- آسمونی
- مجله اینترنتی
- سلامت
- دانستنی سلامت
- مخدر اسکوپولامین یا نفس شیطان چیست؟
مخدر اسکوپولامین یا نفس شیطان چیست؟
اسکوپولامین که به نام "نفس شیطان" نیز شناخته می‌شود، یک ماده‌ی مخدر و توهم‌زا است که از برخی گیاهان خانواده‌ی بلادونا مانند داتورا و بلاهُن (Hyoscyamus) استخراج می‌شود. این ماده دارای اثرات آرام‌بخش، توهم‌زا و فراموشی‌آور است و به دلیل تأثیرات شدیدش بر سیستم عصبی مرکزی، به عنوان یکی از خطرناک‌ترین مواد مخدر در نظر گرفته می‌شود. با آسمونی همراه باشید.
اسکوپولامین یا نفس شیطان
اسکوپولامین یک داروی شبه‌آلکالوئید است که از گیاهانی از خانواده سولاناسه استخراج می‌شود و به دلیل اثرات روانی و فیزیکی خود به‌عنوان یک ماده مخدر خطرناک شناخته می‌شود. این ماده در دوزهای مختلف می‌تواند باعث توهمات، اختلال در تصمیم‌گیری و بی‌اختیاری رفتاری شود.
اسکوپولامین یک داروی روان‌گردان و آنتی‌کولینرژیک است که با مسدودکردن استیل‌کولین در سیستم عصبی مرکزی، توهمات و تغییرات در ادراک واقعیت را ایجاد می‌کند. این ماده بیشتر در دسته مواد مخدر روان‌گردان و توهم‌زا قرار می‌گیرد و به‌ویژه زمانی که به‌صورت غیرمجاز مصرف می‌شود، به‌عنوان یک ماده اعتیادآور و خطرناک شناخته می‌شود. به دلیل اثرات شبح‌مانند، به این ماده لقب «نفس شیطان» داده‌اند.
این ماده مخدر از درختی به نام “بوراچرو” (Borrachero) که در کلمبیا می‌روید، به دست می‌آید. نام علمی این گیاه “هیوسسین” (Hyoscine) است. بوراچرو، درختی با گل‌های زیبا و ظاهری شبیه به گل‌های شیپوری، به‌راحتی می‌تواند توجه هر کسی را جلب کند.
با این حال، کمتر کسی می‌تواند باور کند که از چنین گیاه جذابی، ماده‌ای مخدر و خطرناک به نام “نفس شیطان” تولید می‌شود. نام “بوراچرو” به معنای “درخت مست” است، نامی که به‌طور محلی توسط مردم آن منطقه برای این درخت انتخاب شده است.
اولین استفاده از آن به‌عنوان دارو در اواخر قرن نوزدهم برای درمان مشکلات گوارشی و تهوع بوده است، ولی در دهه‌های اخیر به‌عنوان یک ماده مخدر خطرناک شناخته شده است. ترکیب فعال اسکوپولامین از آلکالوئیدهایی است که اثرات خاصی بر سیستم عصبی مرکزی دارند.
این ترکیبات با مسدودکردن گیرنده‌های استیل‌کولین در مغز، تغییرات شدیدی در عملکرد ذهنی، توانایی یادآوری، تمرکز و رفتار ایجاد می‌کنند. مصرف غیرمجاز این ماده می‌تواند به‌سرعت فرد را در معرض خطرات روانی و جسمی جدی قرار دهد و به‌عنوان یک تجربه بی‌اختیاری روانی و فیزیکی منجر شود.
ویژگی‌ها و تأثیرات اسکوپولامین
- ایجاد فراموشی شدید – فرد تحت تأثیر این ماده معمولاً حافظه‌ی کوتاه‌مدت خود را از دست می‌دهد.
- کاهش قدرت اراده و تلقین‌پذیری بالا – قربانی ممکن است تحت تأثیر پیشنهادات دیگران قرار گیرد و بدون مقاومت، اطلاعات شخصی خود را افشا کند.
- توهم‌زایی و گیجی – باعث توهمات شدید و از دست دادن توانایی تفکر منطقی می‌شود.
- آرام‌بخشی و خواب‌آوری – می‌تواند فرد را در وضعیتی شبیه به خواب عمیق یا بیهوشی قرار دهد.
- ایجاد اختلال در حرکت و هماهنگی عضلانی – فرد ممکن است نتواند به‌درستی حرکت کند یا صحبت کند.
- اثرات جسمی – شامل خشکی دهان، افزایش ضربان قلب، تاری دید، و گشاد شدن مردمک چشم.
انواع روش‌های مصرف اسکوپولامین یا نفس شیطان
اسکوپولامین از طریق چندین روش مصرف می‌شود که شامل مصرف خوراکی، تزریق و استنشاق (کشیدن) است. در اینجا به توضیح هر یک از این روش‌ها، نحوه تأثیرگذاری آنها و روش‌های مصرف پرداخته می‌شود.
مصرف خوراکی
در این روش، اسکوپولامین به طور معمول در دوزهای مشخص به‌صورت قرص یا مایع مصرف می‌شود. برای مصرف خوراکی، اسکوپولامین به طور معمول به‌صورت دارویی برای درمان تهوع یا مشکلات گوارشی تجویز می‌شود، اما برخی افراد به طور غیرمجاز از آن برای اثرات روانی استفاده می‌کنند.
اثرات آن معمولاً ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بعد از مصرف احساس می‌شود. در این حالت، اثرات روانی همچنان قابل‌توجه است، اما معمولاً با شدت کمتری نسبت به روش‌های دیگر مانند تزریق یا استنشاق ظاهر می‌شود. این روش برای مصارف پزشکی در دوزهای پایین مجاز است، اما مصرف غیرمجاز آن می‌تواند عواقب خطرناکی به همراه داشته باشد.
تزریق
در این روش، اسکوپولامین به طور مستقیم وارد خون می‌شود. این تزریق معمولاً از طریق سرنگ انجام می‌شود که ماده مستقیماً به جریان خون وارد می‌شود. اثرات آن به‌سرعت و در عرض چند دقیقه آغاز می‌شود. این روش بسیار خطرناک است، زیرا فرد ممکن است به‌سرعت دچار تغییرات شدید روانی مانند توهم، اختلال در تصمیم‌گیری و بی‌اختیاری رفتاری شود. به دلیل سرعت بالای اثرگذاری، تزریق اسکوپولامین به طور غیرمجاز خطرات جدی برای فرد ایجاد می‌کند.
استنشاق
در این روش، اسکوپولامین از طریق استنشاق بخارات یا دود آن وارد سیستم تنفسی می‌شود. این ماده معمولاً به‌صورت پودر یا بخار در فضا پراکنده می‌شود و فرد آن را استنشاق می‌کند. این روش نیز سریع‌ترین تأثیرات را دارد و اثرات آن تقریباً بلافاصله بعد از مصرف ظاهر می‌شود.
افراد ممکن است پس از استنشاق اسکوپولامین دچار توهمات شدید، سرگیجه و کاهش حافظه شوند. این روش به‌ویژه برای افزایش شدت اثرات به کار می‌رود، اما مصرف آن به‌صورت غیرمجاز می‌تواند منجر به خطرات جسمی و روانی جدی شود.
کاربردهای خطرناک و سوءاستفاده از اسکوپولامین
- در سرقت و جرایم سازمان‌یافته: باندهای تبهکاری از این ماده برای بی‌اراده کردن قربانیان و سرقت اموال آنها استفاده می‌کنند. به این صورت که پودر اسکوپولامین را در نوشیدنی، سیگار یا از طریق تنفس به فرد می‌دهند.
- در تجاوز و آدم‌ربایی: به دلیل اینکه فرد تحت تأثیر این ماده اراده‌ی خود را از دست می‌دهد، در مواردی برای تجاوز، آدم‌ربایی یا سوءاستفاده‌های دیگر استفاده شده است.
- در جنگ‌های شیمیایی: برخی منابع اشاره دارند که در گذشته از اسکوپولامین به‌عنوان سرم حقیقت برای اعتراف‌گیری استفاده شده است.
تفاوت اسکوپولامین با دیگر مواد مخدر
- برخلاف بسیاری از مواد مخدر، حافظه‌ی فرد کاملاً پاک می‌شود و او به خاطر نمی‌آورد که تحت تأثیر این ماده چه کاری انجام داده است.
- تأثیر آن بسیار سریع و قوی است و قربانی تقریباً هیچ مقاومتی از خود نشان نمی‌دهد.
- برعکس مواد مخدری مانند LSD یا کوکائین که باعث افزایش هوشیاری یا هیجان می‌شوند، اسکوپولامین فرد را در وضعیتی بی‌اختیار و گیج قرار می‌دهد.
منشأ و نحوه‌ی استخراج
این ماده عمدتاً از گیاهانی مانند داتورا (Datura stramonium) و بلادونا (Atropa belladonna) گرفته می‌شود که در مناطق مختلف جهان از جمله کلمبیا، آمریکای جنوبی، و هند رشد می‌کنند.
علائم اعتیاد یا مصرف اسکوپولامین چیست؟
افرادی که به اسکوپولامین اعتیاد پیدا کرده‌اند، معمولاً مجموعه‌ای از علائم روانی و فیزیکی مشخص را نشان می‌دهند که می‌تواند به طور واضح از دیگر رفتارها و اعتیادها متمایز باشد.
چهره و نگاه گیج و بی‌روح
یکی از علائم واضح اعتیاد به اسکوپولامین، چهره گیج و بی‌روح فرد است. افراد معتاد ممکن است نگاه سرد، بی‌پاسخ یا ناپایدار داشته باشند و به نظر برسد که ذهنشان در جایی دیگر است. گاهی اوقات، نگاه آنها غیرمتمرکز است و حتی ممکن است دچار افتادگی پلک‌ها شوند.
تاری دید و اختلال در حرکات صورت
مصرف اسکوپولامین می‌تواند منجر به تاری دید و مشکلات حرکتی شود که در چهره فرد مشهود است. این افراد ممکن است به طور غیرطبیعی چشم‌ها را پلک بزنند یا دچار حرکات غیرقابل‌کنترلی صورت شوند.
بی‌حالی و افسردگی آشکار
یکی دیگر از علائم واضح اعتیاد، احساس بی‌حالی و افسردگی است که در چهره فرد نمایان می‌شود. فرد ممکن است به طور مداوم حالت غمگین، بی‌روح یا ناتوان از برقراری ارتباط برقرار کند. صورت آنها ممکن است بی‌حرکت و فاقد انرژی باشد.
اختلال در گفتار و رفتار
افراد معتاد به اسکوپولامین ممکن است به طور مشهود دچار اختلال در گفتار شوند، مثلاً صحبت‌کردن با لحن کند و نامفهوم یا تکرار بی‌دلیل کلمات. رفتار آنها نیز ممکن است بی‌هدف و بی‌ثبات باشد، به‌طوری که از انجام کارهای ساده یا روزمره ناتوان می‌شوند و ممکن است در محل کار یا خانه بی‌تحرک و منفعل به نظر برسند.
تغییرات فیزیکی مانند خشکی دهان و قرمزی چشم‌ها
یکی از نشانه‌های فیزیکی اعتیاد به اسکوپولامین، خشکی دهان و قرمزی چشم‌ها است. این تغییرات ممکن است در ظاهر فرد بسیار مشهود باشد و به‌ویژه زمانی که به طور مداوم این ماده مصرف شود، بیشتر نمایان می‌شود.
بی‌اختیاری و مشکلات حرکتی
مصرف اسکوپولامین می‌تواند باعث بی‌اختیاری حرکتی شود، به‌ویژه زمانی که فرد در تلاش است تا حرکت‌های طبیعی بدن را کنترل کند. این امر می‌تواند باعث بروز تغییرات غیرطبیعی در نحوه راه‌رفتن یا ایستادن فرد شود که برای دیگران قابل‌مشاهده است.
