تخت جمشید (تَختِ جَمشید) یا پارسه که در شهرستان مرودشت در شمال استان فارس واقع است، نام یکی از شهرهای باستانی ایران است که طی سالیان پیوسته، پایتخت مجلل و تشریفاتی امپراتوری ایران در زمان امپراتوری هخامنشی بوده ‌است. در ادامه با آسمونی باشید.

معرفی تخت جمشید

در این شهر باستانی در استان فارس، مجموعه کاخ‌هایی به نام تخت جمشید وجود دارد که در دوران زمامداری داریوش بزرگ، اردشیر اول و خشایارشا بنا شده‌ است و به مدت حدود ۵۰ سال، مرکزی برای برگزاری مراسم آیینی و جشن‌ها مخصوصا نوروز بوده است. تخت جمشید با نام‌های پارسه، هزارستون، چهل منار و پرسپولیس نیز معروف است.

تاریخچه تخت جمشید

در نخستین روز سال نو گروه‌های زیادی از ملل گوناگون به نمایندگی از ساترابی ها یا استانداری‌ها با پیشکش‌هایی متنوع در تخت جمشید جمع می‌شدند و هدایای خود را به شاه تقدیم می‌کردند. بنیانگذار تخت جمشید داریوش بزرگ بود، البته پس از او پسرش خشایار و نوه‌اش اردشیر با گسترش این مجموعه به بزرگی آن افزودند. بسیاری از اطلاعات موجود که در مورد تاریخ هخامنشیان و فرهنگ آنها در دسترس است به خاطر سنگ‌نبشته‌هایی است که در این کاخ‌ها و بر روی دیواره‌ها و لوحه‌های آن حکاکی شده‌ است باور تاریخدانان بر این است که اسکندر مقدونی سردار یونانی در ۳۳۰ پیش از میلاد، به ایران حمله کرد و تخت جمشید را به آتش کشید و احتمالا بخش عظیمی از کتابها، فرهنگ و هنر هخامنشی را با اینکار نابود نمود.

پاسارگاد نخستین پایتخت امپراتوری هخامنشی بود. این شهر توسط کوروش کبیر ساخته شد و تا اواخر حکومت هخامنشیان تاج گذاری پادشاهان این سلسله در این شهر انجام می شد. از مهمترین آثار پاسارگاد مقبره کوروش، کاخ ها و زندان سلیمان است این اثر از بناهای ثبت شده در فهرست میراث جهانی به شمار می آید.

با این‌حال ویرانه‌های این مکان هنوز هم در شهرستان مرودشت در استان فارس برپا است و باستان شناسان از ویرانه‌های آن نشانه‌های آتش و هجوم را بر آن تأیید می‌کنند.

ویژگی‌های برجسته تخت جمشید

• تالار آپادانا: یکی از باشکوه‌ترین تالارها، با ۷۲ ستون بلند، محل برگزاری مراسم رسمی و پذیرش نمایندگان کشورهای تابع امپراتوری.
• پلکان ورودی: با نقش‌برجسته‌هایی از اقوام مختلفی که به دربار هخامنشیان هدایا می‌آوردند.
• نقش‌برجسته‌ها: حاوی نمادهایی از هماهنگی، صلح، اقتدار و چندفرهنگی بودن امپراتوری.
• آتش‌سوزی اسکندر: در سال ۳۳۰ پیش از میلاد، اسکندر مقدونی پس از فتح ایران، تخت جمشید را آتش زد و بخشی از آن را ویران کرد.

تصاویر تخت جمشید