- آسمونی
- مجله اینترنتی
- چهره ها
- چهره های دینی
- حضرت میترا
حضرت میترا
حضرت میترا (Mithras) الهه ایران باستان است که ریشه در زبان اوستایی دارد و به معنای پیمان، دوستی و نور است. بسیاری بر این باور هستند که شخصیت بابانوئل برگرفته از میترا است و کریسمس هم یکی از مراسمهای ایران باستان بوده است. در ادامه با آسمونی باشید تا اطلاعاتی در خصوص ارتباط میترا و کریسمس به دست آورید.
درباره حضرت میترا
میترا یا میثِره نام یک ایزد هندوایرانی است و بزرگترین ایزد پیش از پیدایش زرتشت است. او همچنین به میتراس در امپراتوری روم در طول قرنهای دوم و سوم میلادی، شهرت دارد و آیین میترائیسم حول محور او شکل میگیرد. از دیرباز، پرستش این ایزد در میان طوایف آریایی مرسوم بود و پیروان بسیاری داشت. میترا در پادشاهی کوشان ( یک شاهنشاهی باستانی به مرکزیت سرزمین بلخ قدیم در افغانستان امروزی) به زبان باختری «میرو» Miiro نامیده میشد. یک شکل مشتق شده از میترا، میتریا، نام آخرین موعود در آیین بودایی است.
تولد میترا و ۲۵ دسامبر
در آیین مهرپرستی که در ایران باستان آغاز شد و بعدها در امپراتوری روم گسترش یافت، گفته میشود که میترا در ۲۵ دسامبر (انقلاب زمستانی) متولد شده است. این تاریخ نماد تولد خورشید نو است، زیرا پس از انقلاب زمستانی، روزها طولانیتر و خورشید قویتر میشود. این باور در آیین مهرپرستی، تولد میترا را جشن میگرفت و او را منجی و نماد روشنایی میدانستند.
جایگاه میترا در ایران باستان
-
در آیین زرتشتی
در اوستا، میترا بهعنوان ایزدی بزرگ و نگهبان پیمانها، عدالت، خورشید و جنگ شناخته میشود. او در کنار دیگر ایزدان مانند اهورامزدا، بخش مهمی از باورهای زرتشتیان را تشکیل میدهد.
-
در آیین مهرپرستی
آیین مهرپرستی یا میتراایسم که از ایران باستان برخاسته و بعدها در روم گسترش یافت، میترا را بهعنوان الههای مرتبط با خورشید و نور پرستش میکرد. در این آیین، میترا نماد روشنایی، زندگی، و عدالت است و نقشی کلیدی در مراسم و باورهای آن دارد.
ویژگیهای میترا
- میترا نگهبان پیمانها و قولها است.
- او ایزد نور، خورشید و حقیقت محسوب میشود.
- در باورها، میترا همواره دشمن دروغ و بیعدالتی بوده است.
- در مهرپرستی، او نماد تولد دوباره خورشید و آغاز زندگی جدید است.
تأثیر در فرهنگهای دیگر
میترا از طریق گسترش آیین مهرپرستی، وارد فرهنگ روم باستان شد و به یکی از ایزدان محبوب در این امپراتوری تبدیل گشت. جشن تولد میترا که در ۲۵ دسامبر برگزار میشد، بعدها در مسیحیت بهعنوان جشن میلاد مسیح اقتباس شد.
نمادها و اسطورهها
میترا اغلب با خورشید، گاو (در اسطورههای مهرپرستی) و نور مرتبط است. تصویر او در برخی نقشبرجستههای ایران باستان و آثار روم باستان یافت میشود. میترا بهعنوان یکی از الهههای کلیدی در تاریخ و فرهنگ ایران، نشانهای از پیوند میان معنویت، عدالت، و طبیعت بوده است.
رابطه میان الهه میترا (یا ایزد میترا) و جشن کریسمس به تأثیر آیین مهرپرستی (میتراایسم) بر فرهنگ روم باستان و بعدها مسیحیت برمیگردد. این ارتباط از نظر تاریخی و نمادین قابل بررسی است:
مهرپرستی در روم و تأثیر بر مسیحیت
آیین مهرپرستی در دوران امپراتوری روم بسیار محبوب بود، به ویژه در میان سربازان. این آیین تأثیر عمیقی بر فرهنگ و دین روم گذاشت. در قرن چهارم میلادی، زمانی که امپراتوری روم به مسیحیت گروید، بسیاری از عناصر آیینهای قدیمی (مانند مهرپرستی) در مسیحیت ادغام شدند. یکی از این عناصر، ۲۵ دسامبر به عنوان تاریخ تولد عیسی مسیح بود.
شباهتهای نمادین
- هر دوی آنها یعنی میترا و مسیح بهعنوان منجی و نور جهان شناخته میشوند.
- در آیین مهرپرستی، میترا به مبارزه با تاریکی و نماد نجات بشر شناخته میشد، مشابه نقشی که عیسی مسیح در مسیحیت دارد.
- تولد میترا از دل نور یا سنگ (نماد زایش معنوی) شباهتی با تولد مسیح بهعنوان منبع نجات دارد.
ارتباط میان میترا و بابانوئل
ارتباط میان میترا و بابانوئل در سطح مستقیم وجود ندارد، اما از لحاظ تاریخی و فرهنگی میتوان این دو را به مفاهیمی مانند جشنهای زمستانی، هدیه دادن، و معنای نمادین نور و شادی در تاریکی پیوند داد. این ارتباط بیشتر غیرمستقیم است و از ترکیب آیینهای باستانی (مانند مهرپرستی) با سنتهای جدید مسیحی شکل گرفته است.
ارتباط میان حضرت میترا و کریسمس
کلاه بابانوئل که با کلاه فریگی که در تصاویر به جا مانده از میترا روی سر او دیده می شود، شباهت دارد، همچنین ارابه سواری بابانوئل که با اسطوره میترا شباهت دارد. مهمتر از همه تاریخ تولد حضرت عیسی مسیح (ع)، یعنی ۲۵ دسامبر است.
الهه میترا متولد چه روزی است؟
شباهت میترا و مسیح چیست؟
