نقد فیلم گناهکار : شیوه متفاوت روایت گری

نقد گناهکار نمایش در سی و هفتمین جشنواره جهانی فیلم فجر

اختصاصی آسمونی نقد از لاله عالم

جمعه 6 اردیبهشت 1398

کارشناس ارشد ارتباطات یکی از فیلم های به نمایش درآمده در بخش ویژه سی و هفتمین جشنواره جهانی فیلم فجر، "گناهکار" ساخته گوستاو مولر کارگردان دانمارکی است. این فیلم تاکنون در جشنواره های مختلفی به نمایش درآمده و جوایز بسیاری را از آن خود کرده است. از جمله جایزه ویژه منتقدان جشنواره زوریخ، منتخب تماشاگران، بهترین فیلمنامه و بهترین بازیگر مرد جشنواره تورینو، بهترین بازیگر جشنواره تسالونیکی یونان، منتخب تماشاگران جشنواره ساندس، بهترین بازیگر و کارگردان فیلم سیاتل. گناهکار همچنین در نود و یکمین مراسم اعطای جوایز اسکار موفق شد تا جایزه بهترین فیلم انگلیسی زبان را نیز بدست آورد. گوستاو مولر قبل از این فیلم، در سال 2015 توانسته بود برای فیلم در تاریکی جایزه نسل آینده نوردیک را ببرد.

به نظر من اهمیت فیلم گناهکار نه به دلیل موفقیت هایش در عرصه های بین المللی بلکه بخاطر شیوه متفاوت آن در روایت گری است. مولر توانسته قواعد سینمای کلاسیک را با شیوه های مدرن تلفیق کند و با فرمی خاص که متکی بر صداست، تماشاگر را 80 دقیقه در سالن سینما نگه دارد. این کارگردان به عنوان یک ارتباط گر موفق با رسانه سینما به عنوان یک وسیله ارتباطی می تواند با مخاطب ارتباط  برقرار کند. سینما رسانه ای است که طبق گفته سینماگران ، متکی است بر تصاویر و باید این چنین باشد. اما ما می بینیم که مولر تعریف جدیدی از سینما ارائه می دهد هر چند که از قدرت تصاویر نیز استفاده می کند، توجه شما را جلب می کنم به صحنه های کلوز اپ اسگر با بازی تماشایی جیکوب سدرگرن که عمق اضطراب، استرس، تلاش و تکاپو را می توان در صورتش تماشا کرد. در تمام دنیا، در ژانرهای مختلف فیلم های بسیار پرخرج و پر بازیگری ساخته می شود که شاید خیلی از آنها نتواند با مخاطب ارتباط برقرار کند، به نحوی که در همان دقایق ابتدایی تماشاگر خسته می شود و سالن را ترک می کند. اما فیلم مولر با تکیه بر صدا، چند کلوز اپ و یک لوکیشن محدود شما را در سالن نگه می دارد چرا این کارگردان یا ارتباط گر قوی ، طبق نظریه های ارتباطات می تواند معانی خود را با مخاطب به اشتراک بگذارد و در نتیجه با او ارتباط برقرار کند، تماشاگر به راحتی می تواند با اسگر ، افسر پلیسی که در تکاپوست جان بیگناهی را نجات دهد، همذات پنداری کند همچنین با "ایبن" زن دزدیده شده ، آنجا که هنوز نمی داند او یک بیمار روانی است همانطور که نهایتا همسر ایبن را درک می کند. مولر با کارگردانی این فیلمنامه دقیق اما کم هزینه می تواند مخاطب را در سالن نگه دارد و برای لحظه هایی حتی تماشاگر آنچنان غرق فیلم شود که فراموش کند، این یک فیلم است. چنین شیوه های کم خرج برای ساختن فیلم ها می تواند برای کارگردانان جوان که می خواهند فیلم های موفق با هزینه های نه چندان زیاد تهیه کنند، جالب باشد. موفقیت فیلم تا حد زیادی مدیون فیلمنامه محکم و کلاسیک گوستاو مولر و امیل نایگار البرتسن است. گناهکار، داستان افسری است که در یک ایستگاه فوریت های پلیسی ، مشغول جواب دادن به تلفن هایی است که برخی هم چندان ارتباط با آن مرکز ندارند. او ، که به دلیل تخلف در یک پرونده از گشت شبانه برکنار شده است و با یک تنزل درجه فعلا تا برطرف شدن محکومیتش تنها می تواند به عنوان تلفنچی و رابط با گشت شب ، عمل کند و نه بیشتر از آن. در میان زنگ هایی که به صدا در می آیند ناگهان زنی به نام ایبن با او تماس می گیرد که از کلمات و نحوه صدای او مشخص می شود، ربوده شده است. اسکر که از یک طرف به دلیل شغل خاصش و از طرف دیگر به خاطر عذاب وجدان در یک قتل ناخواسته در حین ماموریت، می خواهد به هر نحو‌ که شده زن را نجات دهد و به نزد فرزندانش باز گرداند و در این راه از وظیفه و موقعیت خود پا فراتر می گذارد. در نزدیک به انتهای فیلم با تابش نور قرمز و مشخصا بر روی صورت اسگر ، کارگردان مشخصا می خواهد به گناهکار بودن وی تاکید کند . اما به طور کلی تمام افرادی که صداهایشان در فیلم شنیده می شود یا نمی شود به نوعی گناهکار هستند. این فیلم همچنین نقدی است بر قضاوت و تصمیم هایی که بدون احاطه بر کل موضوع گرفته می شود، همچنین به زیر سوال بردن حیطه اختیارات و وظایف در شرایط بحرانی. اختصاصی آسمونی نقد از لاله عالم کارشناس ارشد ارتباطات