- آسمونی
- مجله اینترنتی
- چهره ها
- چهره های مشاهیر
- بیوگرافی غزاله علیزاده ، نویسنده ایرانی
بیوگرافی غزاله علیزاده ، نویسنده ایرانی
غزاله علیزاده یکی از نویسندگان ایرانی است که رمان خانه ادریسی ها از مهمترین و معروف ترین آثار وی می باشد. آسمونی" href="http://asemooni.com">آسمونی در این بخش بیوگرافی غزاله علیزاده را منتشر می کند.
بیوگرافی غزاله علیزاده ، نویسنده ایرانی
فاطمه «غزاله» علیزاده (بهمن 1327–21 اردیبهشت 1375)، نویسنده ایرانی که از آثار مشهور او رمان دوجلدی خانۀ ادریسی‌ها است. او کار ادبی خود را از دهۀ چهل خورشیدی و با انتشار داستان‌های کوتاه در مشهد آغاز کرد. وی دو بار ازدواج کرد. بار نخست با بیژن الهی، که حاصل آن یک دختر به نام سلمی است، و بار دیگر با محمدرضا نظام شهیدی. وی همچنین دو دختر که از بازماندگان زلزله سال 1341 بوئین زهرا بودند را به فرزندی پذیرفت.
او در 21 اردیبهشت سال 1375، در روستای جواهرده رامسر، با حلق آویز کردن خود دست به خودکشی زد.
«متحد نیستیم. اگر حرمت‌گذار یکدیگر باشیم، می‌توانیم جهانی شویم.»
زندگی غزاله علیزاده
غزاله علیزاده بهمن 1327 در مشهد زاده شد. مادرش منیرالسادات سیدی نیز خود شاعر و نویسنده بود. غزاله در کودکی درون‌گرا، بازیگوش و باهوش بود. در مدرسه گاه با بازیگوشی‌ها و شجاعت‌هایش دیگران را نگران می‌کرد اما شاگرد زرنگی نیز بود. مدرسه را در دبیرستان علوم انسانی مهستی به پایان برد و در همین زمان به گیاه‌خواری روی آورد. او در کنکور رشته ادبیات فارسی در مشهد و کنکور حقوق و فلسفه در تهران قبول شد و به خواست مادرش در رشته حقوق وارد شد.
او با مدرک لیسانس علوم سیاسی از دانشگاه تهران، برای تحصیل در رشتهٔ فلسفه و سینما در دانشگاه سوربن به فرانسه رفت. در واقع ابتدا برای دکترای حقوق به پاریس رفت ولی با زحمت زیاد رشته‌اش را به فلسفه اشراق تغییر داد و قصد داشت پایان‌نامه‌اش را دربارهٔ مولوی بنویسد، که با مرگ ناگهانی پدرش آن را نیمه‌کاره رها کرد.
وی پیشهٔ ادبی خود را از دههٔ 1340 و با چاپ داستان‌های خود در مشهد آغاز کرد. «سفر ناگذشتنی» نام نخستین مجموعه داستان غزاله است که در سال 1356 منتشر شد اما از معروف‌ترین آثار وی می‌توان به رمان دو جلدی «خانه ادریسی‌ها» و مجموعه داستان «چهارراه» نام برد.
غزاله علیزاده ابتدا با بیژن الهی ازدواج کرد و صاحب دختری به نام سلمی شد. سپس از او جدا شده و در سال 1362 با محمدرضا نظام شهیدی ازدواج کرد. غزاله علیزاده چند ماه قبل از مرگش در گفتگویی که با مجله ادبی گردون (شماره 51–21مهرماه 1374) داشت در مورد خودش چنین می‌گوید:
«دوازده، سیزده ساله بودم، دنیا را نمی‌شناختم. کی دنیا را می‌شناسد؟ این تودهٔ بی‌شکل مدام در حال تغییر را که دور خودش می‌پیچد و از یک تاریکی می‌رود به طرف دیگر. در این فاصله، ما بیش و کم رؤیا می‌بافیم، فکر می‌کنیم می‌شود سرشت انسان را عوض کرد، آن مایهٔ حیرت‌انگیز از حیوانیت در خود و دیگران را. ما نسلی بودیم آرمان‌خواه. به رستگاری اعتقاد داشتیم. هیچ تاسفی ندارم. از نگاه خالی نوجوانان فارغ از کابوس و رؤیا، حیرت می‌کنم. تا این درجه وابستگی به مادیت، اگر هم نشانهٔ عقل معیشت باشد، باز حاکی از زوال است. ما واژه‌های مقدس داشتیم: آزادی، وطن، عدالت، فرهنگ، زیبایی و تجلی. تکان هر برگ بر شاخه، معنای نهفته‌ای داشت …»
وی که از بیماری سرطان رنج می‌برد بعد از دو بار خودکشی ناموفق، سرانجام در 21 اردیبهشت سال 1375، در کرج به خاک سپردند.
او در یادداشت پیش از خودکشی خود چنین نوشت: «آقای دکتر براهنی و آقای گلشیری و کوشان عزیز! رسیدگی به نوشته‌های ناتمام خودم را به شما عزیزان واگذار می‌کنم. ساعت یک و نیم است. خسته‌ام. باید بروم. لطف کنید و نگذارید گم و گور شوند و در صورت امکان چاپشان کنید. نمی‌گویم بسوزانید. از هیچ‌کس متنفر نیستم. برای دوست‌داشتن نوشته‌ام، نمی‌خواهم، تنها و خسته‌ام برای همین می‌روم. دیگر حوصله ندارم. چقدر کلید در قفل بچرخانم و قدم بگذارم به خانه‌ای تاریک. من غلام خانه‌های روشنم. از خانم دانشور عزیز خداحافظی می‌کنم. چقدر به همه و به من محبت کرده‌است. چقدر به او احترام می‌گذارم. بانوی رمان، بانوی عطوفت و یک هنرمند راست و درست. با شفقت بسیار. خداحافظ دوستان عزیزم.»
محمد مختاری، شاعر، نویسنده و مترجم، بعد از مرگ غزاله در رثایش نوشت: «همیشه می‌گفتند تاوان عمر دراز این است که آدم به سوگ عزیزانش می‌نشیند. اما اکنون انگار این قرار هم برهم خورده‌است. پس بی آن‌که عمر به درازا کشد باید شاهد ضایعات شتابناک این پیکرِ فرهنگی بود که می‌خواهد با اندام‌هایی بی‌قرار و پراکنده برقرار بماند…»
کتاب خانه ادریسی‌ها سه سال پس از مرگ غزاله، جایزه بیست سال داستان‌نویسی را از آن خود کرد.
آثار غزاله علیزاده
رمان‌های غزاله علیزاده
- دو منظره، 1363
- خانه ادریسی‌ها، 1370 (2 جلدی)
- شب‌های تهران
- ملک آسیاب
مجموعه داستان‌های غزاله علیزاده
- سفر ناگذشتنی (تاریخ انتشار 1356؛ شامل داستان‌های شجره طیبه، پاندارا، با انار و با ترنج از شاخ سیب)
- چهارراه (تاریخ انتشار 1373؛ شامل داستان‌های دادرسی، بعد از تابستان، جزیره، سوچ)
- تالارها (تاریخ انتشار 1382؛ شامل داستان‌های نقش‌ها، اول بهار، گرد و شکنان، تالارها)
داستان‌های کوتاه همراه با داستان دو منظره در مجموعه‌ای با نام با غزاله تا ناکجا در سال 1378 توسط نشر توس منتشر شده‌است.
سایر آثار غزاله علیزاده
- کشتی عروس
- رؤیای خانه و کابوس زوال
جایزه‌های غزاله علیزاده
- جایزهٔ قلم طلاییِ مجلهٔ ادبی گردون برای داستان کوتاه «جزیره»، 1999 میلادی
- جایزهٔ بیست سال داستان‌نویسیِ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای رمان خانه ادریسی‌ها، 1999 میلادی سه سال پس از مرگ غزاله.
