زندگینامه پوریای ولی
| نام و نام خانوادگی | پهلوان محمود خوارزمی |
| لقب | متخلص به قتّالی، مشهور به پوریای ولی |
| تاریخ تولد | حدود 653 هجری قمری |
| محل تولد | گرگانج، خوارزم |
| محل زندگی | خوارزم |
| سن | 69 سال |
| تاریخ درگذشت | 722 هجری قمری |
| محل درگذشت | خیوه، ازبکستان |
| محل دفن | ابن بابویه، شهر ری |
| ملیت | ایرانی |
| پیشه | کشتی‌گیر، عارف، شاعر و هنرمند |
نام آن چنانکه دانسته است، پهلوان محمود خوارزمی است و در شعر به قتالی تخلص می‌کرد. اما درباره لقبش (پوریای ولی) اختلاف کرده‌اند. برخی گفته‌اند اصل آن "پوریای ولی" است؛ بای لقب او در ترکی به معنی بزرگ، و ولی نام پدرش یا اشاره‌ای به مقام پیشوایی و قطبیت او است. برخی نیز ولی را نام خود او و بای را همان بیگ ترکی، لقب پدرش دانسته‌اند. در این مقاله از آسمونی با زندگینامه پوریای ولی بیشتر آشنا می شوید.
کمال‌الدین حسین گازرگاهی، مؤلف مجالس العشاق، که نزدیک‌ترین تذکره نویس به زمان پوریای ولی است، لقبش را "پریار" یاد کرده است. نویسنده کتاب «تاریخ ورزش باستانی ایران، زورخانه» بر این نظر است که پوریا ترکیبی از دو کلمه پری و یار است و بر کسانی اطلاق می‌شده که در انجام کارهای شگفت‌انگیز ممتاز بوده‌اند.
کشتی پهلوان پوریای ولی
پوریای ولی در جوانی کشتی می‌گرفت و پیشه پوستین‌دوزی و کلاه‌دوزی داشت. در همان زمان جوانی، به شهرهای گوناگون آسیای میانه، ایران و هندوستان سفر کرد و همه جا کشتی گرفت و به پهلوانی نام یافت. درباره دگرگونی روحی پوریای ولی روایت‌های فراوان آورده‌اند. بطور کلی زندگی پوریای ولی با افسانه درآمیخته است.
پوریای ولی در میان ورزشکاران ایران نمونه‌ای از اخلاق، پایمردی و جوانمردی است و نه تنها در مقام یک پهلوان، بلکه در مقام یک قدیس در میان مردم جایگاهی والا دارد.
پوریای ولی در زمان کدام پادشاه بود؟
نویسندگان درباره زادگاه او نیز اختلاف کرده‌اند. برخی او را از مردم اورگنج (از شهرهای خوارزم)، برخی از مردم گنجه و برخی دیگر، بر اساس طوماری قدیمی به جا مانده از دوره صفوی، او را از مردم سلماس و خوی دانسته‌اند.
در مورد علت مرگ پوریای ولی اطلاعاتی در دسترس نیست. سال دقیق ولادت او و مدّت عمرش نیز معلوم نیست، امّا در کتاب های مختلف مرگ او را سال 722ه.ق ذکر کرده اند. ولی با توجّه به اینکه زمان سرودن کنزالحقایق را 703 هجری یاد کرده‌اند و بنا به اظهار خودش:
چه خفتی عمر بر پنجاه آمد
کنون بیدار شو گرگاه آمد
می توان گفت که سال تولد او باید 653 هجری بوده باشد. علاوه بر رباعیاتی که از وی باقی مانده است، برخی معتقدند مثنوی کنزالحقایق نیز از آنِ اوست. این مثنوی در سال 703 سروده شده است.
آثار پوریای ولی
- مثنوی کنزالحقایق: این مثنوی در پنج مقاله و 1320 بیت سروده شده. زمان سرودن این اثر را در سال 703 هجری یاد کرده‌اند.
- مجموعه رباعیات پوریای ولی: شعر پوریای ولی ساده و به دور از پیچ و تاب‌های مرسوم است.
آرامگاه پوریای ولی کجاست؟
مقبرهٔ او در شهر خیوه، 25 کیلومتری جنوب شهر اورگنج مرکز استان خوارزم ازبکستان می‌باشد. این مقبره خود یک مجموعهٔ فرهنگی - تاریخی است و در فاصلهٔ قرن های هشتم تا چهاردهم هجری (14 تا 20 میلادی) برای بزرگداشت نام پهلوان محمود ساخته شده است. چنانکه در آن نواحی رسم بر این است که پس از مراسم ازدواج برای تبرک به زیارت آرامگاه او می‌روند.
شهرت پوریای ولی تنها به دلیل پهلوانی‌هایش نیست بلکه مردم منطقه او را به داشتن ویژگی‌های نیکوی اخلاقیِ معلم، مرشد، صوفی و مرد خدا می‌شناسند. آرامگاه او از پر رونق‌ترین مکان‌ها در منطقه است که هر روز مردم کثیری از اطراف فرارود و به ویژه خوارزم برای زیارت و راز و نیاز با خدای خود به آنجا می‌روند. گفتنی است که در ایشان قلعه امیران و صاحب منصبان زیادی مدفون‌اند اما امروزه از هیچ یک از آنها نامی برده نمی‌شود و تنها نام پهلوان محمود پوریای ولی و آرامگاهش همچنان زنده است.
پهلوانان، انیمیشن ایرانی پوریای ولی
انیمیشن ایرانی پوریای ولی با نام «پهلوانان» در سایت IMDb که معتبرترین سایت رتبه بندی فیلم و سریال در جهان است، به عنوان بهترین مجموعه انتخاب شد. انیمیشن پهلوانان پوریای ولی از بازی تاج و تخت و برکینگ بد نیز در سایت IMDb پیشی گرفته است.
گالری تصاویر پوریای ولی
پهلوان پوریا از خوارزم اهل ازبکستان کنونی بوده چگونه میگویین ایرانی است.
سلام. حداقل وقتی میگین مزارش توی ابن بابویه س از عکس مزارش که توی خوی هست استفاده نکنین چون خیلی مزحک و خنده داره کارتون!!!!!
من کلاس ششمم این و برای هدیه می خواست خوب نبود ولی تونستم چیز های بدرد بخوری از توش پیدا کنم
من کلاس هفتم هستم ولی ایشان اهل آذربایجان نبوده چرا که در زمان های قبل ایران کشور بزرگ بود و کشور های که الان جزو ما نیستند نیز قبلا بود مثل آذربایجان ازبکستان ارمنستان همش بوده و ایشان بیشتر طرف های هند و ارمنستان بوده و کشتی میگرفته اما به هر حال تنها پهلوان اسطوره از همه لحا ...
pooryaye vali olgooye zaman ast, bayad az in pahlevan yad begirim
تحسین.برانگیز.است
قابل درک نبود
خیلی هاش اشتباه بود ما که چیزی نفهمیدیم
خوب.نبود؟
سلام خیلی باید کاملتر درموردش توضیح میدادین ، در موردکارشم تو فیلمایی که شبکه پویا نشون میده آهنگری میکنه نه پوستین دوزی و کلاه دوزی
به نظر من او شاعر بسیار خوب و عالی بود
سلام خیلی باید کاملتر درموردش توضیح میدادین ، در موردکارشم تو فیلمایی که شبکه پویا نشون میده آهنگری میکنه نه پوستسن دوزی و کلاه دوزی
من اسمم پوریا هست منم برای هدیه ها می خواهم کامل هست منم کلاس ششمی هستم
نظر من را خیلی به خودش جمع کرد???????☺☺☺☺☺☺
خوب بود
افتضاح بود من کلاس ششم هستم همه گفتند بیخود بود ابروم رفت
من اسمم امیر خیلی خیلی خیلی خیلی خیلی خیلی خیلی خیلی خیلی خیلی خیلی خیلی بد بود همش افتظاء بود
خوب بود..ولی جا داشت کاملتر توضیح داده میشد..ولی در کل برای آشنایی اولیه خوبه.
عالی بود من کلاس ششم هستم و از این لذت بردم ومی توانم برای هدیه بنویسم
می تو نستیدکامل تر بنویسید ولی در کل بد نبود
عالی بود دوست داشتم
عالی بود من دوست داشتم
خوب بود
خیلی خوب بود
عالییییییییییییییی
درمورد پوریای ولی چیز های زیادی یاد گرفتم و برای تحقیق در درس هدیه های اسمان خیلی به دردم خورد من کلاس ششم هستم مطلب جالب و زیبایی بود اما ای کاش از کلمات و جملات ساده تری استفاده میکردید تا بهتر متوجه شوم
درمورد پوریای ولی چیز های زیادی یاد گرفتم و برای تحقیق در درس هدیه های اسمان خیلی به دردم خورد من کلاس ششم هستم مطلب جالب و زیبایی بود اما ای کاش از کلمات و جملات ساده تری استفاده میکردید تا بهتر متوجه شوم
چقدر خوب میشد اگه از زندگیش فیلم درست میشد... باتشکر
عالی بود به دردم خورد
خیلی عالی بود