهبود سلامت شناخته شدهاست. در این درمان، از طریق ایجاد خلاء در نواحی خاصی از بدن، خونهای آلوده و سموم از بدن دفع میشود. در این مقاله میخواهیم به بررسی مواردی از جمله تاریخچه، نحوه انجام، انواع، مزایا، عوارض، بهترین زمان انجام و نکات مهم قبل و بعد از درمان بپردازیم. پس اگر قصد انجام این روش درمان را دارید، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
سرفصل های این مطلب:
حجامت (Cupping Therapy) یکی از روشهای طب سنتی است که نظرات مختلفی در مورد تاریخچه و ریشهی آن در تمدنهای مختلف وجود دارد. بعضیها معتقدند که چینیها این روش درمانی را اختراع کردهاند، اما قدیمیترین تصاویر نشان میدهند که مصریان باستان حدود ۱۵۰۰ سال قبل از میلاد، این عمل را انجام دادهاند.
این درمان در طب سنتی چین، بهعنوان یک تکنیک برای توازن انرژی در بدن شناخته میشود. همچنین در طب اسلامی نیز برای درمان بسیاری از بیماریها مورد استفاده قرار گرفتهاست. این روش با نامهای دیگری مانند کاپتراپی و ساکشن کاپدرمانی نیز شناخته میشود.
تحقیقات نشان میدهد که این درمان میتواند به کاهش دردهای عضلانی و مفصلی، بهبود گردش خون، تقویت سیستم ایمنی و کاهش استرس کمک کند. همچنین، برخی مطالعات نشان دادهاند که این روش در درمان بیماریهایی مانند سردرد، آرتروز و مشکلات تنفسی نیز مؤثر است. با این حال، ضروری است که این کار تحت نظر پزشک متخصص انجام شود تا از بروز عوارض جانبی جلوگیری گردد.
در این روش درمانی، پزشک فنجانهای مخصوصی را روی نواحی مختلف بدن مانند کمر، شکم، بازوها و پاها قرارمیدهد. در این فرآیند، خلاء یا نیروی مکش داخل فنجان پوست را به سمت بالا میکشد و خونهای آلوده در نقطه خاصی جمع میشود. سپس با استفاده یک تیغ، چند خراش سطحی روی پوست، ایجاد میشود و خونهای آلوده از طریق این خراشها، وارد لیوان شده و دور ریخته میشود. لیوان و تیغ مخصوص استریل و یکبار مصرف هستند. در برخی افراد، انجام این عمل ممکن است باعث کبودی یا عفونت پوست شود اما به طور کلی با خطرات کمی همراه است.
به طور کلی، این روش درمانی به دو نوع اصلی تقسیم میشود:
یک دستهبندی دیگر این درمان شامل حجامت عام و موضعی( کبد و سر) است که هرکدام ممکن است به منظور درمان مشکلات خاصی مورد استفاده قرار گیرند که در ادامه به تفکیک به آنها میپردازیم:
حجامت عام بهمعنای انجام این عمل در نواحی عمومی بدن مانند پشت، کمر و یا نقاط خاصی از بدن است که موجب بهبود جریان خون، کاهش دردهای عضلانی و مفصلی، تقویت سیستم ایمنی، کاهش استرس و افزایش سلامتی عمومی بدن است.
حجامت کبد به طور خاص بر روی ناحیه کبد(ناحیه راست بالای شکم و زیر دندهها) انجام میشود و هدف آن کمک به سمزدایی کبد و بهبود عملکرد آن است.
حجامت سر به معنای انجام درمان در ناحیه سر و گردن برای درمان مشکلات مربوط به سیستم عصبی، سردردها، میگرن و تنشهای عصبی و بهبود تمرکز و حافظه است.
بزرگان طب سنتی ایران این روش درمان را یکی از ارکان مهم درمانی میدانند. محمّد زکریای رازی در کتاب "الحاوی"، شیخ الرئیس ابوعلی سینا در "قانون در طب"، سید اسماعیل جرجانی در "ذخیره خوارزمشاهی" و عقیلی خراسانی در "خلاصهالحکمه فی مجمع الجوامع" به طور جامع به این موضوع و کاربردهای درمانی آن پرداختهاند. آنها از این روش برای درمان بیماریهای مهمی همچون سکته قلبی، مالیخولیا، میگرن و برخی بیماریهای پوستی استفاده میکردند. در طب اسلامی و منابع مذهبی نیز توصیههای زیادی درباره انجام این درمان، وجود دارد. پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآله) و ائمه اطهار (علیهمالسلام) خود نیز از این روش درمانی استفاده میکردند و روش انجام آن را آموزش داده و فواید درمانی آن را بیان کردهاند.
این درمان با اهدای خون تفاوت دارد زیرا در این روش فقط خون سمی که زیر پوست قرار دارد، از بین میبرد. هنگام حجامت خون وریدی گرفته نمیشود در حالی که اهدای خون شامل خونگیری از ورید است تا بتوان آن را به فردی که نیاز به انتقال خون دارد، اهدا کرد.
بهترین زمان برای انجام این درمان به عوامل مختلفی از جمله نوع بیماری، وضعیت جسمانی فرد و فصل سال، بستگی دارد. به طور کلی برخی نکات مربوط به زمان مناسب انجام این کار عبارت است از:
این روش درمان، نسبتاً کمخطر است اما ممکن است عوارضی داشته باشد که شامل کبودی، سوختگی ناشی از فنجانهای داغ، خستگی، سردرد، درد عضلانی (به ویژه بین دو کتف)، حالت تهوع، عفونتهای پوستی و خارش میشود. در موارد نادر، افراد ممکن است دچار سنکوپ وازوواگال (غش کردن) شوند، به ویژه پس از حجامت تر و در افرادی که حساسیت بیشتری دارند.
این روش درمان، عارضهی قابل توجهی برای بدن ندارد اما افراد زیر نمیتوانند از این روش برای درمان بیماری استفاده کنند:
قبل از انجام این درمان، باید به چند نکته توجه کنید:
پس از درمان، تا 12 ساعت از مصرف لبنیات مانند شیر، خامه، کره، پنیر، بستنی، ماست، دوغ و کشک و همچنین غذاهای ترشمزه پرهیز کنید. مصرف عسل بلافاصله بعد از انجام درمان، توصیه میشود. صبح روز بعد، ناحیه تحت درمان را با آب خالی شستشو دهید و از ماساژ یا استفاده از شامپو خودداری کنید.
نتیجهگیری
حجامت، بهعنوان یک روش درمانی سنتی، میتواند در برخی موارد به بهبود وضعیت سلامتی افراد کمک کند. این روش با ایجاد فشار منفی بر روی پوست و تحریک جریان خون، ممکن است باعث کاهش درد، تسکین تنشهای عضلانی و بهبود عملکرد سیستم ایمنی شود. با این حال، قبل از انجام هرگونه درمان با استفاده از این روش، مشاوره با یک پزشک یا متخصص طب سنتی توصیه میشود. انجام این کار ممکن است برای برخی افراد مناسب نباشد، بنابراین توجه به شرایط فردی ضروری است. رعایت بهداشت و استفاده از ابزارهای استریل برای جلوگیری از عفونت بسیار مهم است. در نهایت، این درمان باید به عنوان یک روش مکمل در کنار سایر درمانها و شیوههای زندگی سالم در نظر گرفته شود.
خیر انجام این کار، هیچ دردی ندارد.
برای کودکان زیر 2 سال و افراد بالای 60 سال، توصیه نمیشود.
معمولاٌ بعد از 7 روز بهبود مییابد.