ماهيت نظريه هاى تازه در جهان رسانه (قسمت هفتم)

شنبه ١٢ اسفند ١٤٠٢
محمد حسين صفری

یا رویکرد ایجاد امکان دسترسی به دیدگاههای مختلف و تأمین حق جواب انعکاس دهنده تعدد و تنوع اندیشه ها در جامعه باشند .
6) حق درخواست رعایت استاندارهای عالی حرفه ای در فعالیت های رسانه ای توسط جامعه و مخاطبان رسانه ها و در صورت لزوم برای تأمین و تضمین منافع و مصالح عمومی در این زمینه ها حق مداخله دارند .
7) همکاران حرفه ای رسانه ها و ... در برابر جامعه و همچنین کارفرمایان خود و بازار پاسخگو باشند .

نظریه رسانه های توسعه بخش

این نظریه بیشتر در کشورهای در حال توسعه شکل گرفته است. و واکنشی نسبت به نابرابری ارتباطات و عدم تعادل اطلاعات است . اساس این نظریه در جهت توسعه و تحکیم استقلال و هویت فرهنگی ، کم کردن رونـد تـجاری شـدن ارتبـاطـات و عـدم استفاده از زور و اجبار در رسانه ها و دو سویه کردن جریان بین الملل اخبار است . مدافعان این نظریه معتقدند چون در کشورهای در حال توسعه نیازها و الزام های اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی خاص خود را دارند و رسانه ها باید وظایف توسعه بخشی مثبتی ایفا کنند ، طبعاً نباید از الگوی آزادی گرایانه غربی پیروی کنند . نقش رسانه ها باید حمایت از منافع ملی برای توسعه فرهنگی ، اقتصادی ، اجتماعی و اهدافی چون هویت ملی ، ثبات و وحدت فرهنگی باشد . این نظریه  با وابستگی و سلطه خارجی و نیز اقتدارگرایی داخلی مخالف است و ضمن حمایت از دموکراسی ، از استقلال فردی نیز دفاع می کند . مک کوایل اصول اساسی این نظریه را در 6 بند آورد است .(1382).

نظریه رسانه های دموکراتیک مشارکت کننده

این نظریه بر پایه مشارکت هایی با نظریه رسانه های توسعه بخش شکل گرفته است ، با این تفاوت که در جوامع لیبرال جایگاه بیشتری دارد . این نظریه با ایجاد جامعه توده وار مخالف است . در مقابل از حق کاربرد رسانه ها در مقیاس های کوچک اجتماعی دفاع می کند و به جای مخاطبان کلان ، طرفدار مخاطبان فرد و عکس العملی در برابر تمرکز گرایی تجاری و انحصار رسانه هاست . این نظریه از تنوع رسانه ای کوچک بودن مقیاس آن ، سهولت تبادل آراء بین منبع پیام و گیرنده پیام – محلی بودن انتشارات و پیوندهای افقی ارتباطات در سطوح مختلف جامعه پشتیبانی می کند . مک کوایل اصول کلی این نظریه را در 6 بند آورده است . ( مک کوایل 1382).

گروه رسانه ای گلاسکو : ایدئولوژی خبر

نظریه مارکسیستی ساختارگرا به پژوهش های تجربی ای منجر شد که مهم ترین مورد آن پژوهش های گروه رسانی گلاسکوی انگلیس از اواسط 1970 تا اواسط 1990 میلادی است . اولین مطالعات این گروه بر روی گزارش های خبر T.V بود . و اینکه اخبار یک محصول بی طرفانه نیست ؛ بلکه تولید اجتماعی پیام هایی است که مفروضات فرهنگی مسلط جامعه را انتقال و اشاعه می دهد .( لافی 2007) . هدف این گروه رمز گشایی اخبار تلویزیون و نشان دادن ساختار و چارچوب فرهنگی موثر بر تولید اخبار به ظاهر بیطرف بود .

در نتیجه تحقیق این گروه بر روی گزارش های مربوط به اعتصاب های صنعتی اتحادیه های کارگری در مقایسه دو I.TV)T.VوB.BC) یافته های تحقیق نشان داد که گزارشهای خبری در حالی که کارگران اتحادیه های کارگری را جمعی احساسی و هیجانی و پر سروصدا بازنمایی می کرد ، کارفرمایان را به عنوان افراد معقول و متمدن بازنمایی و آنها را برای مصاحبه به استودیوهای خبری دعوت می کرد ؛ یعنی سوگیری ایدئولوژیک شبکه های خبری در راستای علایق و منافع کارفرمایان و صاحبان سرمایه بود  از نظـر رسانـه ها اعتـصاب ها حتـماً اخبـار بـد هستنـد ؛ زیـرا با چارچوب منافع ملی ناسازگارند . بنابراین رسانه های خبری از این قدرت برخوردارند که به مردم یادآوری کنند در چارچوب نظم موجود به رویدادها وموضوعات بیندیشند . پر نفوذترین اثر این گروه " اخبار بد" بود . اصطلاحاتی مثل تندرو – دردسر – اعتصاب های بی مورد بیانگر دیدگاههای ضد اتحادیه ای است.

نظریه فمینیستی رسانه – رسانه و جنسیت

نظریه فمینیستی شاخه ای از پژوهش میان رشته ای است که جنسیت را به عنوان مقوله اصلی سامان بخشی تجربه در نظر می گیرد . جرج ریترز (1389) نظر یه فمینیستی را نظام تعمیم یافته و پهن دامنه از ایده هایی در باره زندگی اجتماعی و تجربه انسانی می داند که از چشم اندازی زن ، محور شرح و بسط یافته است . این نظریه به دو دلیل زن محور است :1) سرآغاز تمام تحقیقاتش موقعیت ها و تجربه های زنان در جامعه است .2) این نظریه در صدد توصیف و ارزیابی انتقادی موقعیت ها و تجربه های زنان در جامعه است . فمینیست با اعتقاد به اینکه زنان به دلیل جنسیت شان دچار محرومیت هستند و این محرومیت می تواند و باید از میان برود ، بر رابطه سیاسی دو جنس مذکر و مؤنث ؛ یعنی فرادستی مردان و فرودستی زنان تأکید دارد . به عبارت دیگر فمینیست ، تصمیمات جنسیتی در درون جامعه را امری سیاسی و نه طبیعی و بازتاب رابطه قدرت بین مردان و زنان می داند .