- آسمونی
- مجله اینترنتی
- گردشگری
- ایرانگردی
- معرفی قلعه ضحاک هشترود
معرفی قلعه ضحاک هشترود
قلعه ضحاک ( آژدهاک ) یا داش قلعه در 28 کیلومتری شرق عجب شیر و در ساحل شرقی دریاچه ارومیه و در 95 کیلومتری جنوب تبریز قرار دارد . قلعه ضحاک با بیش از 3000 سال قدمت بر فراز کوه منفرد ، از مکان های مهم اقوام مانایی و ماد ها بوده است . این قلعه در نزدیکی شهرستان عجب شیر در استان آذربایجان شرقی و یکی از مکان های دیدنی است که در ارتفاع 2300متری از بستر رودخانه قلعه قرار گرفته است . قدمت قلعه ضحاک به اقوام مانایی و ماد ها برمی‌گردد و در تاریخ نام های متعددی از جمله ؛ ضحاک اژدهاک ، قیز قلعه سی ، داش قلعه سی ، باروآس ، رویی دژ و قلعه گویی ذکر شده است . قلعه ضحاک اولین بار توسط یک هیئت باستانشناسی آلمانی در سال 1971 میلادی مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته است . آثار برجای مانده از برج های نیم استوانه ای به نام دروازه قلعه و پوشش دیوار ها که از سنگ های مکعب مستطیلی است ، قدمت آن را تا دوره ساسانی می رساند ولی سفال های به دست آمده از این قلعه مربوط به سده های ششم و هفتم هجری است . از این قلعه که به عنوان یک دژ استفاده می شده ، از سه طرف مشرف به پرتگاه بوده و دیوار های آن کنده کاری شده است.
در این قلعه مخازن سنگ ، آب انبار ، آسیاب ، سالن شورا ، حمام و ده ها آثار دیگر وجود دارد . نیمی از اتاق های قلعه بی سقف در زمین کنده شده و نیم دیگر در کوه و به صورت حفره ای درآورده شده است . اغلب این حفره ها چاله آبی هم ( آب انبار ) دارند . همچنین بر دیوار های این حفره های سنگی ، طاقچه های کوچکی کنده شده است . در داش قلعه ضحاک ، تک حفره هائی نیز دیده می شود که تمام آن را در صخره های عمودی کوه کنده اند .علاوه بر این ها ، آب چشمه ای که در دامنه کوه مقابل قرار دارد با فشار متوسط لوله هایی که در زمین کار گذاشته شده از روی پشته مابین گذشته و به ارتفاع قلعه می رسد . مسیر لوله آب از روی بستری که در زمین به وضوح نمایان است معلوم می گردد به علاوه تکه های متعددی از لوله های گلی و بقایائی از قالب سنگی که با بی قیدی از بستر کنده شده است در اطراف دیده می شود . بستر لوله به عرض 50 سانتی متر و عمق آن حداقل یک متر بوده است . لوله های گلی تقریباً از تکه های خورد تکمیل شده در یکدیگر رفته و در بستر قرار گرفته اند . این قلعه از تاراج و کندو کاوهای غیر مجاز در امان نبوده و فضای اطراف قلعه پوشیده از حفره هایی است که توسط غارتگران برای بدست آوردن عتیقه ، زیرورو شده است .
گرچه ضحاک نماد بی بدیل سیاهی و ظلم در تاریخ اسطوره ای ماست ، اما قلعه ضحاک امروزه پذیرای خیل بی شماری از گردشگرانی است که برای دیدن این قلعه تاریخی به هشترود می روند . در اسطوره ای ایرانی ضحاک سمبل مردی است که ابلیس بر شانه هایش در جوانی بوسه زد و از جای بوسه دو مار رویید ؛ مار هایی که باید هر روز مغز تازه دو جوان را فرو می دادند تا سیر شوند و ضحاک ، این بدی مجسم بی دریغ بود در شکافتن جمجمه جوانان ایران زمین .
رسم زمانه این بود تا آهنگری گمنام از پشت کوره آهنگری ، از لابه لای دم گرم آتش ، پیشبند چرمین خود بر سر میله زد و درفش کاویانی بر دوش قیام کرد . ضحاک که سر می گرفت همه عمر ، سر داد به تیغ کاوه .
مردمان هشترود باستانی باور داشته اند که همین ضحاک مار به دوش در 16 کیلومتری جنوب شرقی شهر سراسکند ، مرکز شهرستان هشترود زندگی می کرده ، در قلعه ای که امروز ما آن را به نام قلعه ضحاک می شناسیم و حتی در خود هشترود محله ای وجود دارد با نام خروجستان ؛ محله ای که در باور اسطوره ای ، کاوه آهنگر در آن دکان آهنگری داشته و از همان جا قیام خود را آغاز کرده است .
