حسین شریعتمداری، مدیر مسئول روزنامه کیهان

حسین شریعتمداری (زاده 1326، دماوند) معروف به برادر حسین،روزنامه‌نگار ایرانی اصولگرا و مدیر مسئول روزنامه کیهان و نماینده ولی فقیه در مؤسسه کیهان از 1 دی 1372 (از سوی رهبر انقلاب) است. قبل از او سید محمد اصغری این سمت را بر عهده داشت که استعفا داد.

در ماه مه 2006، روزنامهٔ فایننشال تایمز در فهرستی از تأثیرگذارترین تفسیرگران در کشورهای متفاوت، او را به‌عنوان «تأثیرگذارترین تفسیرگر» ایرانی معرفی کرد. روزنامه کیهان در دهمین دورهٔ انتخابات ریاست جمهوری از محمود احمدی‌نژاد حمایت نمود و در انتخابات یازدهم ریاست جمهوری حامی اصلی اصولگرایان در مقابل کاندیدای اعتدالگرایان حسن روحانی بود. شریعتمداری در سال 1393 نشان جهادگر عرصه فرهنگ و هنر دریافت کرده است.

معاونت بخش اجتماعی وزارت اطلاعات

حسین شریعتمداری در مقاله‌ای در تاریخ 5 دی 1378 روزنامه کیهان که خود مدیر مسئول آن بود نوشت:

دعوت از اینجانب برای بحث و گفتگو با زندانیان گروهکی از جانب حجت‌الاسلام مجید انصاری صورت گرفته بود... آن هنگام را اینجانب جزو پربرکت‌ترین ایام عمر خود می‌دانم که بر اثر آن تعداد قابل توجهی از عناصر گروهکی بریده از انقلاب و مردم به آغوش انقلاب و ملت بازگشتند.

وی در دوران وزارت علی فلاحیان در وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی، مسئول بخش معاونت اجتماعی وزارت اطلاعات بود. دکتر فرهاد بهبهانی در کتاب در مهمانی حاج‌آقا وی را به عنوان یکی از بازجوها نام می‌برد که در زندان برادر حسین نامیده می‌شده‌است. و شریعتمداری نیر در پاسخ می‌گوید:

بنده هیچگاه بازجو نبوده‌ام ولی بارها ابراز تاسف کرده و می‌کنم که چرا ثواب بازجو بودن در نظام جمهوری اسلامی ایران در نامه اعمال من ثبت نشده‌است.

سرکوب معترضان

سردبیر روزنامه کیهان، مستقیماً از سوی رهبر جمهوری اسلامی ایران، آیت الله خامنه‌ای منصوب می‌شود. روزنامه نیویورک تایمز در مصاحبه‌ای با که با حسین شریعتمداری (سال 2007) انجام داده است، دربارهٔ او می‌نویسد:

«… او صدای ایران تندرو است. نه تنها تندرو بلکه رادیکال، امنیتی و غیرقابل انعطاف. او مدیرمسئول روزنامه کیهان است که به شما دید کلی از افراطی‌ترین دیدگاه‌های رهبران ایران، طرز فکر و برنامه‌های افرادی که در راس قدرت هستند، می‌دهد».

آنچه بیش از همه در مورد سابقه حسین شریعتمداری گفته می‌شود، سابقه فعالیت او بعنوان بازجوی وزارت اطلاعات با نام «برادرحسین» و نقش او در تحت فشار قراردادن و سرکوب زندانیان سیاسی مخالف نظام است. او این موضوع را انکار می‌کند. در گزارش نیویورک تایمز آمده: «او [حسین شریعتمداری] تصدیق کرد در موراد خاصی که از او برای صحبت با زندانیان درخواست شده، همکاری کرده است و می‌گوید:» البته، این موضوع که من بازجو نبوده‌ام، به این معنی نیست که کار بازجویان را تأیید نمی‌کنم و متاسفم که موفق به چنین خدمتی نشده‌ام”.

او به همراه سعید امامی از سازندگان برنامه تلویزیونی هویت در سال 1375 بود که خود صحه‌ای به همکاری نزدیک او با نهادهای امنیتی در سرکوب مخالفان جمهوری اسلامی در سطوح مختلف است. برنامه هویت در چندین قسمت از صدا و سیمای جمهوری اسلامی پخش شد. در این برنامه روشنفکرانی چون عبدالحسین زرین‌کوب و هوشنگ گلشیری و بسیاری دیگر، وابسته به بیگانگان و خائن به کشور معرفی شدند. اعترافات تلویزیونی که از سعیدی سیرجانی، عزت‌الله سحابی، غلامحسین میرزاصالح در زندان تحت فشار و شکنجه ضبط شده بود در این مجموعه برنامه پخش شده است.

خبرنگار روزنامه کیهان در سال 1382 مصاحبه‌ای با آیت الله هاشمی رفسنجانی در مورد هشت سال دوره ریاست جمهوری‌اش انجام داده است. در آن مصاحبه با اشاره به برنامه هویت ونقش حسین شریعتمداری گفته می‌شود:

“….[خبرنگار روزنامه کیهان]ضمناً می‌گویند آقای سحابی از شما قول گرفته‌بود اعترافاتی که کرده، از تلویزیون پخش نشود؛ ولی در برنامه هویت پخش شد. در مورد این دو شبهه توضیح بفرمایید؟ [آیت الله هاشمی رفسنجانی]: اولاً از من قولی نگرفته‌بود. اصلاً از اعترافات ایشان اطلاعی نداشتم که قولی بدهم. آقای سحابی هم رفیق من بود. ما در دوران مبارزه هم پرونده و با هم در زندان بودیم. بعد از پیروزی هم در شورای انقلاب بود. همیشه با هم بودیم و اختلافی نداشتیم. گروهی را هم که وزارت اطلاعات گرفتند، بدون اطلاع من گرفتند. گویا حدود 90 نفر را گرفتند. من اصلاً با اینطور چیزها مخالف بودم. منتها وزارت اطلاعات از این کارها می‌کرد…. برنامه هویت را از تلویزیون دیدیم و اصلاً خبر نداشتیم. شما از آقای شریعتمداری بپرسید که چه کسی به او گفته که آن برنامه را بسازد. ” کسانی که در برنامه هویت علیه خود و همفکرانشان اعتراف کردند و این اعترافات در برنامه تلویزیونی هویت پخش شد، پس از آزادی علناً اعلام کردند اعترافات تحت فشار بازجویی بوده است.

علی اکبر سعیدی سیرجانی نویسنده و متفکر و یکی دیگر از کسانی است که اعترافات او علیه خود، در برنامه «هویت» پخش شده است. سازمان عفو بین‌الملل در بیانیه‌ای از وضع سلامت و خطر شکنجه او در طول بازداشت، ابراز نگرانی کرده بود و نهایتاً هم مرگ او در زندان «سکته قلبی» عنوان شد. نقل قول زیر از او نیز نشانه دیگری از اعمال فشار برای اخذ اعترافات اجباری تلویزیونی است.

«اون‌چه که باعث شد من امشب خودم خواهش کنم که بیایند این برنامه را ضبط کنند صحبتی است که از دو روز پیش شروع شده ولی شاید ده دقیقه قبل یک تلنگر سفتی به روح من خورد، می‌خواستم این صحبت را بکنم که این چیزهایی که در طول این مدت من نوشتم، همه رگه‌هایی از لج‌بازی شدید دارد و شدیدن پشیمانم از این کار».

مطالب و ادبیاتی که روزنامه کیهان بعد از حوادث پس از انتخابات مناقشه برانگیز ریاست جمهوری سال 1388 تولید کرده است، سعی در ارتباط دادن حرکت اعتراضی مردم به کشورهای خارجی و فراهم کردن بستر سرکوب و فشار بوده است. گزارش «کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران» در گزارشی به نام “مردان خشونت: مجریان و مروجان خشونت پس از انتخابات” به معرفی عاملین و چهره‌های مؤثر سرکوب‌های حوادث پس از انتخابات پرداخته است. حسین شریعتمداری یکی از این چهره‌هاست. در این گزارش آمده است.

«…روایت روزنامه کیهان از حوادث بعد از انتخابات پس از آن توسط وزارت اطلاعات و سپاه پاسداران به عنوان روایت اصلی از حوادث بعد از انتخابات برای سرکوب مخالفان، دستگیری آنان، شکنجه و آزار و اذیت در بازداشتگاه‌ها، اخذ اعترافات اجباری و درنهایت احکام طویل‌المدت زندان به کار گرفته شد.»

در بخش دیگری از این گزارش در مورد نقش و موضع گیری روزنامه کیهان و حسین شریعتمداری در مورد اعترافات تلویزیونی که متهمان تحت فشار بازجویی علیه خود انجام داده‌اند، آمده است:

” همزمان با دستگیری روزنامه نگارانی همچون مازیاربهاری که چندماه پس از دستگیری مجبوربه اعترافات اجباری شد و چندی پس از آن با خروج از کشوربه شرح فشارهای جسمی و روانی براخذ اعتراف یاد شده پرداخت، این روزنامه بارها به متهم کردن روزنامه نگاران برای جاسوسی برای سرویس‌های خارجی پرداخت. در واقع روزنامه کیهان طی روزهای پس از انتخابات عملاً به عنوان بخشی از دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی در برخورد و سرکوب روزنامه نگاران با طرح ادعاهایی که هیچ‌گاه در دادگاه اثبات نشد عمل کرده است.

جایزه روزنامه‌نگاری

حسین شریعتمداری موفق شد تا به همراه محمدکاظم انبارلویی سردبیر روزنامه رسالت، جایزه بهترین و منصف‌ترین منتقد دولت محمود احمدی‌نژاد را در مراسم اختتامیه نمایشگاه مطبوعات، از آن خود کند.

در اواسط اسفند 1388 شریعتمداری در بیمارستان بستری شد. حقیقت نیوز، وبگاه خبری نزدیک به رحیم مشایی، به نقل از یکی از اعضای تیم پزشکی وی نوشت: متأسفانه آقای شریعتمداری به سرطان مری مبتلا شده‌است و این احتمال می‌رود که این یار صدیق نظام تا سال جدید بیشتر در قید حیات نباشد. فردای آن روز شریعتمداری گفت پزشکان علت بیماری‌ام را عدم استراحت و فعالیت زیاد اعلام کرده بودند که به لطف خدا امروز از بیمارستان مرخص شدم. وی کسانی که آرزوی مرگ او را کرده بودند را ضد انقلاب خواند.

مهدی خزعلی نیز در این مورد نوشت: حسین شریعتمداری از کسانی است که مردم از زبان و قلم او آسایش ندارند، او راس فتنه و فتنه گران است، اما من برای سلامتی او دعا می‌کنم. او نباید بمیرد، من روزی را می‌بینم که او و امثال او را در محکمه عدل ملت محاکمه کنیم... حاج حسین بازجو؛ زنده بمان تا روز محاکمه چیزی نمانده‌است.

او در 18 اسفند 1394 نیز در بیمارستان بستری شد.

اعتراضات سال 1388

شریعتمداری در آذر 1393 مدعی شد: «بر اساس مدارکی که وی در اختیار دارد، ایده اولیه اجرای تحریم‌های علیه ایران را سران فتنه به آمریکا پیشنهاد داده‌اند»

دوره ریاست جمهوری حسن روحانی

شریعتمداری پیش از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (1392) در چندین نوبت در روزنامه کیهان با درج مقالاتی خواستار وحدت نامزدهای اصولگرا بر سر یک گزینه جهت رقابت با حسن روحانی شده بود. وی در مقاله‌ای که یک روز پیش از انتخابات چاپ شده بود، در خصوص نامزد رقیب (حسن روحانی) اینگونه اظهارنظر کرده بود:

آیا نمی‌بینید که وطن‌فروشان فتنه آمریکایی- اسرائیلی 1388 در باشگاه مدعیان اصلاحات کباده می‌کشند و نامزد آنها به حضور و حمایت این عده که در فتنه 88 آشکارا نقش ستون پنجم دشمن را بر عهده داشتند و از جرج سوروس صهیونیست، تیموتی اش، مایکل لدین و... دستورالعمل می‌گرفتند، افتخار هم می‌کند؟!"

اما این رویه تهاجمی در روزهای نخست بعد از پیروزی حسن روحانی تغییر کرد و وی اقدام به نزدیک نشان دادن روحانی به گرایش‌های سیاسی اصولگرایانه، کرد. در همین راستا وی در مقاله‌ای که در 1 تیر 1392 در روزنامه کیهان انتشار داد، پیروزی روحانی را اینچنین تعبیر کرد:

گفتمان اصولگرایی پیروز شده است. ... مدعیان اصلاحات شکست سختی را متحمل شده‌اند. اصلاح‌طلبان این شکست را از قبل پیش‌بینی می‌کردند و به همین علت نامزد اختصاصی خود را برای پیشگیری از وزن‌کشی در انتخابات، مجبور به کناره‌گیری کردند.

با نزدیک شدن به زمان تأیید کابینه حسن روحانی توسط مجلس شورای اسلامی، شریعتمداری سعی داشت با درج مقالاتی به منظور تأثیرگذاری بر رئیس جمهور منتخب وقت و همچنین نمایندگان مجلس شورای اسلامی، در پروسه معرفی نامزدهای وزارت‌خانه‌های دولت یازدهم و همچنین تأیید صلاحیت آنها توسط نمایندگان مجلس، مداخله (مهندسی) نماید. بعد از شکست پروژه فشار بر روحانی جهت معرفی نکردن نامزدهای اطلاح‌طلب (و عنوان شدن اسامی نظیر محمدجواد ظریف)، شریعتمداری با ناامید شدن از جانب روحانی،با تشویق نمایندگان مجلس به رای ندادن به وزرای پیشنهادی اصلاح‌طلب، سعی در پیش‌برد مطالبات خود داشت. این اقدام با موضع‌گیری منفی برخی نمایندگان مجلس همچون علی مطهری، غلامرضا تاجگردون، عوض حیدرپور، حسن جوکار و ... علیه اظهارنظر شریعتمداری مواجه بود.

در خلال مذاکرات ژنو 4 میان تیمی از وزارت امور خارجه ایران و وزیران امور خارجه گروه پنج به علاوه یک که 7–9 نوامبر در ژنو برگزار شد، شریعتمداری با ذکر یادداشت‌هایی در روزنامه کیهان، به دفعات نسبت به عملکرد آنها در گفتگوی مستقیم با وزیر امور خارجه آمریکا انتقاد کرد و ایشان را متهم به باج‌دهی به طرف مقابل می‌کرد و مخفی نگه‌داشتن جزئیات مذاکره از جانب طرفین را استدلالی بر این ادعا عنوان می‌کرد.شریعتمداری که تیم‌های مذاکره‌کننده در دولت‌های خاتمی و روحانی را با عناوینی همچون «سازشکار» خطاب می‌کرد، پس از سخنرانی آیت‌الله خامنه‌ای در 12 آبان 1392 که در حمایت از تیم مذاکره‌کننده ایرانی گفته بود: «اینها فرزندان انقلاب و مأموران جمهوری اسلامی هستند که با تلاش فراوان در حال انجام دادن مأموریت سخت خود می‌باشند و هیچ‌کس نباید آنها را تضعیف کند، مورد توهین قرار دهد یا سازشکار بداند.»، با تغییر مواضع خود پیش از سخنرانی خامنه‌ای در سرمقاله روزنامه کیهان نوشت: «... بدیهی است که اتهام «سازشکاری» به آنان، نه فقط «گناه» و جرمی نابخشودنی است بلکه دستکم 3 پیامد خطرناک و پرآسیب نیز به دنبال خواهد داشت ...»

پس از توافق هسته‌ای برجام، شریعتمداری معتقد بود که این توافق، منافع جمهوری اسلامی ایران را برآورده نمی‌کند و خطوط قرمز وضع‌شده در پیش‌شرط مذاکرات هسته‌ای با اعضای 1+5، نقض شده‌است. وی همچنین مدعی شد که آیت‌الله خامنه‌ای نیز با این توافق موافق نیست. وی ابراز امیدواری کرد که این توافق‌نامه به تصویب نهایی (در ایران و آمریکا) نرسد و اجرایی نشود.

توجیه گزارش‌های دروغ و خلاف واقع (مباهته)

سروش دباغ نقل کرده است که دوره دوم ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی، در حاشیه جلسه مدیران مسئول مطبوعات با رئیس جمهور، جناب مهاجرانی مجالی برای گفتگو با شریعتمداری می‌یابد. روزنامه کیهان در آن ایام نوشته بود عبدالکریم سروش در سفر به آلمان جاسوسی کرده و اسرار مملکتی را با بیگانگان در میان گذاشته است. مهاجرانی به شریعتمداری می‌گوید شما هر اختلافی که با سروش و ایده‌ها و اطرافیانش داری داشته باش و آنها را بنویس و در روزنامه‌ات منتشر کن؛ اما شما می‌دانی، من هم می‌دانم که وصله جاسوسی به سروش نمی‌چسبد و این تهمتی ناروا و غیر موجه است. سروش چه منصب دولتی و اطلاعات محرمانه‌ای دارد که با خارجی‌ها در میان بگذارد؟! شریعتمداری در پاسخ می‌گوید: می‌دانم سروش جاسوسی نکرده، اما می‌شود به ایشان «بهتان» زد و «افتراء» بست؛ چراکه در فقه بابی داریم تحت عنوان «مباهته». مطابق با این باب فقهی، اگر مردم به دور کسی جمع شوند که محبوبیت و نفوذ زیادی دارد و در عین حال خلاف اسلام سخن می‌گوید و نمی‌توان مردم را از اطراف او پراکنده کرد، می‌توان به او «بهتان» و «تهمت» زد و شخصیت او را تخریب کرد و از این طریق با او در پیچید و از نفوذ و تأثیرش کاست... مهدی نصیری، مدیر مسئول هفته نامه «صبح» نیز در اواسط دهه هفتاد شمسی در یکی از سرمقاله‌های خود به قصه «مباهته» پرداخته و آنرا تبیین همدلانه کرده بود