حجامت چیست؟

بوسیله حجامت خونهای آلوده و غیر قابل استفاده (مانند روغن سوخته وسایل نقلیه) از بدن خارج می شود. این خونها به مرور زمان در پشت و برخی دیگر از نقاط بدن جمع شده و در فرصتهای مناسب به تدریج توسط بدن خارج می شود اما عملکرد بدن در این زمینه بسیار کند است به گونه ای که به مرور زمان بر تراکم این خونهای آلوده افزوده می شود و سلامتی ما را تحت تاثیر قرار می دهد.

روش حجامت:

محل حجامت پشت کمر است. ابتدا بوسیله لیوان مکش مخصوص خونهای آلوده در نقطه خاصی جمع می شود و سپس توسط تیغ چند خراش سطحی ایجاد می شود. این کار هیچ دردی ندارد. سپس خونهای آلوده وارد لیوان شده و دور ریخته می شود. لیوان و تیغ حجامت استریل و یکبار مصرف می باشند.

فواید حجامت:

ثابت شده که حجامت برای حدود هفتاد بیماری اثرات پیشگیرانه و درمان کننده دارد. برخی از آثار درمانی و پیشگیرانه حجامت موارد زیر است:
افزایش کلسترول و دی گلیسیرید خون- دیابت غیر وابسته به انسولین- اوره بالا- فشار خون غیر طبیعی «بالا یا پایین» - غلظت خون بالا- مسمومیت غذایی و دارویی- سردرد میگرنی- تنگی رگها- اعتیاد به مواد مخدر- افسردگی- سنگینی سر- اسپاسم عضلانی- رشد ناکافی و کوتاهی قد- لاغری- واریس- کمر درد- آرتروزها- آکنه و بثورات پوستی- کهیر- آفت دهان- ریزش مو - پر مویی بدن- گر گرفتن بدن- تاری دید- خواب رفتگی و بیحسی عضلات- بیماریهای تناسلی زنان- ناهنجاریهای عصبی- کم اشتهایی- کم هوشی - فراموشکاری- جوش صورت- سکته قلبی- مالیخولیا- سرماخوردگی مکرر

عوارض جانبی:

حجامت هیچگونه عارضه ای برای بدن ندارد. اما این افراد می بایست از حجامت خودداری نمایند: زنان باردار- افرادی که در دوران قاعدگی قرار دارند- افرادی که مشکلات انعقادی خون دارند و بیماران هیموفیلی.

قبل از حجامت:

قبل از حجامت معده نباید خالی باشد- بدن خسته نباشد- مایعات بدن در حد مناسب باشد- نزد افرادی حجامت نمایید که پروانه حجامت مورد تایید وزارت بهداشت را دارا باشند- قبل از حجامت یک عدد انار میل نمایید- بهترین زمان برای حجامت در هفته طبق احادیث معصومین عصر دوشنبه است- از حجامت در صبح زود و بخصوص قبل از صبحانه جدا پرهیز نمایید- بهترین زمان برای حجامت در سال اوایل بهار و پاییز است.

بعد از حجامت:

تا 12 ساعت بعد از حجامت از مصرف لبنیات مانند شیر - خامه- کره- پنیر- بستنی-ماست- دوغ- کشک و نیز غذاهای ترش مزه خودداری نمایید- مصرف عسل بلافاصله بعد از حجامت توصیه می شود- صبح روز بعد از حجامت محل حجامت را با آب خالی و بدون ماساژ و شامپو بشویید.

اسامی برخی بیماریهای درمان شده با حجامت :

1- افزایش کلسترول و تری‌گلیسرید (چربی خون بالا) 2- اوره بالای خون 
3- فشار خون بالا 4- فشار خون پائین 
5- غلظت خون بالا (پلی‌سایتمی) 6- سرماخوردگی‌های مکرر 
7- آنمی فقر آهن 8- سرخجه 
9- آبله مرغان 10- سرخک 
11- زونا 12- اوریون 
13- پنومونی 14- مخملک 
15- آنفلوانزا 16- ایکترفیزیولوژیک 
17- دیسمنوره 18- الیگومنوره 
19- آمنوره 20- هایپومنوره 
21- هایپرمنوره 22- سندرم پره کلماتریک 
23- سندرم کلماتریک 24- کیست تخمدان 
25- مسمومیت داروئی 26- مسمومیت غذائی 
27- مسمومیت شیمیائی و گازهای شیمیائی 28- سردرد میگرنی 
29- سردرد عصبی 30- دردهای کهنه و مزمن اندام‌ها 
31- سندرم خستگی مزمن بدن 32- اسپاسم عضلانی 
33- کاهش رشد و کوتاهی قد 34- لاغری 
35- سیاتالژی (درد سیاتیک) 36- سندرم کانال کارپ 
37- دیسکوپاتی‌ها 38- کمردرد Low back pain 
39- آرتروز کتف و زانو 40- آکنه و بثورات پوستی 
41- کهیر 42- اگزما 
43- درماتیت تماسی 44- خارش پوستی 
45- آفت دهان 46- تعریق فراوان بدن 
47- گر گرفتگی بدن 48- پولیپ بینی 
49- ناخنک چشم 50- اپیستاکسی مکرر 
51- بلزپالزی (فلج عصب صورت) 52- PTSD 
53- تصلب شرائین 54- گرفتگی عروق کرونر 
55- Cheat pain (درد قفسه سینه) 56- طپش قلب، آریتمی‌های قلبی و p.v.c 
57- اعتیاد داروئی 58- اعتیاد به سیگار و مواد مخدر 
59- هیپرتیروئیدی 60- هیپوتیروئیدی 
61- افسردگی 62- سنگینی سر 
63- اختلالات رفتاری کودکان 64- آلرژی 
65- آلرژی غذائی 66- آسم آلرژیک 
67- آسم 68- رماتیسم 
69- دندان قروچه 70- هموروئید
 

جایگاه حجامت در طبّ سنتی و اسلامی

 تمامی ‌بزرگان طبّ سنتی ایران از حجامت به عنوان یکی  از ارکان مهم  درمانی ذکــر کرده ‌اند . محــــمد زکریای رازی در کتاب "الحاوی" ، شیخ الرئیس ابوعلی سینا در کتاب " قانون در طب "، سید اسمـاعیل جرجانی در کتاب " ذخیره خوارزمشاهی" و عقیلی خراسانی در کتاب " خلاصه‌الحکمه فی مجـــمع الجوامع"  به شـیــــــوه گسترده ‌ای پیرامون حجامت و کاربرد آن در درمان صحبت کرده ‌اند و از حجامت برای درمان بیـــــــــماری‌های فراگیر و مهمی ‌مانند سکته قلبی ، مالیخولیا، سردرد های میگرنی و بخشی از بیماری‌های پوستی بهره می‌گرفته‌اند.     

در طبّ اسلامی ‌و منابع مذهبی نیز توصیه‌های فراوانی به‌ انجام حجامت شده ‌است. 

 رسول اکرم (صلی االله علیه و آله و سلم ) و ائمه‌اطهارعلیهم السلام خود حجامت می‌کرده ‌اند و روش انجام آن را بیان فرموده‌اند و ویژگی‌‌های درمانی آن را برشمرده ‌اند. در این زمینه بیش از پانصد روایت مطرح است که در کتاب «حجامت از دیدگاه ‌اسلام» جمع آوری شده‌ است. 

یکی از مهمترین روایاتی که در زمینه حجامت در منابع معتبر روایی ذکر شده و در ذیــــل آیه یک ســــوره‌ مبارکه اسری در تفسیر المیزان و برخی از تفاسیر دیگر آمده ‌است، حدیث زیر می‌باشد:

حضرت رسول اکرم(صلی االله علیه و آله و سلم) می‌فرمایند:

"در شب معراج ، وقتی که به آسمان هفتم صعود کردم ، بر هیچ ملکی از ملائک گذر نکردم مگر اینکه گفتند یا محمد حجامت کن و امتت را به حجامت کردن امر بفرما." 

با یک چنین نگاه  وسیع و عمـــیق و روش درمانی همه سونگـر است که  " علــــم طـــب در کنــــــــار علم دیـــــن " قرار می گیرد که ( العلم علمان علم الابدان و علم الادیان) و می داند که خداوند اول طبیب است و آنگاه پیامبران و خاتم شان رسول گرامی اسلام (ص) منتظر نمی ماند که جامعه بیمار شود و دســت نیاز به ســـوی او دراز کنـــد ، قبل از بروز بیماری اقدام به پیشگیری دردهای جامعه می کند. با تعلیم خداوندی انسان را می شناسد و کلیه عوامل حاکـــم و مؤثـــر بر او را می دانــد. لذا برخی از دستــــوراتش از جمله توصیه های طبی برای همه انسانها و همه زمانهاست. بعضی از دستوراتــش برای سنی خاص یا جنس خاص یا فرد خاص یا فصــــل خاص صادر می شود.

بزرگان در مورد حجامت فرمودند:

پیامبرخدا (ص): اگر خون درونتان به جوش می آید ، حجامت کنید ، چرا که خون ، گاه ممکن است دردرون شخص ، طغیان کند و وی را بکشد .

پیامبر خدا (ص) فرموده : درد، سه چیز است و درمان نیز سه چیز . اما درد ، عبارت است از : خون ، تلخه و بلغم . درمان خون ، حجامت است ، درمان بلغم ، حمام است ، و داروی تلخه نیز راه رفتن .(1) .

امام حسن عسکری (ع)فرموده : پس از انجام حجامت ، انار بخور ، اناری شیرین ؛ چرا که خون را فرو می نشاند و خون را فرو می نشاند و خون را در درون ، تصفیه می کند.

امام صادق ( ع ) فرموده : بهترین چیزی که با آن به مداوا می پردازید ، حجامت کردن ، دوا را بر بینی ریختن ، حمام نمودن و حقنه کردن ( وارد کردن داروی مایع از طریق رکتوم ) است .

پیامبر ( ص ) فرموده : هر وقت خون یکی از شماها به جوش آمد ، حجامت کند ، که او را نمی کشد . سپس فرمود : کسی از اهل بیت خودم را نمی بینم که در آن اشکالی ببیند .

حضرت علی (ع) فرموده : همانا حجامت بدن را سالم و عقل را استوار می نماید. 

پیامبر خدا (ص) فرموده : اگر در چیزی شفا باشد ، در تیغ حجام و در خوردن عسل است . 

امام رضا ( ع ) فرموده : باید حجامت کردن بعد از خوردن غذا صورت گیرد ، چونکه وقتی انسان سیر شد ، سپس حجامت کرد ، خون جمع شده و بیماری خارج می گردد و اگر با شکم گرسنه کسی حجامت کند ، خون خارج می شود ولی بیماری ( در بدن ) باقی می ماند. 

امام صادق (ع ) فرموده : حجامت کردن در سر موجب شفاء و بهبودی هفت بیماری است : جنون ، خوره ( جذام ) ، پیسی ( کک و سفیدی در بدن )، خواب آلودگی ، درد دندان ، ضعف بینائی و سر درد شدید . ( 3 )

پیامبر ( ص ) فرموده : در حجامت کردن شفاء و بهبودی از بیماری است . 

امام صادق (ع ) فرمود : پیامبر خدا (ص) سه گونه حجامت می کرد : یکی حجامت در سر که آنرا " متقـدمه " می نامید ، و یکی بین دو کتف که آنرا " نافعه " می نامید و یکی بین دو کفــل ( ســــرین ) و بالای ران که آنــــرا " مغیثه " می نامید. ( 5 )

امام حسن عسگری ( ع ) فرموده : بعد از حجامت ، انار شریرین بخور که ( جریان ) خون را آرام و آنرا تصویه می کند. 

رسول خدا (ص) فرموده : وقتی خون به هیجان آمد ، حجامت کنید ، چون خون وقتی به تردد و هیجان آمد ، صاحبش را می کشد. 

حضرت صادق (علیه السلام) فرمود که حجامت را در آخر روز بجا آورید.

از حضرت امام علی نقی (علیه السلام) منقول است که: انار شیرین بعد از حجامت ، خون را ساکن می کند، خون اندرون را صاف می کند.