نگاهی به فیلم معجزه پروین

معجزه پروین فیلمی است درباره شاعر معروف پروین اعتصامی

یکشنبه ۱۲ اسفند ۱۴۰۳

لاله عالم

ساختن فیلم درباره مشاهیر ایرانی عملی ستودنی است چرا که تاریخ ایران پر از نام مشاهیری است که هریک به فرهنگ و ادب ایران زمین خدماتی ارزنده ارائه داده اند.
با این مقدمه نگاهی می کنیم به فیلم معجزه پروین دومین اثر سینمایی محمدرضا ورزی که ید طولانی در ساخت اثار تاریخی دارد.
معجزه پروین اگرچه فیلم بی نقصی نیست اما ارزشمند است و تلاش این کارگردان برای به تصویر در آوردن این شخصیت ادبی( پروین اعتصامی) با ارزش است.
از پروین اعتصامی شاید خیلی چیزها خوانده یا شنیده باشیم اما اینکه چنین شخصیتی در قالب فیلم به نسل جوان و دیگر افرادی که شاید کمتر با شعر و شاعری اشنا باشند، شناسانده شود، مهم است. البته این فیلم نتوانسته تمام زوایای اشکار و نهان این شخصیت را به تصویر بکشد و در حقیقت جان کلام را بیان کند، با اینحال تلاش قابل تقدیری است که می تواند سر آغاز فیلم ها و مجموعه های دیگری باشد درباره این شخصیت مهم ادبی.
فیلم با یک شروع کوبنده آغاز می شود و از یک جنازه صحبت می شود و بعدیک روای داستان را تعریف می کند، راوی کسی نیست جز برادر پروین ابوالفتح( با بازی امیرحسین صدیق).
راوی وقتی می خواهد از انچه در ذهنش نقش بسته است بگوید از جشن مراسم عروسی پروین شروع می کند و به تدریج و آرام مخاطب به درون زندگی پروین می رود و با پدر، مادر، همسر و دوستانش آشنا می شود.
یکی از ایراداتی که به فیلم می توان گرفت ریتم کند فیلم است.با اینجال فیلم انقدر جذابیت دارد که مخاطب را در سینما نگه دارد.
فیلمبرداری فیلم بسیار زیباست، فضا سازی ها جالب از کار در امده که می توان هنر فیلمبردار و طراحان صحنه و لباس را ستود.به خصوص فیلمبرداری صحنه ای که پروین و همسرش عازم کرمانشاه هستند، فیلمبرداری جاده ای، نزدیک و دور شدن ماشین از کار جالب در آمده است.
بازیگر نقش همسر پروین(محمد شعبان پور) بسیار خوب انتخاب شده، به نقش می خورد، بازی بسیار خوبی از خود ارايه می دهد و گریم خوبی نیز بر قیافه اش اعمال شده است، او به خوبی یک شخصیت خشن ، عیاش و به دور از عواطف انسانی را به نمایش می گذارد.
بازیگر نقش پروین ( با بازی مارال بنی آدم )با اینکه بازی روانی دارد اما نمی تواند شور و شیدایی یک شاعر را نشان دهد،یک شاعر می تواند موقر و سنگین باشد اما در اکثر شاعران برق نگاه خاصی هست که نوعی تیز بینی ، دقت و هوش سرشار انان را نشان می دهد که منافاتی با موقر بودن ندارد، چون چند بار در فیلم اشاره شد، پروین شخصیت ارام و موقری داشته است، تیز بینی و برق چشم ناشی از هوش سرشار منافاتی با ارام و سنگین بودن ندارد.
برعکس بازیگر نقش پروین کوچک، کاملا متناسب نقش است.
از نکات مثبت فیلم اشاره به این نکته است که پرورش یک شخصیت ادبی ، لازمه پدر و مادری ادیب و همنشینان ادیب است، همانطور که در فیلم می بینیم، پدر ، خود صاحب جریده است و با افراد فاضلی چون دهخدا( با بازی حسین پاکدل) ، ملک الشعرای بهار ( با بازی رامین ناصرنصیر ) و ... در ارتباط خانوادگی بوده است.
نکته ای که در این فیلم اشاره نشد این بود که مادر پروین نیز خود ، از خانواده ای ادیب بوده است. مادر پروین اخترالملوک اعتصامی،دختر یکی از شاعران دوران قاجاریه معروف به شوری بخشایشی است.

همچنین نکته دیگری که در فیلم ذکر نشد این بود که پروین تخلص شاعر بود که تا قبل از ان زمان نامی مردانه محسوب می شده است.
بازیگر نقش مادر پروین( با بازی ازیتا حاجیان) بازی خوبی از خود به جای گذاسته است و ما او را در نقش مادر پروین و یک شخصیت آذری می پذریم، خصوصا رنگ چشمان سبز وی با ویژگی های فیزیکی اذری زبان ها مشابهت دارد.
اما نقش پدر با بازی محمد رضا شریفی نیا پذیرفتنی نیست، به دلیل اینکه در این سال های اخیر این بازیگر انقدر در نقش های خاص کلیشه شده است که برای مخاطب پذیرش این بازیگر در نقش شاعر و مترجم و صاحب جریده کمی سخت است، هر چند بازیگر قابلی باشد و سعی کند نقش را در بیاورد. بهتر بود برای این نقش از بازیگر ناشناخته ای استفاده می شد. فیلم پروین به لحاظ مضمونی یک فیلم انتقادی است، انتقاد به جامعه مرد سالاری که یک زن را به کسوت یک ادیب و شاعر قبول نمی کند، در فیلم می بینیم که پروین از سوی دیگر شاعران مرد مورد ازار و تمسخر قرار می گیرد، شاعر بودن او را قبول ندارند و وی را امتحان می کنند که اگر شاعر است فی البداهه شعر بگوید. همچنین از سوی همسر نیز مورد ظلم واقع می شود و شاید یکی از دلایل جوانمرگ شدن شاعر همین هجمه هایی است که از هر سو به وی وارد می شود.
در کل فیلم معجزه پروین فیلمی است دیدنی که لحظات تاثیر گذار هم دارد، مثل صحنه ای که فی البداهه شعر معروف مست و محتسب را می سراید.