پلیس مهاجرت و گذرنامه تهران، زیرمجموعه‌ای از پلیس امنیت عمومی فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران (فراجا) است که وظیفه صدور و تعویض گذرنامه و کنترل ورود و خروج از مرزهای رسمی کشور را بر عهده دارد.

پلیس مهاجرت و اتباع خارجی

پلیس مهاجرت و اتباع خارجی، یکی از پلیس های تخصصی تابع پلیس اطلاعات و امنیت عمومی ناجا است که وظیفه آن ، تائید صلاحیت وصدور مجوزبه اتباع خارجی ورود و اقامت و اشتغال به کار و خروج از کشور و اعمال کنترل و نظارت بر مراحل فوق می باشد . درماده 11 قانون نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران که ، راجع به شرح وظایف این نیرو در باره ورود و اقامت و خروج اتباع خارجی آمده است : « اجرای قوانین و مقررات مربوط به گذرنامه (به جز گذرنامهٔ ، سیاسی و خدمت) و ورود و اقامت اتباع خارجی (با هماهنگی وزارت امور خارجه در مورد اتباع خارجی تحت پوشش دیپلماتیک) با هماهنگی وزارت اطلاعات (در مورد ورود و خروج و اقامت اتباع خارجی و صدور گذرنامه) ».

قانون ورود و اقامت اتباع خارجه به ایران در تاریخ 19 اردیبهشت ماه 1310 شمسی در 23 ماده به تصویب رسیده است.

به لحاظ ساختاری پلیس مهاجرت و اتباع خارجی یک نهاد امنیتی است که وظیفه اش بررسی صلاحیت اتباع خارجی برای ورود ، اقامت ، اشتغال و خروج از کشور می باشد و با استفاده از شش اداره تخصصی ، یعنی : اداره اقامت ، اداره امور مرزها ، اداره تابعیت و امور پناهندگان ، اداره بررسی صلاحیت و تخلفات ، اداره حراست ویژه و اداره اسناد ، در کلیه امور قانونی مربوط به اتباع خارجی رادر حدود وظایف نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران ، انجام می دهند .

پلیس مهاجرت و اتباع خارجی ، به عنوان یک هماهنگ کننده بین نیروی انتظامی جمهوری اسلامی و سایر سازمان ها وارگان های ذی ربط درامور مربوط به اتباع خارجی مثل : وزارت کشور ، وزارت اطلاعات ، وزارت امور خارجه ، وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی ،وزارت کاروامور اجتماعی ،وزارت آموزش و پرورش ، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر مبادی دیگر عمل می نماید. طرح جامع پلیس مهاجرت و اتباع خارجی ، برای بازرسی مسافران در یک محل و پرهیز از کنترل دو مرحله ای آنان با ایجاد شبکه مشترک ناول (  Novell) یا شبکه مشترک دایره گذرنامه ناجا با نهاد ریاست جمهوری مستقر در مبادی ورودی و خروجی کشور مثل :فرودگاه ها و سایر مبادی دیگرطراحی و به کار گرفته شده است. اهداف این طرح عبارتند از :

1. کنترل جمعیت اتباع خارجی در کشور
2. پیشگیری از جرائمی که مرتکب می شوند
3. کمک درارائه برنامه ریزی های پیشگیرانه
4. پوشش فعالیت های خدماتی خاص به منظور دستیابی به اهداف پنهان
5. جمع آوری اطلاعات موضوعی و فردی
6. تهیه برآوردهای لازم بر اساس گزارش هائی که از زیر سیستم ها گرفته می شود

ویژگی های طرح جامع پلیس مهاجرت و اتباع خارجی

• جمع آوری اطلاعات یک پارچه کنترلی جمعیت اتباع خارجی
• شناسائی یکسان اتباع خارجی در تردد های مکرر به کشور
• ارتقاء دقت در کنترل تردد های مرزی
• حذف فاصله زمانی در گردش اطلاعات ،به ویژه اطلاعات فهرست ویژه وترددها
• ایجاد سیستم کنترل و نظارت برترددها و اقامت و فعالیت اتباع خارجی خاص شامل خبرنگاران و دیپلمات ها و سفارتخانه ها و تورها وشخصیت ها و خبرگزاری ها
• ایجاد سیستم جمع آوری و بهره برداری مناسب از پراکندگی اتباع خارجی در سطح کشور
• کشف شبکه های جعل و قاچاق انسان و سایر تهدیدات مرتبط با اتباع خارجی
• ایجاد مرزهای شفاف بین فعالت های صفی و ستادی
• بهره برداری از اطلاعات گرد آوری شده در زیر سیستم های تابعه.

به طور کلی، وظایف ماموران پلیس مهاجرت و اتباع خارجی در دفاتر کنترل گذرنامه درمرزهای کشور در سه بخش اعمال قوانین و مقررات ، نظارت و کنترل بر ورود و خروج اتباع خارجی وتردد ایرانیان از مبادی مرزی ، هماهنگی و همکاری با سایر ارگان های کشوری و لشگری از قبیل جمع آوری گذرنامه سیاسی و خدمت در زمان ورود ماموران سیاسی به کشور و غیره ، گسترده است و شامل کنترل و نظارت بر تردد مسافران اعم از ایرانی و یا خارجی در هنگام ورود و یا خروج و دقت و توجه به اعتبار و اصالت گذرنامه و تطبیق آن با مسافر ، ملاحظه اجازه ورود به کشور یا خروج از کشور ، استعلام فهرست اسامی ویژه افراد ممنوع الخروج و ممنوع الورود ، درج مهر ورود و یا خروج در مدارک مسافرتی ، تشکیل پرونده مقدماتی و اعزام متهمان و مظنونین به مراجع ذی صلاح و بالاخره صدور روادید می گردد.

آدرس و تلفن پلیس مهاجرت و گذرنامه نیروی انتظامی

در تهران، چندین اداره برای ارائه خدمات مرتبط با گذرنامه و مهاجرت وجود دارد:

مرکز	آدرس	شماره تماس
اداره مرکزی پلیس مهاجرت و گذرنامه	تهران، خیابان مطهری، خیابان کوه نور.	02173948912
اداره پلیس مهاجرت و گذرنامه ولیعصر	تهران، خیابان ولیعصر، نرسیده به سه‌راه دکتر فاطمی، نبش کوچه پرستو.	02188800000
اداره کل گذرنامه تهران	تهران، محله شهرآرا، خیابان نگین، بین خیابان کلیسا و خیابان نهم.	02166939595

برای دریافت خدمات مرتبط با گذرنامه، می‌توانید به این ادارات مراجعه کنید. همچنین، دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی (پلیس+۱۰) در سطح شهر تهران نیز خدمات مرتبط با گذرنامه را ارائه می‌دهند.